|
V2 (pocisk rakietowy)
V2 (pocisk rakietowy) (A4) - (niem. Vergeltungswaffe-2, broń odwetowa nr 2) - pierwszy udany pocisk balistyczny o napędzie rakietowym, skonstruowany przez zespół niemieckich konstruktorów pod kierunkiem Wernhera von Brauna w czasie II wojny światowej.
Prace konstrukcyjne rakiety przed wybuchem wojny
Projekt rakiety pionowego startu A4 (niem. Aggregat 4), znanej później pod wojskowym oznaczeniem V-2, opracowano już w połowie lat trzydziestych. Był to projekt konstrukcji nowej broni prowadzony pod nadzorem dowództwa Wojsk Lądowych Wehrmachtu, na który przeznaczono ogromne środki finansowe. Prace prowadzone były w doświadczalnym ośrodku rakietowym w pobliżu wioski Kumersdorf w lasach na południe od Berlina. Kierownikiem projektu z ramienia Wehrmachtu został gen. Walter Dornberger, dyrektorem technicznym kierującym pracami badawczymi był Wernher von Braun.
Ze względu na wagę przywiązywaną do prac nad nową bronią przez kierownictwo III Rzeszy i Adolfa Hitlera oraz z powodu niewystarczających możliwości ośrodka w Kumersdorfie, w 1937 r. wybudowano nowy ośrodek badawczy na wyspie Uznam w pobliżu wioski Peenemünde. W tym samym roku prace nad bronią rakietową zostały przeniesione do nowego ośrodka i były tam prowadzone do końca wojny.
Prace konstrukcyjne i próby rakiety w trakcie wojny
Pierwszy udany start rakiety A4/V-2 przeprowadzono 13 czerwca 1942 r., ale rakieta eksplodowała po przeleceniu 1300 m. Całkowicie udana próba odbyła się 3 października tego samego roku.
Niektórzy twierdzą, że przygotowywano w tym celu prace w miejscowości Stępina, do której 27 sierpnia 1941 r.- po wylądowaniu na lotnisku w Krośnie udał się Adolf Hitler i Benito Mussolini, gdzie spędzili noc. Łukasz Ciepliński, od kwietnia 1941 r. Komendant Inspektoratu Rejonowego ZWZ–AK Rzeszów, z podwładnymi przechwycił części pocisków V-1 i V-2 wiosną 1944 r. oraz wykrył tajną kwaterę Adolfa Hitlera w tunelu kolejowym pod wsią Wiśniowa, Stępina niedaleko Strzyżowa. Po tym jak udostępniono aliantom części V-1 i V-2, po lądowaniu angielskiego samolotu w niedalekich od Stępiny Warzycach pod Jasłem, miasto zostało zburzone w 90%. Teren pobliskiego Wzdowa, gdzie Adam Ostaszewski, konstruował pierwsze prototypy silników odrzutowych, był szczególnie penetrowany przez oddział SS por. Brauna.
7 marca 1943 r. w swojej kwaterze głównej Wilczy Szaniec Hitler odebrał raport Wernhera von Brauna o stanie prac nad pociskiem rakietowym A4/V-2. W czasie spotkania z Hitlerem von Braunowi towarzyszył gen. Walter Dornberger. W uznaniu osiągniętych wyników Hitler nadał von Braunowi tytuł profesorski.
W połowie lata 1943 r. w ośrodku doświadczalnym w Peenemünde uruchomiona została linia montażowa rakiet V-2. Uruchomienie drugiej linii oraz szerszą produkcję rakiet uniemożliwił Niemcom nalot na Peenemünde przeprowadzony przez alianckie lotnictwo bombowe w sierpniu 1943 r.
Masową produkcję rakiet V-2 Niemcy uruchomili we wrześniu 1943.
Rozpoznanie roli ośrodka Peenemünde przez aliantów
Do 1943 r. alianci nie zdawali sobie sprawy z wagi prac prowadzonych przez Niemców w ramach projektu A4/V-2 i powstającego w związku z tym zagrożenia dla Wielkiej Brytanii. Nie znali też roli ośrodka doświadczalnego w Peenemünde, którego znaczenie odkryte zostało przez wywiad AK w lutym 1943 r.
Między innymi informacje polskiego wywiadu stały się podstawą decyzji o zbombardowaniu Peenemünde przez brytyjskie lotnictwo bombowe RAF. Bombardowanie odbyło się w nocy z 17 na 18 sierpnia 1943 r. Zniszczenie znacznej części ośrodka doświadczalnego opóźniło prace nad rozwojem rakiety i co ważniejsze, opóźniło uruchomienie masowej produkcji pocisków (rakieta V-2 została użyta przez Niemców dopiero po lądowaniu aliantów w Normandii 6 czerwca 1944 r.).
Nalot uświadomił Niemcom, że ośrodek w Peenemünde znajduje się w zasięgu alianckiego lotnictwa bombowego i że aliantom znana jest jego rola. Zmusiło to Niemców do rozproszenia produkcji pocisków V-2 po terenie Rzeszy oraz do przeniesienia prób poligonowych rakiety w bezpieczniejszy rejon. Część produkcji przeniesiona została do ogromnej podziemnej fabryki w Nordhausen w górach Harz, funkcjonującej pod kryptonimem Dora (filia obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie). Próby poligonowe rakiety V-2 przeniesione zostały w rejon Pustków–Blizna (niem. Heidelager Blizna) na południu Polski. Pierwszą rakietę na nowym poligonie odpalono 5 listopada 1943 r.
W dniu 20 maja 1944 roku, w okolicach Sarnak, AK przejęła niewybuch V-2. Po rozebraniu na części został on zbadany w tajnych laboratoriach AK. W badaniach pocisku udział brali m.in. prof. Janusz Groszkowski, prof. Marceli Struszyński i inż. Antoni Kocjan. Najważniejsze części rakiety oraz wyniki badań zabrane zostały do Wielkiej Brytanii w nocy z 25 na 26 lipca 1944 przez brytyjski samolot, który wylądował na terenie okupowanej Polski w pobliżu Tarnowa (operacja Most III).
W lipcu i sierpniu 1944 r. Amerykanie dokonali trzech nalotów na Peenemünde, podczas których około 1200 samolotów B-17 latających fortec zrzuciło 3000 ton bomb. Pierwszy z tych nalotów (dzienny) odbył się 18 lipca 1944 roku. 379 ciężkich bombowców pod osłoną lotnictwa myśliwskiego zrzuciło 920,6 ton bomb na Peenemünde.
Bojowe użycie rakiety V-2
Głównym przeznaczeniem pocisków V-2 był ostrzał miast Wielkiej Brytanii. W tym celu na francuskim wybrzeżu kanału La Manche Niemcy przygotowali schrony-wyrzutnie do wystrzeliwania rakiet. Zniszczenie znacznej części wyrzutni przez alianckie lotnictwo zmusiło Niemców do przygotowania wystrzeliwania rakiet V-2 z ruchomych wyrzutni, których 45 miało być rozmieszczonych na wybrzeżu francuskim od Calais do Cherbourga. Inwazja wojsk alianckich w czerwcu 1944 r. w Normandii uniemożliwiła realizację i tego planu.
Ostatecznie rakiety V-2 wystrzeliwano z terenu Holandii z okolic Hagi. Pierwsza rakieta V-2 odpalona została 8 września 1944 o godz. 8.30 na Paryż. Do 27 marca 1945 r. z Holandii odpalono około 5500 rakiet, z których 2894 trafiły Londyn, około 1600 Antwerpię, Brukselę i prawdopodobnie jedna - Paryż. Celem były także inne miasta, m.in. Liege w Belgii, Lille we Francji, Maastricht w Holandii. Od 12 października Hitler wydał rozkaz atakowania rakietami tylko Londynu i Antwerpii (jedynego w 1944 dużego portu aliantów zaopatrującego front zachodni).
Do zakończenia działań bojowych przez jednostki rakietowe ogółem odpalono 5500 rakiet V-2. Około 70% z nich trafiło w cele. Ostatnią rakietę odpalono 27 marca 1945.
Po wojnie
Po zakończeniu wojny Wernher von Braun przechwycony został przez Amerykanów (zobacz: operacja Paperclip). V-2 stał się podstawą rozwoju pocisków balistycznych w USA, ZSRR, Chinach oraz Francji.
Duża grupa naukowców i konstruktorów programu V-2 została aresztowana, wielu z nich zostało przewiezionych do USA, gdzie stanowili następnie trzon personalny programu balistycznego US Army. Związek Radziecki dla przechwyconych przez siebie niemieckich specjalistów programu V-2 utworzył pierwotnie ośrodek naukowo-badawczy Instytut Rabe w Nordhausen, gdzie mieli kontynuować swoją pracę. 22 października 1946 roku jednakże, NKWD aresztowało ich wraz z rodzinami oraz specjalistami innych dziedzin techniki wojskowej i tę grupę około pięciu tysięcy osób wywieziono w głąb ZSRR, gdzie mieli kontynuować swoje prace pod ścisłym nadzorem. W konsekwencji, niemieccy konstruktorzy V-2 wnieśli znaczący wkład zarówno do amerykańskich jak i radzieckich programów balistycznych.
Inne hasła zawierające informacje o "V2 (pocisk rakietowy)":
Aleksandr Suworow
...
Zimna wojna
...
Tytan (pierwiastek)
...
Wołchow
...
2000
...
1982
...
Dziesięć najpiękniejszych eksperymentów z fizyki
...
Broń jądrowa
...
Wyrzutnia rakietowa
...
Broń rakietowa
...
Inne lekcje zawierające informacje o "V2 (pocisk rakietowy)":
006. Orientacja na niebie i Ziemi oraz ruch obrotowy i obiegowy Ziemi (plansza 16)
...
Gady i płazy (plansza 21)
...
241. Postęp czy zagrożenie? (plansza 4)
...
|
