Bitwa morska pod Neae III wojna Rzymu z Mitrydatesem 74 p.n.e. - 66 p.n.e.
Lukullus
Data	73 p.n.e.
Miejsce	Neae pomiędzy wyspami Lemnos i Skyros
Wynik	zwycięstwo Rzymian
Terytorium	Grecja
Strony konfliktu Rzymianie Królestwo Pontu Dowódcy Lucjusz Licyniusz Lukullus Marek Mariusz, Arkadiusz, Dionizjusz Siły nieznane nieznane Straty nieznane wysokie

Bitwa morska pod Neae - bitwa między siłami rzymskimi a grecko - pontyjskimi w 74 p.n.e. , podczas trzeciej wojny Mitrydatesa z Rzymem u brzegu wysepki Neae na Morzu Egejskim pomiędzy wyspami Lemnos a Skyros .

Siłami rzymskimi dowodził Lukullus , grecko-pontyjskimi - Marek Mariusz (Rzymianin i senator , przysłany do pomocy królowi Pontu Mitrydatesowi VI Eupatorowi przez Sertoriusza ) jako głównodowodzący oraz dowódcy pontyjscy - Arkadiusz i Dionizjusz.

Lukullus, po pokonaniu nieprzyjacielskiej eskadry koło Portu Achajów, skierował swoje okręty ku samotnej, opuszczonej wysepce Neae, na której spoczywały okręty floty egejskiej Mitrydatesa, dowodzonej przez Marka Mariusza, Aleksandra i Dionizjusza. Zaskoczenie było całkowite. Wszystkie 32 okręty floty pontyjskiej spoczywały na plaży wyciągnięte na brzeg. Tak bitwę opisał Appian ("Bella Mithridatica", 73):

"Z głośnym pluskaniem wioseł i lekceważącym zuchwalstwem popłynął ku nim Lukullus, ponieważ jednak bynajmniej nie ruszali się z miejsca, wstrzymał wiosłowanie i wysyłając ku nim po dwa okręty próbował ich skłonić do wypłynięcia na pełne morze. Ponieważ nie dali się wywabić i bronili się z lądu, opłynął wyspę innymi okrętami, wysadził na ląd piechotę i spędził wrogów na okręty. Ale i teraz nie odważyli się wypłynąć na morze w obawie przed wojskiem Lukullusa, tylko płynęli wzdłuż wybrzeża, tak że zarówno z lądu, jak i morza spadały na nich pociski i raniły ich. Kiedy wielu z nich zginęło, rzucili się do ucieczki. Mariusz, Aleksander i eunuch Dionizjusz ukryli się w jakiejś pieczarze, lecz zostali ujęci. Dionizjusz zażył truciznę, którą nosił z sobą i natychmiast umarł. Mariusza zaś kazał Lukullus stracić, bo uważał, że nie może poprowadzić w triumfie swoim Rzymianina i senatora. Natomiast Aleksandra zachował do triumfu. Sprawozdanie z tych wydarzeń wysłał Lukullus do Rzymu, przybrawszy list wawrzynem , jak to jest zwyczajem przy zwycięstwach. Sam zaś pospieszył do Bitynii ."

Zniszczenie floty Marka Mariusza przyczyniło się do opanowania Morza Egejskiego przez Rzymian, co umożliwiło podjęcie ofensywy na lądzie, w której Lukullus zadał Mitrydatesowi wielkie straty, opanował Bitynię i Pont oraz rozbił wojska Tigranesa Wielkiego , zięcia i sojusznika pontyjskiego władcy.

Bibliografia