Portulaka warzywna
Systematyka [1]
Domena :	eukarionty
Królestwo :	rośliny
Klad :	rośliny naczyniowe
Klad :	rośliny nasienne
Klasa :	okrytonasienne
Rząd :	goździkowce
Rodzina :	portulakowate
Rodzaj :	portulaka
Gatunek :	portulaka warzywna
Nazwa systematyczna
Portulaca oleracea L. Sp. pl. 1:445. 1753

Portulaka pospolita, portulaka warzywna (Portulaca oleracea L. ) – gatunek rośliny jednorocznej z rodziny portulakowatych . Pochodzi z Europy ( Grecja ) i Azji ( Chiny i Himalaje ). Znana była już w starożytnym Egipcie . W polskiej florze jest archeofitem , dość rzadko występuje na siedliskach naturalnych jako efemerofit . Roślina uprawna .

Morfologia

Łodyga

Naga, płożąca lub wzniesiona, często podbarwiona czerwonawo, soczysta. Obficie rozgałęzia się.

Liście

Jajowate lub klinowatołopatkowate, mięsiste, przeważnie naprzeciwległe .

Kwiaty

Żółte, niepozorne. Kielich składający się z 2 działek, 5 płatków korony, liczne pręciki (8-15), na wpół dolny słupek. Kwitnie od lipca do września, jest samopylna .

Owoce

Torebka otwierająca się wieczkiem z czarnymi nasionami.

Biologia i ekologia

Występuje na polach uprawnych, przydrożach. Roślina miejsc suchych, często rośnie na piaskach. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku Eragrostion^[2].

Zmienność

Podgatunki portulaki warzywnej^[3]:

• Portulaca oleracea L. subsp. oleracea – niska roślina o wąskolistnych liściach i pokładających się pędach. Działki kwiatów tępogrzbieciste. Występuje na polach uprawnych, przydrożach.
• Portulaca oleracea L. subsp. sativa (Hav.) Čelak, syn. P. sativa Hav. – roślina o wysokości do 60 cm, szerokich liściach i wzniesionych pędach. Działki kwiatów posiadają na grzbiecie skrzydełko. Roślina uprawiana.

Zastosowanie

• Podgatunek Portulaca oleracea L. subsp. sativa uprawiany czasami jako warzywo . Liście i pędy portulaki zawierają duże ilości orzeźwiającego soku o lekkich właściwościach oczyszczających. Jest to warzywo wspomagające trawienie. Liście przyrządza się jak szpinak , a mięsiste łodygi jak szparagi . Jest też oryginalnym składnikiem sałatek, nadając im lekko kwaskowy smak.

Roślina ta jest bogatym źródłem antyoksydantów , omega 3 (0,2 do 0,38 g na 100 g)), witamin A i C oraz wapnia , żelaza , sodu , potasu i magnezu . Należy do podstawowych warzyw w kuchni greckiej na Krecie .

• Sposób uprawy: najlepsze do uprawy są gleby żyzne i słoneczne miejsca. Nasiona wysiewa się od maja do końca lipca w rzędy odległe o 25-30 cm. Zbiera się łodygi wraz z liśćmi w miesiącach czerwiec – wrzesień.

Przypisy