Gabro średnio lub gruboziarnista zasadowa
skała magmowa
głębinowa. Należy do grupy diorytoidów i
gabroidów
. Zawiera 90%
plagioklazów
w stosunku do
skaleni potasowych
(do 10%), do 5%
kwarcu
, 25-60%
minerałów ciemnych
. Na diagramie klasyfikacyjnym
QAPF
gabro zajmuje wraz z
diorytem
pole 10.
Gabro od diorytu różni się następującymi cechami:
- Plagioklazy gabra zawierają >50% cząstki anortytowej (
labrador
,
bytownit
,
anortyt
), natomiast diorytu <50% cząstki anortytowej ;
- Gabro zawiera >30% minerałów ciemnych, a dioryt mniej;
- W gabrze wśród minerałów ciemnych dominują pirokseny, a w diorycie - amfibole;
- W gabrze mogą występować oliwiny, natomiast w diorycie raczej nie.
Nazwa pochodzi prawdopodobnie od
włoskiego
miasta Gabbro (L. von Buch, 1810 r.)
Skład mineralny
Labrador
,
bytownit
,
pirokseny
(
augit
,
diopsyd
,
hipersten
),
ortoklaz
,
mikroklin
,
kwarc
,
amfibole
,
oliwiny
,
biotyt
,
skaleniowce
(gabro foidonośne, gabro foidowe).
Minerały akcesoryczne
:
ilmenit
,
magnetyt
,
tytanit
,
rutyl
,
apatyt
,
granaty
,
korund
.
Cechy zewnętrzne
Barwa szarozielona, zielona, zielonoczarna, czarna.
Przełam
nierówny, ziarnisty.
Budowa wewnętrzna
Jawnokrystaliczna, równo-różnokrystaliczna, drobno-, średnio-, grubokrystaliczna, bezładna, rzadko kierunkowa, zbita.
Powstawanie
W wyniku
krystalizacji
magmy
; w
ofiolitowych kompleksach
dna oceanicznego (charakterystyczna trójdzielna budowa: w dolnej części zasadowe i ultrazasadowe skały magmowe, w środkowej gabroidy,
lawy
poduszkowe -
bazalty
, i w górnej krzemionkowe, ilaste i węglanowe
skały osadowe
).
Występowanie
Gabra występują masowo w obrębie ziemskiej
skorupy oceanicznej
(pod
bazaltoidami
), stanowiąc tam składnik
kompleksów ofiolitowych
. Tworzą tez niewielkie
intruzje
o charakterze pni magmowych,
dajek
i
silli
. Występuje w dużej ilości na
Księżycu
.
W Polsce: Dolnośląskie masywy gabrowe:
masyw Ślęży
k.
Sobótki
,
masyw Nowej Rudy
,
masyw Grochowej-Braszowic
; w krystalicznym podłożu
Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej
(stwierdzone wierceniami); w krystalicznym podłożu
Suwalszczyzny
i
Mazur
(stwierdzone wierceniami).
W świecie:
USA
(
Montana
,
Kalifornia
),
Kanada
(
Ontario
),
Wielka Brytania
(
Szkocja
,
Walia
),
Niemcy
(
Góry Harz
),
Włochy
(
Liguria
),
Cypr
,
Turcja
,
Grecja
oraz
Norwegia
.
Zastosowanie
Gabra są eksploatowane ze względu na przesłanki o wystepowaniu złóż
niklu
.
Nikiel
,
platyna
i kilka innych metali występują tylko w obrębie
skał ultramaficznych
i
maficznych
.
Bibliografia
- W. Ryka i A. Maliszewska. Słownik petrograficzny. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa, 1991.
- A. Bolewski i W. Parachoniak. Petrografia, wyd. II. Wydawnictwa Geologiczne. Warszawa, 1982