Na mapach: 50°43'N 3°31'W / 50.717, -3.517

Exeter
Katedra w Exeter Katedra w Exeter
Dewiza : Semper Fidelis (łac. Zawsze wierny)
Państwo	Wielka Brytania
Kraj	Anglia
Hrabstwo	Devon
Położenie	50° 43' N 3° 31' W
Ludność (2005) •  liczba ludności	117 600
Nr kierunkowy	01392
Kod pocztowy	EX1-EX6
Miasta partnerskie	Bad Homburg Rennes Terracina Jarosław
Położenie na mapie Anglii Exeter
Strona internetowa miasta

Położenie miasta w hrabstwie Devon

Centrum miasta Exeter o świcie

Exeter ( IPA /ˈeksɪtə(r)/) – miasto w Wielkiej Brytanii , ośrodek administracyjny hrabstwa Devon , port nad rzeką Exe , w pobliżu jej ujścia do Kanału La Manche . W 2005 r. populację miasta szacowano na 117,600 mieszkańców.

Geografia

Miasto zostało założone na wschodnim brzegu rzeki na wzniesieniu otoczonym przez stepowe wzgórza. W tym okresie rzeka Exe była połączona ujściem z rzeką Creedy, tworząc szerokie rozlewisko. Na rzece występowały przypływy i była ona żeglowna aż do samego miasta - zostało to zmienione przez konstrukcję zapór i śluz w późniejszych latach. Te wszystkie cechy połączone z naturalną obronnością miasta, sprawiły że Exeter stało się miastem przyciągajacym osadników i kupców.

Demografia

Miasto stale się rozwija i w 2005 r. liczyło ok. 117,600 mieszkańców^[1]. To wzrost populacji o 6000 w porównaniu z rokiem 2001. Jest jednym z najważniejszych ośrodków miejskich w Anglii.

Gospodarka

Exeter jest miastem silnie uprzemysłowionym. The Met Office - Centrum meteorologiczne jest głównym tego typu ośrodkiem w UK i jednym z najbardziej znaczących w świecie. Jest ono jednym z głównych pracodawców w Exeter, zaraz po University of Exeter i Devon County Council.

W mieście znajdują się węzłowe stacje kolejowe Exeter Central , Exeter St. Davids i St. Tomas

Historia

Czasy rzymskie

Rzymska nazwa Exeter, Isca Dumnoniorum ("Isca of the Dumnones"), sugeruje,że Exeter było kiedyś celtyckim oppidum , albo miastem; na brzegach rzeki Exe zanim Rzymianie założyli swoje miasto w ok. AD 50. Takie wczesne miasta, lub "proto-miasta", były domeną przedrzymskich Galów jak opisywał Juliusz Caesar w swoich Commentarii de Bello Gallico ("Komentarze o wojnie w Galii") i że jest to nieprawdopodobne, że istniały one również w sąsiadującej Wielkiej Brytanii. Isca jest rdzennym celtyckim określeniem miasta i Rzymianie czuli, że muszą nazwać miasto Isca Dumnoniorum, lub Isca of the Dumnonii, aby odróżnić je od takich osad jak Isca Augusta (współczesne Caerleon-on-Usk w Monmouthshire). Isca Dumnoniorum było najbardziej wysunięta na południowy wschód, ufortyfikowaną osadą Rzymian w Anglii. Znaczne części rzymskich murów przetrwały do dziś, chociaż obecna widzialna część była w większości zbudowana na rozkaz Alfreda Wielkiego aby bronić zachodnią część swojego królestwa przed postępującą okupacją Wikingów. Zachowały się pozostałości łaźni rzymskich, który został odsłonięty w latach 70., lecz z powodu swojego nazbyt bliskiego sąsiedztwa z katedrą, nie doczekał się udostępnienia dla zwiedzających. Exeter był także południowym końcem antycznej rzymskiej drogi Fosse Way.

Czasy saksońskie

W roku 876 Exeter zostało zaatakowane i zajęte prezez Duńczyków. Król Alfred wypędził ich rok później. W roku 894 miasto było ponownie oblegane przez Duńczyków. W roku 1067 Exeter zbuntowało się przeciwko Williamowi Zdobywcy, który błyskawicznie zaczął oblegać miasto. Miasto poddało się po 18 latach. Częścią traktatu umowy kapitulacyjnej, było pozostawienie całej szlachty przy ich dotychczasowych tytułach i pozycji tak długo, dopóki nie zostanie wybudowany zamek.

Średniowiecze

Exeter było zbuntowane przeciwko królowi Stefanowi i w 1140 roku było dowodzone przez Baldwina de Redvers. Miasto skapitulowało po trzech miesiącach oblężenia, kiedy wyczerpały się zapasy wody.

Zabytki

• romańsko - gotycka katedra z XII – XV w.
• ratusz z XII – XVI w.
• ruiny średniowiecznego zamku
• domy z XVI – XVII w.

Kultura

Literatura

Jednym z najważniejszych dokumentów literatury średniowiecznej jest rękopis Exeter Book, przechowywany w miejskiej katedrze. Pochodzi z X wieku i jest jednym z czterech manuskryptów zawierających praktycznie całą zachowaną do dziś poezję staroangielską. Zawiera większość krótkich wierszy, utwory religijne i zbiór zagadek, niekiedy rubasznych, Niektóre z tych zagadek wyryto na stalowym obelisku na High Street, odsłoniętym 30 marca 2005 .

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona miasta ( ang. )