Płyn pozakomórkowy (ECF z ang. Extracellular fluid) - płyn występujący w przestrzeni pozakomórkowej ustroju.

Płynami pozakomórkowymi są:

• osocze krwi i limfy ,
• płyn tkankowy (śródmiąższowy) - płyn "między komórkami" tkanek innych niż tkanki płynne - tzn. w tkance mięśniowej, nerwowej, nabłonkowej i łącznej (z wyjątkiem krwi i limfy),
• płyn znajdujący się w jamach ciała wyścielonych błoną surowiczą ( opłucna , osierdzie , otrzewna ),
• płyn mózgowo-rdzeniowy - w komorach mózgu, kanałach mózgu i rdzenia kręgowego oraz w przestrzeni podpajęczynówkowej .

W obrębie płynu pozakomórkowego wydziela się płyn transcelularny , który stanowi jego 2,5%.

Pozakomórkowy płyn różni się od płynu wewnątrzkomórkowego wyższym stężeniem sodu (ponad połowa zawartości sodu znajduje się w przestrzeni pozakomórkowej) i niższym stężeniem potasu (prawie cała zawartość potasu znajduje się w wewnątrz komórek). Jest często wydzielany przez komórki w celu utrzymania stałego, optymalnego środowiska niezbędnego do ich prawidłowego funkcjonowania.

U ludzi stężenie glukozy jest utrzymywane przez homeostazę na poziomie około 5 mM .

pH płynu pozakomórkowego jest ściśle regulowana przez bufory i waha się około wartości 7,4.

Objętość płynu pozakomórkowego wynosi typowo 15L (w którym 12L to płyn śródmiąższowy, a 3L to osocze).

Skład płynu pozakomórkowego

Główne kationy :

• Sodowy Na⁺ (140 mM)
• Potasowy K⁺ (4 mM)
• Wapniowy Ca²⁺ (2 mM)

Główne aniony:

• Chlorkowy Cl^- (110 mM)
• Wodorowęglanowy HCO₃^- (26 mM)

Płyn pozakomórkowy jest uboższy w białka względem płynu wewnątrzkomórkowego.

Zobacz też

• Milieu interieur
• płyn infuzyjny
• płyn ustrojowy