|
Azja Mniejsza
Azja Mniejsza, Anatolia - (tureckie Anadolu) – kraina, należąca obecnie do Turcji, na półwyspie Azja Mniejsza (którego jest synonimem), leżąca między Morzem Czarnym a Zatoką Aleksandretty.
Geografia
Półwysep Azja Mniejsza znajduje się w zachodniej Azji i tworzy pomost lądowy łączący ten kontynent z Europą. Półwysep oblewają morza: Śródziemne, Egejskie, Marmara i Czarne. Od Europy oddzielają go cieśniny Bosfor i Dardanele. Zajmuje powierzchnię ok. 500 tys. km². Na półwyspie tym leży azjatycka część Turcji.
Wnętrze półwyspu zajmują stare, zrębowe płaskowyże i kotliny Wyżyny Anatolijskiej o wysokościach 900-1500 m n.p.m., z najwyższym szczytem Erciyes Dağı (starożytny Argajos) - 3917 m n.p.m. Środek wyżyny zajmuje słony step ze słonym jeziorem Tuzgölü. Bardziej żyzne tereny położone są w centralnej części Anatolii zwanej Kapadocją, przez którą przepływa Kizilirmak (gr. Halys). Wyżyna otoczona jest od południa i północy dwoma równoleżnikowymi łańcuchami młodych gór fałdowania alpejskiego: Gór Pontyjskich (3932 m n.p.m.), które opadają stromo w kierunku Morza Czarnego i Taurusu (3734 m n.p.m.), które na wschodzie łączą się tworząc Wyżynę Armeńską, geograficznie zaliczaną już do Azji właściwej. Półwysep potrzaskany jest licznymi uskokami (uskok anatolijski) i nawiedzany jest często przez katastrofalne trzęsienia ziemi.
Historia
Obszary Azji Mniejszej były zasiedlane już od paleolitu. W neolicie, w południowej Anatolii rozwijała się osada w Çatalhöyük. W okresach późniejszych osadnictwo przyciągały żyzne aluwialne równiny nadmorskie: Cylicja i Pamfilia oraz wybrzeża i doliny anatolijskie. W Azji Mniejszej swe kultury i państwa rozwijali: Hetyci, Huryci, Luwijczycy, Frygowie, Lidyjczycy, Persowie, Celtowie, Pelazgowie, Grecy, Ormianie, Rzymianie, Bizantyjczycy, Kurdowie, Turcy seldżuccy i Turcy osmańscy.
Anatolia w czasach rzymskich była prowincją o nazwie Azja (łac. Asia). Z czasem jednak na jej terenie ustanowiono następujące prowincje:
- Bitynia
- Cylicja
- Kapadocja
- Galacja
- Licja
- Pont
Inne hasła zawierające informacje o "Azja Mniejsza":
Rak języka
...
Oddychanie komórkowe
...
Uniwersytet Witolda Wielkiego
...
Nowa Anglia
...
Jarząb pospolity
...
Archeologia
są cywilizacjamiCarsten Niebuhr -
opis naukowy
Arabii,
Persepolis
Richard Pockocke -
Ziemia Święta
,
Azja Mniejsza
, zbierał zabytkiwyprawa
Napoleona
do
Egiptu
Thomas Jefferson
- pierwsze naukowe
wykopaliska
...
Bar
...
Herodot
...
Bełdany
...
Jezioro Nidzkie
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Azja Mniejsza":
13a Zatrzymanie i postój - część 1 (plansza 7)
...
07 Jazda w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza (plansza 1)
...
18 Ruch pojazdów w kolumnie (plansza 2)
...
|
