Tetum (nazywany również tetun) - język z rodziny austronezyjskiej , używany głównie w Timorze Wschodnim , gdzie wraz z portugalskim jest językiem urzędowym. Szacunkowo posługiwać się nim może około 750-800 tysięcy osób. Częściowo używany w Indonezji (szczególnie na indonezyjskiej części wyspy Timor ).

Tetum powstał w XVI w. po kolonizacji przez Portugalię . Główny dialekt języka, używany w Dili , nazywany jest Tetun Dili lub Tetun-Prasa ('miasto Tetum').

Kościół katolicki przyjął tetum jako język liturgiczny.

Słownik

W tetum nazwa Timoru Wschodniego brzmi Timor Lorosa'e co oznacza 'kraj wschodzącego słońca'.

• loro - słońce
• loron - dzień
• lorosae - wschód

'Słowo' w tetum pochodzi od lia ('głos') i fuan ('owoc').

Przykładowe słowa w jęz. tetum:

• barak - wiele
• bo'ot - duży
• ki'ik - mały
• mane - mężczyzna
• fetu - kobieta
• foho - góra
• tasi - morze
• malae - obcy
• rai - kraj

Słowa zapożyczone z jęz. portugalskiego:

• aprende - uczyć się (od aprender)
• demais - zbyt wiele
• entaun - cóż, dobrze (od então)
• eskola - szkoła (od escola)
• igreja - kościół
• istoria - historia (od historia)
• paun - chleb (od pão)
• povu - ludzie (od povo)
• relijiaun - religia (od religião)
• serveja - piwo (od cerveja)

Słowa powiązane z jęz. malajskim:

• barak - wiele (banyak)
• bele - móc (boleh)
• uma - dom (rumah)
• dalan - ulica (jalan)
• karreta - samochód (kereta)
• lima - pięć (limah)
• oan - osoba (orang)
• tulun - pomoc (tolong)

Liczebniki

• 1 - ida
• 2 - rua
• 3 - tolu
• 4 - haat
• 5 - lima
• 6 - neen
• 7 - hitu
• 8 - ualu
• 9 - sia
• 10 - sanulu

Linki zewnętrzne

• National Institute of Linguistics, National University of East Timor
• Gramatyka jęz. tetum
• Suara Timor Lorosae gazeta codzienna w jęz. tetum i indonezyjskim