mądrość
mądrość - w najwęższym znaczeniu to umiejętność podejmowania uzasadnionych decyzji, które w dłuższej perspektywie przynoszą pozytywne rezultaty. W innym ujęciu można powiedzieć, że mądrość to umiejętność praktycznego wykorzystywania posiadanej wiedzy i doświadczenia.
W tym sensie można np. mówić o mądrości nauczyciela, który wykorzystując swoją wiedzę pedagogiczną radzi sobie z kształceniem niesfornego ucznia, czy mądrości szefa, który w oparciu o posiadaną wiedzę fachową i praktyczną znajomość stosunków międzyludzkich skutecznie zarządza wieloosobowym personelem.
2. W głębszym sensie, często stosowanym w różnych religiach, mądrość oznacza zdolność do nacechowanego głębokim, emocjonalnym zaangażowaniem, działania zwiększającego w długiej perspektywie czasowej nie tylko dobro własne, ale też dobro ogólne. W tym sensie używa się tego terminu w takich zwrotach jak np. mądrość życiowa, czy mądrość rodzicielska.
W obu tych znaczeniach mądrość wymaga nie tylko samej wiedzy, lecz także szeregu predyspozycji psychicznych, ale też duchowych i etycznych, takich jak: -
umiejętność oceniania spraw z jak najszerszej i możliwie jak najbardziej obiektywnej perspektywy
- umiejętność panowania nad własnymi emocjami i popędami
- posiadanie sprawnego mechanizmu psychicznego podejmowania decyzji
i wielu innych.
Mądrość w wielu religiach i filozofiach była rozmaicie pojmowana. I tak, dla Platona mądrość była tożsama z kompletną wiedzą, gdyż wierzył on, że osoba posiadająca kompletną wiedzę automatycznie będzie podejmowała zawsze właściwe decyzje. Pogląd ten zakwestionował już jego uczeń Arystoteles, który zauważył, że sama wiedza zazwyczaj nie wystarcza do podejmowania właściwych decyzji i wymaga jeszcze posiadania szeregu określonych zdolności psychicznych. Do koncepcji platońskich wrócili jednak po wiekach stoicy, którzy pojmowali mądrość w sposób nawet jeszcze bardziej totalny i uważali, że mądrość można posiąść w całości albo nie posiadać jej wcale, i że raz nabytej mądrości nie można już utracić. Mądrość tę jednak są w stanie posiąść jedynie nieliczni, specjalnie predestynowani ludzie.
Większość myślicieli chrześcijańskich wiąże mądrość z miłością do Boga i ludzi, przy czym część (np. Św. Augustyn) uważała ją, wzorem stoików za rodzaj daru, który otrzymują od Boga nieliczni, zaś inni (np. Tomasz z Akwinu) skłaniali się do poglądu bliższego Arystotelesowi i uważali, że mądrości nabywa się samemu w toku cnotliwego i pracowitego życia i że nie nikomu nie jest ona automatycznie darowywana, ale też nikomu nie można jej automatycznie odmówić.
Europejska filozofia nowożytna, z wyjątkiem filozofii religii, już od czasów Kartezjusza w zasadzie odcięła się od stosowania tego terminu, ze względu na jego niejasność i niedefiniowalność.
W religiach Dalekiego Wschodu mądrość jest wiązana z osiągnięciem stanu oświecenia i wynika ze swoistej wiedzy, jaką się w wyniku tego oświecenia nabywa, połączonej z uczuciem jedności i współczucia do wszystkich istot żywych. Zdolność poszczególnych ludzi do osiągnięcia oświecenia, i co za tym automatycznie idzie - prawdziwej mądrości, jest jednak różnie pojmowana w tych religiach, od przyznawania, że każdy może ten stan osiągnąć przy odpowiednich staraniach, po pogląd że jest on dany wyłącznie nielicznie wybranym, którzy zdarzają się nie częściej niż raz na 2000 lat.
Inne hasła zawierające informacje o "mądrość":
Autorytet
...
Ajschylos
na dno serca i w całej naszej rozpaczy, wbrew naszej woli, przychodzi mądrość"
J. K. Rowling
we wstępie do 7 części przygód
Harry'ego Pottera
umieściła ...
Arystoteles
są skutkiem przyzwyczajenia.Z cnót intelektualnych najważniejsze są dwie: rozsądek (φρόνησις phronesis) i
mądrość
(σοφία sophia). Rozsądek dotyczy ludzkich spraw, dba o zapewnienie człowiekowi zarówno ...
Jacek Bolewski
...
Bertrand Russell
...
Cnota
części
duszy
i każdej przypisał określony rodzaj cnoty: cnotą duszy rozumnej jest
mądrość
i jej osiąganie oraz podporządkowanie się niższych części rozumowi; duszy popędliwej ...
Baśń
z ważniejszych cech baśni jest nieokreślony czas i miejsce akcji. Zawiera ludową mądrość, przedstawia wierzenia ludowe i
magiczne
; baśń może być osnuta na
podaniach
, ...
Eros
między mądrością a nieuctwem. Jest więc
filozofem
. Bogowie nie filozofują, ponieważ mają mądrość, nieucy też nie filozofują, bo nie chcą zdobyć mądrości. Filozofują ci, ...
Sens życia
filozoficznych
i
religijnych
, a odpowiedź na nie, jak się uznaje, zawiera całą
mądrość
ludzkości. Pojęcie to odwołuje się do
transcendentnego
widzenia świata jako drogi. ...
Buddyzm
bardzo często na trzy "grupy" reguł, które współtworzą i dookreślają główne cnoty: mądrość (pāli. paññā; sanskr. prajñā), moralność (pāli. sīla; sanskr. śīla) i skupienie ...
Inne lekcje zawierające informacje o "mądrość":
009. Intelektualizm etyczny Sokratesa (plansza 7)
zaproponowali mu ucieczkę. Nie zgodził się stojąc na stanowisku posłuszeństwa prawu. Za mądrość, którą próbował wydobywać i za uświadamianie niewiedzy innym zapłacił najwyższą cenę, ...
11 LISTOPADA (plansza 1)
jest moje miejsce bo kocham to miejsce 2x
Kochana Polsko dzięki za mądrość choć idę pod prąd
za ludźmi którzy nazbyt zaufali pieniądzom
hańbiąc ...
Antyk judajski - mądrość Biblii (plansza 1)
e height=380 width=770 >
Antyk judajski - mądrość Biblii
...
|