Zdjęcie satelitarne delty Leny
Lena (
ros.
Лена) – rzeka w
azjatyckiej
części
Rosji
, w
obwodzie irkuckim
i
Jakucji
. Jest jedną z największych rzek Azji,
10. pod względem długości na świecie
oraz 9. pod względem powierzchni
dorzecza
(największa rzeka Rosji, której dorzecze znajduje się w całości w granicach kraju). Długość: 4400 km; powierzchnia
dorzecza
2 490 000 km²; średni przepływ u ujścia 16 400 m³/s.
Źródła
w
Górach Bajkalskich
na wysokości 930 m n.p.m.; w górnym biegu płynie głęboką
doliną
w kierunku północnym i północno-wschodnim po
Płaskowyżu Leńsko-Angarskim
; w środkowym biegu płynie w kierunku wschodnim przełamując się przez
Płaskowyż Nadleński
, następnie skręca na północ i północny zachód na
Nizinę Środkowojakucką
; w dolnym biegu płynie na północ przez
Nizinę Dolnoleńską
pomiędzy
Górami Wierchojańskimi
(od wschodu) a
Wyżyną Środkowosyberyjską
i
Górami Czekanowskiego
(od zachodu); uchodzi do
Morza Łaptiewów
tworząc
deltę
o około 150 ramionach i powierzchni ponad 40 tys. km².
Zasilanie śniegowo-deszczowe; zamarza w górnym biegu od listopada do maja, w dolnym od października do czerwca; wiosną tworzą się
zatory lodowe
. Duże wahania stanu wód (w środkowym biegu do 14 m, w dolnym do 18 m). Rocznie niesie około 12 milionów ton
osadów
.
Lena jest jednym z najważniejszych szlaków komunikacyjnych
Syberii
; żeglowna od
Ust'-Kut
(przy wysokich stanach wody do
Kaczugu
). Obfituje w
ryby
, w górnym biegu
szczupak
,
okoń
,
lipień
,
lenok
; w dolnym
sielawa
,
muksun
,
nelma
,
tajmień
i wiele innych.
Główne dopływy:
Wiluj
(lewy);
Witim
,
Olokma
,
Ałdan
(prawe).
Główne miejscowości:
Kaczug
,
Żygałowo
,
Ust'-Kut
,
Kireńsk
,
Leńsk
,
Olokmińsk
,
Pokrowsk
,
Jakuck
,
Sangar
.
Rosjanie
dotarli nad Lenę w pierwszej połowie
XVII
w.; pierwsze dokładniejsze badania w czasie Wielkiej Ekspedycji Północnej (
1734
-
1743
); duże zasługi w zbadaniu dorzecza Leny mają Polacy:
Aleksander Czekanowski
i
Jan Czerski
.
Linki zewnętrzne