Skrzep ( łac. cruor) - struktura wytworzona przez składniki krwi w celu zatamowania krwawienia i reperacji uszkodzonego naczynia krwionośnego.

W przypadku uszkodzenia naczynia krwionośnego dochodzi do: skurczu naczynia, uwolnienia czynników tkankowych, odsłonięcia warstwy podśródbłonkowej z włóknami kolagenowymi i ekspozycji jej na kontakt z płytkami krwi i osoczowymi czynnikami krzepnięcia. W wyniku kontaktu płytek krwi z warstwą podśródbłonkową ulegają one adhezji, aktywacji i uwalniają zawarte w ziarnistościach mediatory biologiczne, co zapoczątkowuje dalszą adhezję i aktywację większej ilości płytek i utworzenie czopu płytkowego zamykającego przerwanie w ciągłości naczynia (skrzep płytkowy). Pomocniczą ale ważną rolę w tej fazie hemostazy odgrywa syntetyzowany przez komórki śródbłonka i uwalniany przez płytki krwi czynnik von Willebranda . Jeżeli krwawienie jest niewielkich rozmiarów zostaje ono doraźnie zatrzymane. Oprócz tego dochodzi również do zapoczątkowania kaskady krzepnięcia krwi w wyniku której rozpuszczalne białko osoczowe fibrynogen zostaje przekształcony we włókienka fibryny , które tworzą sieć dodatkowo stabilizującą delikatny skrzep płytkowy - powstaje skrzep fibrynowy. W sieci tej więzną następnie erytrocyty i dalsze płytki krwi – w wyniku czego powstaje ostateczny skrzep. Do zapoczątkowania tworzenia się skrzepu dochodzi w ciągu kilkunastu sekund w przypadku poważnego zranienia lub 1-2 minut jeśli jest ono drobne. Do zaprzestania krwawienia dochodzi w ciągu 3-6 minut, a w ciągu 20 minut-1 godziny dochodzi do retrakcji skrzepu.

W warunkach chorobowych może dochodzić do nieprawidłowego, chorobowego powstawania skrzepów w świetle naczyń żylnych lub rzadziej tętniczych. Wówczas określa się to zjawisko zakrzepem lub zakrzepicą (proces rozległy).

Zobacz też

• skrzep fibrynowy, skrzep płytkowy
• zakrzep