Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Mak polny

Mak polny

Mak polny

Systematyka [1]
Domena : eukarionty
Królestwo : rośliny
Klad : rośliny naczyniowe
Klad : Euphyllophyta
Klad : rośliny nasienne
Klasa : okrytonasienne
Rząd : jaskrowce
Rodzina : makowate
Rodzaj : mak
Gatunek :mak polny
Nazwa systematyczna
Papaver rhoeas L.
Sp.Pl.1:507 , 1753
Gatunek trujący
Gatunek leczniczy

Mak polny (Papaver rhoeas L.) – gatunek rośliny z rodziny makowatych (Papaveraceae Juss.). Występuje w Europie. Pochodzi prawdopodobnie ze strefy Morza Śródziemnego , w polskiej florze jest archeofitem . Rozpowszechniony na terenie całego kraju.

Spis treści

Morfologia

Łodyga
Pojedyncza lub słabo rozgałęziona, kanciasta. Cała szczeciniasto owłosiona. Dorasta do 90 cm wysokości.
Liście
Liście szarozielone, odziomkowe i dolne łodygowe – ogonkowe, pierzastodzielne, o odcinkach ostro ząbkowanych. Górne liście siedzące. Ułożone skrętolegle .
Kwiat
Torebka ("makówka")
Kwiaty
Osadzone pojedynczo na długich szypułkach, odstająco owłosionych, wyrastających z kątów liści. Kwiaty przed rozwinięciem zamknięte w dwudziałkowym kielichu, owłosionym, odpadającym. Korona czteropłatkowa, o średnicy do 10 cm[2], płatki czerwone do purpurowych (bardzo rzadko różowe lub białe), zawsze z czarną plamą u nasady. Znamię słupka ma 5–18 promieni. Słupek otoczony bardzo licznymi, ciemnofioletowymi i niezgrubiałymi pręcikami . Pąki kwiatowe zwisają, natomiast kwiaty i makówka są wzniesione.
Owoc
Wielonasienna, jajowata torebka (zwana popularnie makówką), długości 1–2 cm. Jest naga, odwrotnie jajowata. Gdy dojrzeje pod jej tarczą pojawiają się otworki, przez które wysypują się bardzo liczne nasiona .

Biologia i ekologia

Rozwój
Roślina jednoroczna , kwitnie od maja do sierpnia[2]. Nasiona w ziemi przez długi czas zachowują zdolność kiełkowania. Kiełkują w bardzo niskich temperaturach, nawet przy +1 °C, jesienią lub na wiosnę. Siewki jesienne przezimowują i wiosną wznawiają rozwój[3].
Siedlisko
Roślina azotolubna . Rośnie na polach, w miejscach ruderalnych, na glebach gliniastych, madach rzecznych, także na glebach wapiennych. Występuje głównie na niżu, ale także na wyżynach aż po pogórze[3].
Fitosocjologia
W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla rzędu Centauretalia cyanii[4].
Bioindykacja
Roślina ruderalna i chwast , głównie w uprawach zbóż ozimych i rzepaku , ale także jarych oraz okopowych i innych. Gatunek odporny na zanieczyszczenia atmosfery, szczególnie gazami samochodowymi[3].
Cechy fitochemiczne
Roślina trująca . Cała roślina zawiera biały sok mleczny, w którego skład wchodzi lekko trujący alkaloid readyna i małe ilości papaweryny [2]. Płatki zawierają także antocyjan – mekocyjaninę oraz związki śluzowe.
Siedlisko

Zastosowanie

  • Roślina lecznicza :
    • Surowiec zielarski : płatki maku polnego – Flos Rhoeados (Flos Papaveris rhoeados).
    • Działanie: w medycynie ludowej odwar stosuje się przy kaszlu i chrypce oraz biegunkach jako środek powlekający.
  • Używany w kosmetyce, m.in. do produkcji płynu do intymnej pielęgnacji podczas menstruacji .
  • Nasiona maku zmieszane ze zbożem zabarwiają mąkę na żółto i powodują jej szybkie psucie się.

Zmienność

Tworzy mieszańce z makiem wątpliwym [5].

Znaczenie w kulturze i symbolice

Sztuczny mak
  • W Wielkiej Brytanii i Kanadzie panuje zwyczaj noszenia w Dniu Pamięci sztucznych maków przypiętych do ubrania na znak pamięci żołnierzy poległych w wojnach. Maki te są sprzedawane przez Brytyjską Legię Królewską, a dochód przeznaczony jest na rzecz weteranów.
  • Czerwone maki są symbolem krwi polskich żołnierzy poległych w bitwie pod Monte Cassino w pieśń wojskowej " Czerwone maki na Monte Cassino ".

Przypisy

  1. Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website ( ang. ). 2001–. [dostęp 2010-01-04].
  2. 2,0 2,1 2,2 Czesław Bańkowski, Jan Serwatka: O chwastach i ich zastosowaniu. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1972, ss. 51-52. 
  3. 3,0 3,1 3,2 František Činčura, Viera Feráková, Jozef Májovský, Ladislav Šomšák, Ján Záborský: Pospolite rośliny środkowej Europy. Jindřich Krejča, Magdaléna Záborská (ilustracje). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo rolnicze i Leśne, 1990. . 
  4. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. . 
  5. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. . 


Inne hasła zawierające informacje o "Mak polny":

Zygmunt III Waza ...

Insurekcja kościuszkowska ...

Aleksandr Suworow ...

1667 ...

1621 ...

1925 ...

Bitwa pod Kłuszynem ...

1728 ...

Bitwa pod Mątwami ...

Wrocław ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Mak polny":

11 LISTOPADA (plansza 1) ...

Rośliny użytkowe (plansza 18) uprawnych wśród zbóż i na nieużytkach. Jest rośliną wskaźnikową gleb ubogich w wapno. Mak polny Pospolity chwast zbóż ozimych i jarych, rzepaku, roślin okopowych. Odporny na ...

005. Przegląd i znaczenie nasiennych (plansza 12) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie