Rdest ostrogorzki
Systematyka [1]
Domena :	eukarionty
Królestwo :	rośliny
Klad :	rośliny naczyniowe
Klad :	rośliny nasienne
Klasa :	okrytonasienne
Rząd :	goździkowce
Rodzina :	rdestowate
Rodzaj :	rdest
Gatunek :	rdest ostrogorzki
Nazwa systematyczna
Polygonum hydropiper L. Sp. pl. 1:361. 1753
Synonimy
Persicaria hydropiper (L.) Delarbre

Gatunek leczniczy

Gatunek trujący

Kwiatostan

Rdest ostrogorzki (Polygonum hydropiper L. ) – gatunek rośliny należący do rodziny rdestowatych . Zwyczajowe nazwy: rdest wodny, pieprz wodny. Rośnie dziko w Europie , Azji, Afryce Północnej i Australii, rozprzestrzenił się również w innych rejonach świata^[2]. W Polsce pospolity. Według nowszych ujęć taksonomicznych gatunek ten zaliczony został do rodzaju Persicaria i jego nazwa to Persicaria hydropiper (L.) Delarbre Fl. Auvergne ed. 2:518. 1800 (É. Spach, Hist. nat. vég. 10:536. 1841^[2].

Morfologia

Łodyga

Wzniesiona lub podnosząca się, często korzeniąca się w węzłach, zwykle purpurowa, słabo rozgałęziona. Wysokość rośliny 30–50 cm.

Liście

Pochwiaste, lancetowate, długo zaostrzone, krótkoogonkowe, długości do 6 cm, często faliste. Liście nagie, a tylko pochwy liściowe orzęsione na brzegach.

Kwiaty

O okwiecie zielonawym, górą białawym lub czerwonawym. Kwiaty zebrane w cienkie, luźne, często zwisłe kłosy pozorne o długości do 6 cm. Okwiat 4–5-listkowy, ogruczolony, o długości 3–4 mm, 6 pręcików.

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna . Kwitnie od lipca do października. Zasiedla zbiorowiska ruderalne, zarośla, łęgi , rowy, brzegi wód i polach uprawne jako chwast segetalny ^[3]. Roślina wskaźnikowa gleb bogatych w azot. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Polygono-Bidentetum (regionalnie) i Ass. Catabroso-Polygonetum^[4].

Roślina trująca

Związki toksyczne są składnikami olejku eterycznego . W zielu stwierdzono flawonoidy (hiperozyd, kwercytynę, rutynę , persykarynę, izoramnetynę i ramnazynę), garbniki , seskwiterpeny , saponiny , kwas elagowy . Roślina ma ostry, gorzki, piekący smak podobny do smaku pieprzu powodowany przez poligodial^[5]. Mleko krów karmionych tym rdestem także jest trujące, ma niebieskawy kolor i nieprzyjemny smak^[6]. Spożycie rdestu ostrogorzkiego przez świnie powoduje u zwierząt zapalenie przewodu pokarmowego i krwiomocz , po spożyciu przez konie zwierzęta są silnie osłabione, obserwowano także bóle żołądka, biegunki^[5].

Zmienność

Tworzy mieszańce z rdestem łagodnym, r. mniejszym i r. plamistym (P. ×intercedens G.Beck)^[7].

Zastosowanie

• Roślina lecznicza i trująca
  • Surowiec zielarski : ziele rdestu ostrogorzkiego (Herba Polygoni hydropiperis). Zawiera m.in. olejki eteryczne , rutynę , garbniki , kwasy organiczne ^[8]..
  • Działanie: przeciwkrwotoczne, moczopędne i przeciwzapalne. Wyciąg z ziela hamuje niezbyt obfite krwawienia wewnętrzne. Rutyna tamuje drobne krwawienia poprzez uszczelnianie włośniczek. Stosowany pomocniczo przy zbyt długotrwałym i obfitym miesiączkowaniu, leczeniu skazy krwotocznej i żylaków nóg^[8]. Ze względu na trujące właściwości leczenie tylko za wiedzą i pod kontrolą lekarza
  • Zbiór i suszenie: zbiór w okresie kwitnienia (lipiec, sierpień), ścina się górną połowę rośliny, łącznie z kwiatostanami. Suszenie w temperaturze 30 °C, w cieniu.
• Dawniej otrzymywano z niego cztery barwniki: żółty, khaki, zielony i szary^[8].

Przypisy

Bibliografia