Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Jan Strelau

Jan Strelau

Jan Strelau


Profesor Jan Strelau (ur. 30 maja 1931 w Gdańsku), polski psycholog znany w skali międzynarodowej ze swoich badań nad temperamentem . Od 1957 do 2001 jego kariera naukowa związana była z Uniwersytetem Warszawskim , a od roku 2001 z Szkołą Wyższą Psychologii Społecznej , gdzie był pierwszym dziekanem Wydziału Psychologii, a od 2002 pełni funkcję prorektora ds. nauki i współpracy międzynarodowej.

Jest autorem Regulacyjnej Teorii Temperamentu (RTT), która koncentruje się na formalnych aspektach zachowania obejmujących charakterystykę energetyczną (E) i temporalną (T), na które składają się takie cechy jak: wrażliwość sensoryczna , reaktywność emocjonalna , wytrzymałość i aktywność (E) oraz żwawość i perseweratywność (T). Do ich pomiaru służy inwentarz Formalna Charakterystyka Zachowania - Kwestionariusz Temperamentu (FCZ-KT) skonstruowany przez niego i Bogdana Zawadzkiego. FCZ-KT został zaadaptowany do wielu wersji językowych, podobnie jak Kwestionariusz Temperamentu rozpowszechniony zagranicą jako Strelau Temperament Inventory (STI), a od 1998 roku w nowej adaptacji jako Kwestionariusz PTS (Strelau i Zawadzki) znany jako Pavlovian Temperament Survey (PTS) zaadaptowany do 16 wersji językowych.

Badania prowadzone w ramach RTT koncentrują się na funkcjonalnej roli temperamentu w procesie adaptacji, ze szczególnym uwzględnieniem funkcjonowania człowieka w warunkach trudnych (stresowych) i jego znaczeniu jako jednego z czynników wpływających na zaburzenia w zachowaniu (m.in. PTSD ). W ramach licznych badań prowadzonych w paradygmacie genetyki zachowania Strelau i jego współpracownicy wykazali, że za różnice indywidualne w cechach temperamentu w około 40% odpowiada czynnik genetyczny, co podkreśla rolę środowiska, w tym głównie środowiska specyficznego (dla każdego członka rodziny) w kształtowaniu cech temperamentu .

Strelau założył w Uniwersytecie Warszawskim pierwszą w Polsce Katedrę Psychologii Różnic Indywidualnych oraz stworzył w tymże Uniwersytecie Interdyscyplinarne Centrum Genetyki Zachowania. Był pierwszym przewodniczącym Europejskiego Towarzystwa Psychologii Osobowości (1984-1988) a także przewodniczył Międzynarodowemu Towarzystwu Psychologii Różnic Indywidualnych (1993-1995). Był również wiceprezydentem Międzynarodowej Unii Nauk Psychologicznych (IUPsyS; 1996-2000) oraz wiceprezesem Polskiej Akademii Nauk (2002-2006).

Jest członkiem Europejskiej Akademii Nauk (Academia Europaea), członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk i członkiem zagranicznym Fińskiej Akademii Nauk i Literatury. Otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego , Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu oraz Państwowego Uniwersytetu Nauk Humanistycznych w Moskwie. Jest także laureatem wielu nagród, w tym:

  • Nagroda Prezesa Rady Ministrów w kategorii "za wybitny dorobek naukowy”
  • Nagroda Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych (tzw. polski Nobel )
  • Nagroda Fundacji Humboldta „Humboldt Research Award to Emitent Foreign Academics” za wybitne osiągnięcia w zakresie badań nad osobowością
  • Nagroda Towarzystwa Maxa Plancka (wraz z prof. Aloisem Angleitnerem) za międzynarodowe wybitne osiągnięcia badawcze
  • Nagroda New Europe Prize 1997 fundowana przez sześć instytutów badań zaawansowanych (Institutes for Advanced Study – Stanford, Princeton, Chapel Hill, Uppsala i Wassenaar.

Wybrane publikacje

Monografie i podręczniki autorskie:

  • Temperament i typ układu nerwowego. Warszawa: PWN, 1969 (wyd. 2, 1974).
  • Temperament, personality, activity. London: Academic Press,1983; przekład na język polski (Warszawa: PWN, 1985) i chiński (Pekin: Liaoning People Press, 1987).
  • Inteligencja człowieka. Warszawa: Żak, 1997.
  • Formalna Charakterystyka Zachowania - Kwestionariusz Temperamentu (FCZ-KT): Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych PTP, 1997, współautor: B. Zawadzki.
  • Kwestionariusz Temperamentu PTS: Podręcznik. Warszawa: Pracowania Testów Psychologicznych PTP, 1998; współautor: B. Zawadzki.
  • Temperament: A psychological perspective. New York: Plenum Press, 1998; w przekładzie polskim (1998; wyd. 2, 2001, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN).
  • The Pavlovian Temperament Survey (PTS): An international handbook. Göttingen: Hogrefe & Huber Publishers,1999; współautorzy: A. Angleitner, B.H. Newberry.
  • Psychologia różnic indywidualnych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2002 (w 2006 r. wydanie II rozszerzone).
  • Temperament jako regulator zachowania: z perspektywy półwiecza badań. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2006; przekład na język angielski Temperament as a regulator of behavior: After fifty years of research (Clinton Corners, NY: Eliot Werner Publications, 2008).

Redakcja naukowa:

  • Temperamental bases of behavior: Warsaw studies on individual differences (red.). Lisse: Swets & Zeitlinger, 1985.
  • The biological bases of personality and behavior (t. 1 i 2, red. z: F.H. Farley i A: Gale). Washington: Hemisphere Publishing Corporation, 1985, 1986.
  • Personality dimensions and arousal (red. z: H.J. Eysenck). New York: Plenum Press, 1987.
  • Explorations in temperament: International perspectives on theory and measurement (red. z: A. Angleitner). New York: Plenum Press, 1991.
  • Psychologia: Podręcznik akademicki (t. 1, 2 i 3, red.) Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2000.
  • People under extreme stress: An individual differences approach (red. z: T. Klonowicz). Hauppauge, NY: Nova Science Publisher, 2006.
  • Psychologia. Podręcznik akademicki (t. 1 i 2, red. z: D. Doliński). Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2008.
  • Konsekwencje psychiczne traumy: uwarunkowania i terapia (red. z: B. Zawadzki, M. Kaczmarek). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2009.

Linki zewnętrzne


Inne hasła zawierające informacje o "Jan Strelau":

Podróżnik ...

II wiek ...

Oddychanie komórkowe ...

Odense ...

Sztuka ...

Brno ...

1484 ...

Huldrych Zwingli ...

Ratusz w Kownie ...

Romas Kalanta ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Jan Strelau":

Rozwinięcia dziesiętne (plansza 1) ...

219 Kultura, nauka i oświata w okresie II wojny światowej (plansza 3) ...

233 Życie religijne w XX wieku (plansza 11) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie