Kimberlity to rzadkie ultramaficzne skały alkaliczne ( potasowe ), o porfirowej strukturze, bogate w składniki lotne (CO₂+H₂O). Kimberlity cechują się wysokim stężeniem pierwiastków śladowych z grupy pierwiastków niekompatybilnych. Wg innych definicji kimberlit to porfirowy perydotyt alkaliczny, zawierający zaokrąglone lub skorodowane fenokryształy oliwinu (często zmienione wtórnie), flogopitu , Mg- ilmenitu , piropu (i Cr-piropu) w drobnokrystalicznej masie zbudowanej z oliwinu, flogopitu , kalcytu , dolomitu , serpentynu , magnetytu , perowskitu i apatytu . Diamenty występują jako minerały akcesoryczne ^[1]. Kimberlit to również potasowa skała ultramaficzna, bogata w składniki lotne, tworząca kominy, dajki i sille . Nierównokrystaliczna, porfirowa tekstura skały jest wynikiem obecności makrokryształów w drobnokrystalicznej matriks . Często w kimberlitach występują ksenolity skał płaszcza wraz z ksenolitami i ksenokryształami skał skorupy^[2]. Ogółem to złożona skała hybrydalna, zbudowana z fragmentów skał wysokotemperaturowych (perydotyty, eklogity ), zespołów makrokryształów, fragmentów skał otoczenia, magmy oraz składników lotnych (w tym zasymilowanych wód gruntowych). Nazwa kimberlit pochodzi od miejscowości Kimberley w RPA , nadana w 1870 roku.

Rodzaje kimberlitów

Klasyfikacja terenowa

• Kimberlity masywne
• Intruzywne brekcje kimberlitowe
• Tufy i tufobrekcje kimberlitowe

Klasyfikacja petrograficzna

• kimberlity bazaltowe
• kimberlity flogopitowe
• kimberlity wapniowe

Klasyfikacja w oparciu o skład izotopowy^[1]

• Grupa I - potasowe skały ultramaficzne, nierównokrystaliczne
• Grupa II - ultrapotasowe skały peralkaliczne

Pochodzenie magm kimberlitowych

Przyjmuje się dwie koncepcje. Pierwsza to pochodzenie bezpośrednio z płaszcza , druga to topienie zmetasomatyzowanej litosfery kratonu .

Występowanie

Afryka : RPA — okolice Kimberley , Transwal , Rodezja , Demokratyczna Republika Konga , w Kanadzie oraz na Syberii - Jakucja .

Przypisy

Bibliografia

• Bergman, S. C.; 1987: Lamproites and other potassium-rich igneous rocks: a review of their occurrences, mineralogy and geochemistry. In: Alkaline Igneous rocks, Fitton, J.G. and Upton, B.G.J (Eds.), Geological Society of London special publication No. 30. pp. 103-19
• Clement, C. R., 1982: A comparative geological study of some major kimberlite pipes in the Northern Cape and Orange free state. PhD Thesis, University of Cape Town.
• Clement, C. R., and Skinner, E.M.W. 1985: A textural-genetic classification of kimberlites. Transactions of the Geological Society of South Africa. pp.403-409.
• Mitchell, R. H., 1995: Kimberlites, orangeites, and related rocks. Plenum Press, New York.
• Smith, C. B., 1983: Lead, strontium, and neodymium isotopic evidence for sources of African Cretaceous kimberlite, Nature, 304, pp 51-54.
• Edwards, C. B., Howkins, J.B., 1966. Kimberlites in Tanganyika with special reference to the Mwadui occurrence. Econ. Geol., 61:537-554.
• Wagner, P. A., 1914: The diamond fields of South Africa; Transvaal Leader, Johannesberg