Erytrocyty mają charakterystyczny kształt dwuwklęsłych krążków.
Erytrocyt (
gr.
erythros czerwony, kytos komórka),
krwinka
czerwona, czerwone ciałko krwi – jeden z podstawowych
morfotycznych składników krwi
. Głównym zadaniem erytrocytów jest przenoszenie
tlenu
i
dwutlenku węgla
, co jest możliwe dzięki obecności w nim czerwonego barwnika
hemoglobiny
, który ma zdolność do nietrwałego wiązania tlenu i przechodzenia w oksyhemoglobinę.
Po raz pierwszy erytrocyty zostały zaobserwowane i precyzyjnie opisane jako okrągłe spłaszczone w środku komórki, przez
Antonie van Leeuwenhoeka
w XVII w.[1]
U niektórych
płazów
ogoniastych oraz u wszystkich
ssaków
, w przeciwieństwie do pozostałych
kręgowców
dojrzałe erytrocyty są komórkami bezjądrzastymi – wśród ssaków istnieją jednak wyjątki, np.
daniele
, wielbłądy i lamy. U ssaków w końcowym okresie różnicowania się erytrocytów zanikają w nich również inne organella, tj.
mitochondria
,
aparat Golgiego
,
centriole
.
Zdrowy, młody mężczyzna ma około 5,4 mln/mm³ erytrocytów w krwi obwodowej, kobieta około 4,5 mln/mm³, natomiast noworodek około 7 mln/mm³. Ilość erytrocytów w organizmie
człowieka
może się zmieniać – zależy to m.in. od miejsca, w którym człowiek się znajduje i ciśnienia jakie tam panuje.
Prawidłowy erytrocyt ssaczy jest okrągłą, dwuwklęsłą w środku komórką o średnicy 6-9
μm
– wyjątkiem są owalne erytrocyty
daniela
,
wielbłądów
i
lam
(j.w.). Prawidłowy erytrocyt nazywa się normocytem, krwinki większe od prawidłowych to makrocyty, natomiast mniejsze to mikrocyty.
Krwinki czerwone nie dzielą się. Nie mogą pełnić normalnych funkcji komórkowych, nie mają też mechanizmu, który mógłby naprawiać powstające w nich z czasem uszkodzenia i po kilku miesiącach użytecznego życia (ok. 120 dni) ulegają zniszczeniu (głównie w
śledzionie
, rzadziej w
wątrobie
). Organizm musi zatem nieustannie produkować nowe erytrocyty, które stopniowo zastępują te, które uległy rozpadowi.
Wszystkie komórki krwi są wytwarzane w
szpiku kostnym
(u dzieci do lat 3 wszystkie komórki są wytwarzane przez śledzionę, natomiast erytrocyty zaczynają powstawać w szpiku kostnym dopiero od 4 roku życia), gąbczastej tkance znajdującej się wewnątrz kości w procesie
erytropoezy
z komórek macierzystych erytrocytów, tzw.
erytroblastów
z prędkością 120 000 000[2] na minutę.
Przypisy
Bibliografia
- Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. Władysław Z. Traczyk i Andrzej Trzebski. Wydanie III. . Strony:399-408
Zobacz też