Pełnoletność, pełnoletniość^[1] – określony przepisami prawa cywilnego status prawny osoby fizycznej , która uzyskuje go po osiągnięciu określonego wieku (osoba pełnoletnia, pełnoletni). Osoba, która nie osiągnęła jeszcze tego wieku nazywana jest niepełnoletnią.

Osiągnięcie pełnoletności wiąże się zazwyczaj z osiągnięciem pełnej zdolności do czynności prawnych oraz możności bycia podmiotem pewnych praw (np. możności zawarcia małżeństwa ) i obowiązków.

Pełnoletność w Polsce

W Polsce pełnoletnim jest ten, kto ukończył lat osiemnaście. Przed osiągnięciem tego wieku małoletni możne uzyskać pełnoletniość przez zawarcie małżeństwa. Zgodnie z art. 10 KRiO jest to możliwe za zgodą sądu opiekuńczego w przypadku kobiety, która ukończyła lat szesnaście, gdy z okoliczności wynika, że zawarcie małżeństwa będzie zgodne z dobrem założonej rodziny. Nabytej w ten sposób pełnoletniości nie można następnie utracić w razie unieważnienia małżeństwa (art. 10 KC ) czy rozwodu .

Niektóre skutki pełnoletności to:

• uzyskanie pełnej zdolności do czynności prawnych (art. 11 KC ), a wskutek tego możliwość samodzielnego zawierania umów,
• wygaśnięcie władzy rodzicielskiej nad dzieckiem (art. 92 KRiO ).

Pełnoletność a inne pojęcia

Termin pełnoletni nie jest tożsamy w prawie z terminem osoba, która ukończyła 18 lat:

• do zawarcia małżeństwa cywilnego w Polsce wymagane jest ukończenie 18. roku życia, a nie pełnoletność (art. 10 KRiO );
• do zatrudnienia na umowie o pracę wymagane jest ukończenie 18 lat (art. 22 § 2 KP ); nie uchybia to możliwości podjęcia pracy przez młodocianego (art. 190 KP ),
• obowiązek szkolny trwa do ukończenia 18 roku życia (art. 15 ust. 1 ustawy o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. [1] ).

Cywilnoprawna odpowiedzialność deliktowa małoletniego zaczyna się już od 13. roku życia (art. 426 KC ). Możliwość bycia pełnomocnikiem nie zależy od stopnia zdolności do czynności prawnych (art. 100 KC ).

Karalność według prawa karnego nie obejmuje nieletnich , a więc rozpoczyna się generalnie od 17. roku życia (z pewnymi wyjątkami). Obecnie tak jest też według prawa o wykroczeniach.

Dorosłym , według różnych ujęć, może być każda osoba dojrzała biologicznie lub psychicznie. Pełnoletnim jest jedynie osoba, która spełniła warunek wiekowy, a wyjątkowo dodatkowe inne przesłanki. Dlatego zarówno osoba dorosła może nie być osobą pełnoletnią, jak i pełnoletnia nie być osobą dorosłą.

Zobacz też

• małoletni , nieletni , młodociany
• dorosły , dziecko
• dojrzałość , dorosłość , dzieciństwo

Przypisy