Teatr Skarbkowski, 1900

Teatr Skarbkowski

Teatr Skarbkowski – teatr lwowski , mieszczący się w klasycystycznym gmachu, wzniesionym z funduszy hrabiego Stanisława Skarbka w latach 1837 - 1842 , otwarty 28 marca 1842 i funkcjonujący do 1899 r.

Autorami projektu byli Hans Salzmann i Ludwig Pichl. Gmach powstał na miejscu dawnych bastionów otaczających Niski Zamek . Teatr spoczywa na 16 tysiącach bali dębowych przywiezionych z majątków Skarbka. W momencie powstania był największym teatrem w Europie, z widownią mogącą pomieścić 1460 osób. Oprócz teatru w gmachu znajdowały się także mieszkania, w których mieszkali m.in. Artur Grottger i Juliusz Kossak . Budynek był przez fundatora oddany miastu w bezpłatne użytkowanie na pięćdziesiąt lat. Zaborcze władze wykorzystały swą uprzywilejowaną pozycję i w statucie narzuciły polskiemu teatrowi obowiązek wystawiania sztuk także w języku niemieckim. Ponieważ na przedstawieniach niemieckich, teatr świecił pustkami, przez wiele lat polska widownia praktycznie finansowała kulturę niemiecką we Lwowie^[1]. Inauguracyjnym przedstawieniem była niemiecka sztuka Franza Grillparzera Życie snem, zaś następnego dnia polski zespół wystawił Śluby panieńskie Aleksandra Fredry . Polski zespół grał w poniedziałki, środy i piątki, zaś w pozostałe dni występował zespół niemiecki. Sytuacja taka trwała do 1871 , kiedy po uzyskaniu przez Galicję autonomii teatr został całkowicie objęty przez polski zespół teatralny. Pierwszym dyrektorem teatru (do 1848 r.) był sam hrabia Stanisław Skarbek. Od 1872 r. w teatrze założona została scena opery i operetki, wówczas jedyna w Galicji. Po 50 latach, 28 marca 1892 r. wygasł przywilej Stanisława Skarbka i odtąd miasto musiało za użytkowanie budynku płacić czynsz w wysokości 17 tysięcy złotych reńskich rocznie.

W latach 1861-1880 sala redutowa teatru służyła także jako sala obrad galicyjskiego Sejmu Krajowego ^[2].

Wobec poważnej dekapitalizacji gmachu postanowiono zbudować nieopodal nowy gmach teatru miejskiego. Nowy gmach powstał w latach 1898 - 1900 i został nazwany Teatrem Wielkim . Stary budynek teatru skarbkowskiego przeznaczono najpierw na filharmonię, potem na kino. Obecnie w gmachu tym mieści się ukraiński Teatr Dramatyczny im. Marii Zańkoweckiej.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Agnieszka Marszałek Cztery wieki lwowskiego teatru
• Piotr Marek Stański Okoliczności powstania i otwarcia Lwowskiego Teatru Wielkiego we Lwowie
• Stanisław Pepłowski Siły sceny lwowskiej
• Stanisław Pepłowski Teatr polski we Lwowie 1780-1881. Lwów 1889
• Karol Cieszewski Kilka uwag o lwowskim teatrze
• Ignacy Drexler Głos mieszczańskiego grona radnych miasta Lwowa w sprawie teatru lwowskiego