Gzyms dekoracyjny pałacu

Gzyms – element architektoniczny w postaci poziomej, zwykle profilowanej listwy wystającej przed lico muru, która chroni elewację budynku przed ściekającą wodą deszczową. Nierzadko pełni też funkcję ozdobną. W tym ostatnim przypadku gzyms tworzyć może kilka profilowanych listew z dodatkowymi ozdobami umieszczonymi nad lub pod listwami.

Gzyms ( geison ) w architekturze starożytnej Grecji i Rzymu był jednym z elementów belkowania . Chronił fryzy i koronował całe belkowanie.

Dziś wykonuje się w budownictwie gzymsy o formach zupełnie prostych i ściśle funkcjonalnych.

Podział gzymsów

• zewnętrzne, wśród których wyróżnia się:
  • główne (koronujące, wieńczące) – wieńczą ścianę budowli,
  • cokołowe – oddzielają cokół od lica muru,
  • działowe (międzypiętrowe) – dzielą płaszczyznę ściany podkreślając poziomy poszczególnych kondygnacji ,
  • nadokienne – gzymsy przerywane, znajdujące się nad otworami okiennymi, zazwyczaj powielające ich szerokość,
  • podokienne – gzymsy ciągłe, przebiegające pod wszystkimi oknami danej kondygnacji,
  • parapetowe – gzymsy przerywane, znajdujące się pod otworami okiennymi, zazwyczaj powielające ich szerokość,
  • naddrzwiowe (nadportalowe) – znajdujące się nad otworami drzwiowymi, oraz
• wewnętrzne, które zdobią ściany, kominki, piece i sprzęty.

Źródła

• Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 58. . 

Zobacz też

• architektura