Piotr Tylicki herbu
Lubicz
(ur.
1543
w
Kowalu
koło
Włocławka
– zm.
13 lipca
1616
w
Krakowie
) –
biskup chełmiński
, następnie
warmiński
,
kujawski
i
krakowski
,
podkanclerzy koronny
,
referendarz wielki koronny
,
sekretarz królewski
.
Pochodził z niezamożnej szlachty, był synem Andrzeja, wójta miasta Kowala. Studiował prawo w
Akademii Krakowskiej
, w wieku 45 lat przyjął święcenia diakonatu. Pracował w kancelarii królewskiej, za panowania
Stefana Batorego
został
sekretarzem królewskim
; zgromadził wiele beneficjów kościelnych - był
kanonikiem
w Przemyślu, Warszawie, Sandomierzu, Krakowie, Płocku, Poznaniu i na Warmii (
1584
),
scholastykiem
w Łęczycy,
prepozytem
w Gnieźnie oraz proboszczem w Małogoszczy. W
1591
został z nominacji króla
Zygmunta Wazy
referendarzem koronnym, w latach
1598
-
1604
sprawował godność
podkanclerzego koronnego
. Towarzyszył królowi Zygmuntowi w nieudanej wyprawie w obronie tronu Szwecji (
1598
).
Po śmierci
biskupa chełmińskiego
Piotra Kostki
w styczniu
1595
otrzymał nominację królewską na to biskupstwo;
17 sierpnia
1595
został zatwierdzony przez papieża i konsekrowany w Krakowie w październiku 1595; został jednocześnie administratorem diecezji pomezańskiej. Jako biskup wprowadził do
Torunia
jezuitów
, przeciwstawiał się jednocześnie budowie szkół i kościołów ewangelickich. W
1597
przeprowadził wizytację generalną biskupstwa. W
1599
nadał nowe statuty kapitule chełmińskiej, a w
1600
erygował nowy, piąty kanonikat w kapitule. Poparł projekt kodyfikacji pruskiego prawa ziemskiego (1598).
5 czerwca
1600
został wybrany przez
kapitułę warmińską
biskupem diecezji warmińskiej; otrzymał papieską prekonizację
7 października
1600
i objął rządy w lutym
1601
. W okresie sprawowania rządów w diecezji warmińskiej zajmował się przede wszystkim sprawami państwowymi, m.in. prowadził akcję dyplomatyczną, mającą na celu pozyskanie elektora brandenburskiego dla koalicji antyszwedzkiej; odbył jednak generalną wizytację diecezji warmińskiej, a także nadał nową regułę zakonowi katarzynek w
Braniewie
(
1602
). W bieżącej pracy w diecezji był zastępowany przez administratora, kanonika Jana Pisińskiego.
W listopadzie
1603
został mianowany przez króla biskupem kujawsko-pomorskim, objął rządy w nowej diecezji latem
1604
; już w styczniu
1607
został przeniesiony na biskupstwo krakowskie, gdzie pozostał do końca życia. W diecezji krakowskiej zajął się wprowadzaniem reform
soboru trydenckiego
, dbał o dyscyplinę wśród duchowieństwa. Wspierał Akademię Krakowską, a także klasztory, szpitale i kościoły. Ufundował stypendium dla studentów Akademii Krakowskiej pochodzących z Warmii; w
1615
razem z bratem Jakubem ufundował kaplicę Tylickich w kościele dominikanów
św. Mikołaja w Toruniu
.
Bibliografia
- Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965 - 1999, , Warszawa 2000.
- Tadeusz Oracki, Słownik biograficzny Warmii, Prus Książęcych i Ziemi Malborskiej od połowy XV do końca XVIII wieku, Olsztyn 1988.
