Teoria Jamesa-Langego to jedna z wielu
teorii
starających się wyjaśnić na poziomie ogólnym, czyli dotycznącym większości, o ile nie wszystkich wyróżnianych
emocji
mechanizm ich powstawania.
W podręcznikach
psychologii
jest przytaczana zazwyczaj na początku, gdyż jest po prostu najwcześniejsza, ale nie można o niej powiedzieć, że jest klasyczną teorią emocji z tego względu, że proponuje rozwiązanie sprzeczne ze zdroworozsądkową teorią emocji. Otóż powszechnie uważa się, że emocje są spowodowane uświadomieniem sobie jakiegoś
bodźca
znaczącego (np. zagrażającego - niedźwiedzia), co z kolei powoduje zmiany somatyczne (np. przyspieszone bicie serca) i zmiany
behawioralne
(np. ucieczkę).
Teoria Jamesa-Langego proponuje inną kolejność występowania tych czynników:
- Najpierw zauważony zostaje bodziec (np. niedźwiedzia)
- To spostrzeżenie powoduje zmiany somatyczne (przyspieszone bicie serca) i behawioralne (ucieczka)
- Zmiany somatyczne i behawioralne są interpretowane przez podmiot jako emocja (
strach
)
Oznacza to, że według tej teorii, nie uciekam bo boję się niedźwiedzia, lecz boję się niedźwiedzia, ponieważ uciekam.
Teoria Jamesa-Langego została opracowana niezależnie przez
Williama Jamesa
i
Carla Langego
.