Federacja
FederacjaPaństwa federacyjne na świecie (na zielono) Federacja (
łac.
foederatio - sprzymierzenie) -
państwo
składające się z mniejszych, obdarzonych
autonomią
państw związkowych (np.
stanów
,
krajów
,
prowincji
, kantonów, landów), ale posiadających wspólny (federalny)
rząd
. Państwa związkowe posiadają zwykle szeroką autonomię wewnętrzną oraz tworzą w niektórych kwestiach własne prawa, wspólna pozostaje najczęściej polityka zagraniczna i obronna. Kraje federacyjne posiadają wspólną
walutę
. Państwa federacyjne na świecieDo państw federalnych należą między innymi:
Stany Zjednoczone
,
Kanada
,
Brazylia
i
Meksyk
(na kontynencie amerykańskim),
Niemcy
,
Austria
,
Szwajcaria
,
Belgia
,
Rosja
(w Europie),
Indie
,
Pakistan
i
Malezja
(w Azji),
Nigeria
i
Etiopia
(w Afryce) czy
Związek Australijski
. Państwa federacyjne należą w świecie do mniejszości - jak podaje Wojtaszczyk - z ponad 160 państw członkowskich
ONZ
tylko około 30 to różne formy państw złożonych. Federacja w starożytnej GrecjiFederacja w
starożytnej Grecji
była formą uzależnienia
polis
. Był to związek polityczny greckich polis z
Macedonią
, w którym polis musiały całkowicie podporządkować się
Filipowi II
w polityce zagranicznej lecz zachowały samodzielność w swojej polityce wewnętrznej. Cechy federacjiIstnieją jednak pewne stałe, powtarzające się rozwiązania. Profesor
Konstanty Wojtaszczyk
, na ich podstawie, wyróżnił następujące cechy federacji: - Terytorium państwa federacyjnego, pod względem polityczno-administracyjnym nie jest jednolitą całością; składa się ono z terytoriów podmiotów federacji, pozbawionych prawa pełnego uczestnictwa w stosunkach międzynarodowych i z reguły nie mających prawa secesji.
- Podmioty federacji rozporządzają władzą ustrojodawczą i ustawodawczą, tzn. mają prawo przyjęcia własnej konstytucji i uchwalenia, w ramach podziału kompetencji, ustaw obowiązujących na własnym terytorium. Zgodnie z zasadą subordynacji, akty te powinny być zgodne z ustawodawstwem federacji. Federalne organy ustawodawcze mogą ponadto wydawać specjalne akty prawne dla poszczególnych członków federacji.
- Części składowe federacji mogą mieć własny system prawny i sądowy.
- Istnieje podwójne obywatelstwo: każdy obywatel w większości państw jest obywatelem związku i odpowiedniej części składowej federacji (tak jest np. w Austrii, Niemczech, Szwajcarii, Hiszpanii i USA).
- Parlament związkowy jest dwuizbowy; interesy podmiotów federacji reprezentuje izba wyższa. Występują dwie zasady reprezentowania części składowej: zasada równego przedstawicielstwa (np. w USA - po dwóch senatorów z każdego z pięćdziesięciu stanów, a w Szwajcarii - po dwóch deputowanych z każdego z dwudziestu sześciu kantonów w Radzie Kantonów) oraz zasada zróżnicowanego przedstawicielstwa - w zależności od liczby ludności (np. w Australii, Kanadzie, Niemczech).
- Istnieje podział kompetencji między federację i jej części składowe. Praktyka ustrojowa różnych krajów federacyjnych wskazuje na trojakiego rodzaju rozwiązania w tym zakresie. Są to:
- dualistyczny federalizm (np. w USA, Szwajcarii, Meksyku, Brazylii, Australii), gdzie konstytucja państwa związkowego ustanawia sferę wyłącznej kompetencji związku poprzez wskazanie problemów co do których tylko władze federalne mogą wydawać akty normatywne; wszystkie pozostałe kwestie, nie zastrzeżone przez konstytucje, należą do kompetencji podmiotów federacji;
- zasada wyłącznej kompetencji związku i sfery tzw. konkurencyjnych kompetencji (np. w Austrii, RFN);
- trójczłonowy system rozgraniczania kompetencji, polegający na wyróżnieniu wyłącznych kompetencji związku, wyłącznych kompetencji części składowych związku oraz wspólnych kompetencji władz centralnych i władz podmiotu federacji (np. w Indiach).
Zobacz też
Inne hasła zawierające informacje o "Federacja":
Wielkie Księstwo Moskiewskie
wieku
Rosja w XIX wieku
Kolonizacja Azji
Kolonizacja Ameryki Płn.
Wojna domowa
Związek Radziecki
Rosyjska FSRR
Rosja w XX wieku
Federacja Rosyjska
Wielkie Księstwo Moskiewskie (
ros.
Великое княжество Московское,
łac.
Magnus Ducatus Moscuensis; ...
Stepan Bandera
nagrody przewiduje nadawanie jej tylko obywatelom Ukrainy a S.Bandera był obywatelem polskim[30]. Federacja Wspólnot Żydowskich Rosji wydała deklarację potępiającą: "oczywiste jest, że w taki ...
Austro-Węgry
...
1933
...
Anarchizm
...
1962
Nożnej
.dokonano oblotu myśliwca
Su-15
.
31 maja
w
Izraelu
powieszono
Adolfa Eichmanna
, zbrodniarza hitlerowskiego.została rozwiązana
Federacja Indii Zachodnich
.
1 czerwca
– wybuchł
bunt robotników w Nowoczerkasku
, krwawo stłumiony ...
Konstytucja ZSRR
...
Narciarstwo
narciarstwa, kolei linowych i nie tylko
, "Histmag.org", 15 lutego 2009. Linki zewnętrzne
Międzynarodowa Federacja Narciarska
Polski Związek Narciarski
Marek Baran,
Z historii polskiego narciarstwa, kolei linowych i ...
Pływanie
Związek Pływacki
Komisja Pływania Polskiego Związku Pływackiego
Fédération Internationale de Natation (FINA) – Światowa Federacja Pływacka
Ligue Européenne de Natation (LEN) – Europejska Federacja Pływacka
Oficjalne rekordy w ...
1947
zginęło 581 osób, a tysiące odniosły obrażenia.
18 kwietnia
– została założona
Międzynarodowa Federacja Piłki Siatkowej
(FIVB).
20 kwietnia
–
Fryderyk IX
został królem
Danii
.
28 kwietnia
w ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Federacja":
227 Rozpad bloku państw ZSRR - (plansza 12)
...
227 Rozpad bloku państw ZSRR - (plansza 14)
...
008a. Grecja (plansza 6)
...
|