Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Njaja

Njaja

Njaja ( sanskryt : न्याय, trl. nyāya, wzorzec, procedura, wywód, metoda, reguła, maksyma - wtórnie logika, epistemologia, metodologia) - klasyczny system filozofii indyjskiej (zaliczany do grup astika i sat darśana ). Jej przedstawiciele najjajikowie ( trl. naiyāyika) dążyli do wyzwolenia , podobnie jak zwolennicy Upaniszad . Znana była jako śiwaicka doktryna paśupatów (pāśupataśāstra). Cechuje ją silne powinowactwo do systemu waiśesziki . Specjalizuje się w metodologii , teorii poznania i soteriologii . Jest szkołą zdecydowanie teistyczną, pluralistyczną, realistyczną.

Spis treści

Historia

Njaja była kontynuacją szkoły filozofii indyjskiej anwiksziki . Za jej początek uznaje się 200 r. n.e. Jest to data kompilacji podstawowego dzieła njaji , który pozostaje Njajasutra Akszapady Gautamy . Prowadziła zażarte spory z przedstawicielami filozofii buddyjskiej . Jako pierwsza w Indiach sformułowała racjonalne dowody na istnienie Boga. Dzieli się na klasyczną starą szkołę njaji i nową szkołę (rozwijaną intensywnie po XIV w.).

Doktryna

Jako nurt filozofii braminskiej uznawała prawo odpowiedzialności moralnej karmana , reinkarnację w samsarze , zasadę moralną dharma , wyzwolenie jako cel ostateczny. Badała i objaśniała: miarodajność poznania, kryteria prawdziwościowe, teorię prawdy, rolę języka w poznaniu, 16 kategorii poznawczych. Za podmiot poznawczy uznawano atmana , który własnym wysiłkiem osiąga wyzwolenie i którym obdarzone są wszystkie istoty żywe. Świadomość określa jako buddhi , umysł jako manas . Jeśli stara szkoła wspominała boga, nazywała go imieniem iśwara , przypisując mu posiadanie prawości dharma , wszechwiedzy sarwadźńa i stanu samadhi , oraz zdolności 8 wielkich siddhi i ograniczającego karmana . Czas istnienia świata określa na jeden dzień Brahmy . Ideały etyki doczesnej realizowano poprzez wypełnianie obowiązków religijnych (np. jadźńa , dewata pudźa ) i nakazów społecznych (np. gościnność).

Wyzwolenie

Stan wyzwolenia określano terminem apawarga, "uwolnienie" (od cierpienia i od jego przyczyn), którego osiągnięcie mogło nastąpić dopiero w momencie śmierci. Utożsamiano je z najwyższym dobrem (nihśrejasa). Szkoła njaji nie uznaje możliwości wyzwolenia za życia od cierpienia i udręk kleśa (jakie osiągać mieliby dźiwanmuktinowie ). Nie odwoływali się do pojęcia brahmana , przyjmowali natomiast związek pomiędzy wyzwoleniem a czcią ( bhakti ) oddawaną Bogu (Iśwara) - za formę bhrakti uważali m.in. racjonalne rozważanie istoty Boga i dowodzenie jego istnienia w debatach z przedstawicielami szkół ateistycznych ( buddyzm , mimansa , sankhja , czarwaka, dżinizm ).

Przedstawiciele starej szkoły

  • Akszapada Gautama (Mający oczy w stopach) - twórca systemu, pochodził z Biharu
  • Pakszilaswamin Watsjajana - związany z śiwaizmem
  • Bhawiwikta
  • Uddjotakara Bharadwadźa - aćarja paśupatów
  • Awiddhakarna
  • Śankaraswamin - uznawał boskie inkarnacje awatara
  • Wiśwarupa
  • Dhairjaraśi
  • Wittoka
  • Śatananda
  • Narasimha
  • Dźajanta Bhatta - śiwaita Kaszmiru , VII w.
  • Bhasarwadźńa - ( Wąż i mistrz paśupatów ) , nieortodoksyjny aćarja paśupatów,
  • Triloćana - przypuszczalnie z Karnataki
  • Waćaspati Miśra - z Biharu, ok. 900 - 980 r., ( Ten, który przyswoił sobie wszystkie systemy ) , wysławiał Śiwę i Wisznu
  • Udajanaćarja - ok. 1050 - 1100
  • Śiwaditija - ok. 1100- 1150
  • Waradaradża Miśra
  • Keśawa Miśra
  • Śaśadhara - XII w.
  • Wadindra
  • Bhatta Raghawa

Przedstawiciele nowej szkoły

Bibliografia

  • Szkoła epistemologiczno-logiczna (nyāya). W: Piotr Balcerowicz: Historia klasycznej filozofii indyjskiej. Część pierwsza: początki, nurty analityczne i filozofia przyrody. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG , 2003, ss. 211-306, seria: Świat Orientu. . 


Inne hasła zawierające informacje o "Njaja":

Njaja Njaja ( sanskryt : न्याय, trl. nyāya, wzorzec, procedura, wywód, metoda, reguła, maksyma - ...

Waiśeszika ...

Wedy ...

Darśana ...

Anwiksziki ...

Uddjotakara Bharadwadźa ...

Waćaspati Miśra ...

Udajana ...

Gangeśa Kaśjapa ...

Atom ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Njaja":

Hasło nie występuje w innych lekcjach!





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie