Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

IV koalicja antyfrancuska

Czwartą koalicję - w roku 1806 zorganizowało Zjednoczone Królestwo, a uczestniczyły w niej nakłonione przez Anglików Imperium Rosyjskie i Prusy. Jednak po zwycięskich bitwach pod Jeną i Auerstädt, Napoleon zajął Berlin, a w kolejnych starciach pod Iławą Pruską i Frydlandem wojska napoleońskie pokonały armię rosyjską, spychając ją za Niemen.

Na mocy traktatu pokojowego podpisanego przez Napoleona i cara Aleksandra I w Tylży 7 lipca 1807 r., z ziem zabranych Prusom utworzone zostały Księstwo Warszawskie, Królestwo Westfalii oraz Wolne Miasto Gdańsk. Rosja, w zamian za przystąpienie do blokady kontynentalnej, otrzymała okręg białostocki.

Przyczyny wybuchu wojny

Prusacy byli przekonani, że Napoleon doceni ich neutralność w czasie wojny z III koalicją w 1805 r. i zgodzi się na aneksję Hanoweru. Tymczasem cesarz nie zamierzał ułatwiać Berlinowi zadania, co zaowocowało utworzeniem Związku Reńskiego. By osłodzić Fryderykowi Wilhelmowi gorycz porażki, rozwinął przed nim wizję drogi do korony cesarskiej poprzez utworzenie konfederacji północnogermańskiej z państw nie należących do Związku Reńskiego. Król wahał się jednak, wciąż spoglądając na Rosję. Car Aleksander szykował się właśnie do wojny z Turcją i nie miał zamiaru wplątywać w nową wojnę przeciw Napoleonowi. W Petersburgu istniała jednak silna partia antynapoleońska, która roztoczyła przez carem wizję Rosji wypartej z Europy Środkowej, jeśli zaakceptuje zdobycze Francji. Również w Wielkiej Brytanii dominowało stronnictwo prowojenne, prące do utworzenia nowej koalicji antyfrancuskiej. Aby sprowokować Prusy, rząd angielski poinformował Berlin, że rząd francuski zaproponował mu Hanower, jako zapłatę za pokój. Reakcja Fryderyka Wilhelma była łatwa do przewidzenia. Poczuł się oszukany. Hanower wydał mu się kartą przetargową w ręku Napoleona chcącego za wszelką cenę kupić pokój. Uznał, że czas na wojnę i dowiedzenie, że armia pruska, to nadal armia Fryderyka Wielkiego. I tak było w istocie: była to armia sprzed wielu dziesięcioleci. Wojskowi pruscy hołdowali doktrynie fryderycjańskiej. Artyleria pruska była zacofana technicznie, w piechocie obowiązywał przestarzały szyk linearny, do natarcia wojsko ruszało głębokimi kolumnami batalionowymi. Nie znano jeszcze powszechnej w armii francuskiej tyraliery. Dopiero Napoleon miał obnażyć w całej rozciągłości te niedostatki.

Kampania pruska

1 października 1806 Fryderyk Wilhelm wystosował do Napoleona ultimatum z żądaniem wycofania armii francuskiej za linię Renu i zapowiadające utworzenie konfederacji państw północnoniemieckich pod protektoratem Prus. Dla sztabu francuskiego ten akt wypowiedzenia wojny nie był zaskoczeniem. Napoleon od jakiegoś już czasu planował rozbicie armii pruskiej, nim nadejdzie ewentualna rosyjska odsiecz. Teraz skierował swoje korpusy na północny wschód, przenosząc błyskawicznie wojnę do Turyngii. Wybrał tę drogę, ponieważ był to najkrótszy szlak do Berlina. Upadek stolicy miał przyspieszyć klęskę Prusaków oszołomionych szybkością i gwałtownością manewrów. Chciał przebić się na tyły pruskiej armii, odciąć ją od stolicy i zmusić do przyjęcia bitwy z odwróconym frontem. Chodziło mu o to, aby żołnierz pruski stracił pewność siebie przekonany, że jest odcięty od reszty kraju i stolicy.

Armia pruska przekroczyła w dniu 2 października Łabę pod Dreznem i Magdeburgiem, i ruszyła na południowy zachód trzema kolumnami, oddalonymi od siebie o około 50 kilometrów. 75-tysięczna armia główna księcia Karola Wilhelma szła na Naumburg i Erfurt. Towarzyszyli jej król i królowa Luiza. 50-tysięczna armia gen. von Ruchela kierowała się ku Eisenach, a 55-tysięczna armia księcia Hohenlohe w stronę Zwickau. W awangardie szły dwa korpusy - pruski Ludwika Ferdynanda i saski Boleslausa Tauentiena. Pod Halle, stał w odwodzie 20-tysięczny korpus księcia wirtemberskiego.

Napoleon skoncentrował w Bawarii 166 000 ludzi, w tym 128 tysięcy piechoty, 28 tysięcy konnicy i 256 armat. Siły te miały być wzmocnione rekrutami z nowych zaciągów. Dalsze 70 tys. żołnierzy stacjonowało we Włoszech i około 150 tys. w innych krajach podległych Napoleonowi. 2 października Napoleon przybył do Würzburga, a 6 października objął komendę nad armią w Bambergu. Dwa dni później armia napoleońska wkroczyła do sprzymierzonej z Prusami Saksonii idąc na północny wschód. Podzielona była na korpusy armijne. W centrum, od Bambergu przez Kronach, szły I Korpus marszałka Bernadotte`a, III Korpus marsz. Davouta, korpus konny marsz. Murata i Gwardia Cesarska dowodzona przez marsz. Bessières`a. Miały one przekroczyć rzekę Saale pod Saalburgiem.

V Korpus marsz. Lannesa i VII Korpus marsz. Augereau maszerowały z Bambergu przez Koburg na Saalfeld. IV korpus marsz. Soulta i VI Korpus marsz. Neya miały dotrzeć do Plauen. Tempo marszu było imponujące - 25-30 kilometrów dziennie.

9 października doszło do pierwszej potyczki pod Schleitz. Korpus Murata rozbił 9-tysięczną ariergardę korpusu Tauentziena. Następnego dnia Francuzi ponownie starli się z Prusakami. Korpus księcia Ludwika rozpaczliwe bronił się przez dwie godziny, w końcu jednak ustąpił, zostawiając 1000 poległych i 2000 jeńców. Książę poległ.

Teraz armia francuska skręciła na zachód. Napoleon prowadził korpusy Neya, Lannesa i Augereau oraz gwardię cesarską. Tymczasem resztki rozbitego pod Saalfeld korpusu księcia Ludwika połączyły się z armią księcia Hohenlohe, stojącą pod Jeną. W krótkiej bitwie 56-tysięczna armia Napoleona rozbiła 72-tysięczną armię księcia. Ponad 12 tysięcy Prusaków poległo lub zostało rannych, a przeszło 15 tysięcy zostało wziętych do niewoli. Zdobycz wojenna to 200 armat i 30 sztandarów. Zaraz potem, pod Auerstädt, nastąpiło drugie starcie. 28 tysięcy napoleońskich żołnierzy pokonało i zmusiło do odwrotu 60 tysięcy żołnierzy pruskich - ponad 13 tysięcy zabitych i rannych oraz przeszło 3 tysiące jeńców i 115 armat. Bitwa pod Jeną-Auerstädt przesądziła o przebiegu kampanii i całej wojny, ale jej nie kończyła.

Trwał jeszcze pościg za uchodzącymi armiami pruskimi, w szeregach których nastąpił gwałtowny upadek ducha. Po zajęciu Berlina całe dywizje i korpusy poddawały się niemal bez walki. W ciągu 39 dni kampanii błyskawicznej armia pruska przestała istnieć. Do francuskiej niewoli trafiło ponad 140 tysięcy pruskich żołnierzy, a około 60 tysięcy poległo lub została rannych (w tym 25 tysięcy pod Jeną i Auerstädt). 250 pruskich sztandarów zostało zawiezionych do Paryża jako zdobycz wojenna. Wszystkie pruskie twierdze na zachód od Wisły, poza Gdańskiem, skapitulowały, ocalały jedynie nieliczne załogi miast na Śląsku i w Prusach Wschodnich. Uniknął pogromu - jako jedyny z całej armii - kilkunastotysięczny korpus gen. Lestocqa, ale tylko dlatego, że stacjonował w znacznym oddaleniu od właściwego teatru działań.


Inne hasła zawierające informacje o "IV koalicja antyfrancuska":

Ludwik XVIII ...

Aleksandr Suworow ...

1806 ...

Ententa ...

Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność" ...

George Hamilton-Gordon, 4. hrabia Aberdeen ...

Unia ...

Ludowy Ruch Ukrainy na Rzecz Przebudowy ...

Julia Tymoszenko ...

Pomarańczowa rewolucja ...


Inne lekcje zawierające informacje o "IV koalicja antyfrancuska":

144 I wojna światowa. Rewolucja w Rosji (plansza 15) ...

216 Koalicja antyhitlerowska. Konferencje Wielkiej Trójki (plansza 5) ...

216 Koalicja antyhitlerowska. Konferencje Wielkiej Trójki (plansza 15) ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie