Ludwik Darowski, pseud. i krypt. K. Darski, D-ski, Michał Kowieński, Ludar, Lud. Dar., Michał, Wiesław (ur.
11 sierpnia
1881
w
Opatowie
, zm.
15 listopada
1948
w
Warszawie
) – polityk polski, minister pracy i polityki społecznej, wojewoda łódzki i krakowski.
Ukończył Instytut Handlowy w
Moskwie
, w latach
1900
-
1904
pracował w filii Ryskiego Banku Handlowego w
Łodzi
. Od 1900 należał do
Polskiej Partii Socjalistycznej
. W latach 1904-
1907
studiował w
Lipsku
w Wyższej Szkole Handlowej (Handelshochschule). Publikował na łamach prasy socjalistycznej, m.in. w tygodnikach warszawskich "Głos" i "Prawda"; wydawał nielegalne pismo "Towarzysz", organ PPS w
Kownie
. Przez pewien czas kierował Organizacją Techniczno-Bojową PPS w Łodzi, uczestniczył w VIII (w lutym
1906
we
Lwowie
) i IX (w listopadzie 1906 w
Wiedniu
) Zjeździe partii; na IX rozłamowym zjeździe PPS przeszedł do
PPS-Lewicy
. W
1907
został aresztowany i zesłany w głąb
Rosji
; pracował w instytucjach gospodarczych w Moskwie i okolicach, nadal współpracując z prasą socjalistyczną ("Nowym Życiem" i "Światłem").
W latach
1913
-
1917
był dyrektorem we francuskim Towarzystwie Akcyjnym Fabryk Bawełnianych "Diedowskaja Manufaktura" w Moskwie. Działalność socjalistyczną zastąpił aktywnością w polskiej kolonii w Moskwie; był m.in. prezesem Domu Polskiego w Moskwie (1913-
1918
), kierownikiem Wydziału Pomocy Polakom-Obcopoddanym na centralną Rosję, Syberię, Kaukaz i Daleki Wschód (1915-1917), członkiem prezydium Rady Zjazdów Polskich Organizacji Pomocy Ofiarom Wojny w
Petersbergu
i Moskwie (1915-1918). W 1917 został powołany do Komisji Likwidacyjnej do Spraw Królestwa Polskiego, w lipcu 1918 został delegatem Przedstawicielstwa Rady Regencyjnej w Moskwie i kierownikiem Wydziału Opieki Społecznej przy tym przedstawicielstwie. Do Polski powrócił w
1919
.
Podjął pracę w Ministerstwie Przemysłu i Handlu. Jako dyrektor departamentu przemysłowego uczestniczył w konferencji pokojowej w
Rydze
w październiku
1920
. W czerwcu
1921
został powołany na stanowisko ministra pracy i polityki społecznej. Tekę tę zachował do listopada
1924
, w 9 kolejnych rządach (z przerwami od września do grudnia
1923
i od stycznia do czerwca 1924). Doprowadził do zniesienia kilku dni świątecznych w roku, wprowadził 10-godzinny dzień pracy w hutnictwie na
Górnym Śląsku
. 15 grudnia
1922
otrzymał misję utworzenia rządu, której jednak nie zrealizował ze względu na śmierć prezydenta
Narutowicza
następnego dnia.
Po odejściu z rządu był posłem w Moskwie (1924), w latach
1925
-
1926
wojewodą łódzkim. Po
przewrocie majowym
został internowany przez wojska wierne
Piłsudskiemu
, a wkrótce przeniesiony na stanowisko wojewody krakowskiego. W
1929
premier
Kazimierz Bartel
odwołał go i przeniósł w stan spoczynku. Darowski zajął się wówczas działalnością gospodarczą, był do wybuchu
II wojny światowej
prezesem zarządu koncernu górniczo-hutniczego "Modrzejów-Hantke". Kierował także pracami nad Encyklopedią Nauk Politycznych wydawaną przez Instytut Społeczny i Szkołę Nauk Politycznych w Warszawie. W latach
1931
-
1936
stał na czele Zarządu Głównego
Polskiego Czerwonego Krzyża
.
Okres okupacji spędził w Warszawie, biorąc udział w
tajnym nauczaniu
na poziomie średnim i wyższym. Po wojnie pracował jako doradca Centrali Materiałów Budowlanych i dyrektor Delegatury Centrali Żelaza i Stali w Warszawie. Wstąpiwszy ponownie do PPS, działał w Komitecie Dzielnicowym partii na
Mokotowie
. Był odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu
Polonia Restituta
.
Źródła
- Bogdan Gadomski, Ludwik Darowski, w: Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego, tom I: A-D, Książka i Wiedza, Warszawa 1985