Mosiądz
MosiądzDekoracyjny cieżarek do papieru wykonany z mosiądzu (z lewej); próbki cynku i miedzi (z prawej). Międzywojenna
moneta
5-groszowa z
1925
roku. Monety te były bite w mosiądzu oraz w
brązie
Mosiądz –
stop
miedzi
i
cynku
, zawierający do 40% cynku. Może zawierać
dodatki
innych
metali
, takich jak
ołów
,
aluminium
,
cyna
,
mangan
,
żelazo
,
chrom
oraz
krzem
. Topnieje w temperaturze ok. 1000 °C (zależnie od gatunku). Mosiądz ma kolor żółty (złoty), przy mniejszych zawartościach cynku zbliżający się do naturalnego koloru miedzi. Stop ten jest odporny na
korozję
,
ciągliwy
, łatwy do
obróbki plastycznej
. Posiada dobre właściwości
odlewnicze
. Z mosiądzu wytwarza się
armaturę
, osprzęt odporny na
wodę morską
,
śruby okrętowe
, amunicję, okucia budowlane, w szczególności
klamki
. Ponadto, elementy maszyn w przemyśle maszynowym, samochodowym, elektrotechnicznym, okrętowym, precyzyjnym,
chemicznym
. Ważnym zastosowaniem mosiądzu jest produkcja
instrumentów muzycznych
. Jest on wytrzymalszy od
brązu
, ponieważ zawiera cynk nadający mu twardość[]. Jest on bardzo przydatny do obróbki plastycznej na zimno, np. podczas produkcji
łusek amunicji
. Ponadto z mosiądzu wytwarza się
monety
,
medale
,
świeczniki
,
puchary
,
kłódki
,
moździerze
,
pomniki
, elementy ozdobne (klamry,
klamki
) i wiele innych drobnych części oraz wyrobów jak np.
odważniki
,
dzwony
,
okucia
, ramy obrazów, itp. Mosiądz dostarczany jest w postaci
sztab
do odlewania lub
prętów
,
drutów
,
blach
,
taśm
i
rur
. Klasyfikacje i składy mosiądzów podaje
Polska Norma
PN-xx/H-87025 Ze względu na skład mosiądze dzieli się na: - Mosiądze dwuskładnikowe - M95 (CuZn5), M90 (CuZn10), M85 (CuZn15), M80 (CuZn20), M75 (CuZn25), M70 (CuZn30), M68 (CuZn32), M63 (CuZn37), M60 (CuZn40).
- Mosiądze ołowiowe - zawierające
dodatki
ołowiu
. Ołów dodawany jest w celu polepszenia
skrawalności
materiału. Do mosiądzów ołowiowych należą MO64 (CuZn34Pb3), MO62 (CuZn36Pb1.5), MO61 (CuZn36Pb3), MO58A (CuZn39Pb2), MO58b (CuZn40Pb2), MO58 (CuZn40Pb2) oraz także odlewnicze MO60 (CuZn38Pb1.5), MO59 (CuZn39Pb2),.
- Mosiądze specjalne - zawierają
dodatki
takich pierwiastków jak
cyna
,
aluminium
,
mangan
,
żelazo
,
krzem
lub/i
nikiel
. Należą do nich:
- Mosiądze cynowe - MC90 (CuZn10Sn), MC70 (CuZn28Sn), MC62 (CuZn38Sn),
- Mosiądze aluminiowe - MA77 (CuZn20Al2), MA59 (CuZn36Al3Ni2) i także odlewnicze MA58 (CuZn38Al3Mn2Fe) i MA67 (CuZn38Al3)
- Mosiądze manganowe - MM59 (CuZn40Mn), MM57 (CuZn40FeMnSnAl), MM56 (CuZn40Mn3Al) oraz odlewnicze MM47 (CuZn43Mn4Pb3Fe), MM55 (CuZn40Mn3Fe), MM58 (CuZn38Mc2Pb2),
- Mosiądz niklowy - MN65 (CuZn29Ni6).
- Mosiądz krzemowy - MK80 (CuZn16Si3) stosowany także jako odlewniczy.
- Mosiądze wysokoniklowe - to stopy miedzi, cynku i niklu z dodatkiem manganu. Ze względu na srebrzysty kolor stop ten popularnie nazywany jest "nowym srebrem" lub argentanem. Stop ten ma bardzo dobre własności sprężyste i oporność na korozję - MZN18 (CuNi18Zn27), MZ20N18 (CuNi18Zn20), MZN15 (CuNi15Zn21), MZN12 (CuNi12Zn24). Mosiądze wysokoniklowe używane są na części
sprężyste
,
okucia
i wyroby jubilerskie. Ponieważ po wypolerowaniu przypominają kolorem srebro, używane są do produkcji
cukiernic
, pater, kielichów, sztućców i innych przedmiotów ozdobnych.
Korozja mosiądzuW normalnych warunkach eksploatacji mosiądz wykazuje dobrą odporność na korozję atmosferyczną i w wodzie. Jednak w miękkiej, zawierającej chlor wodzie mosiądz podlega procesowi
odcynkowania
. Mosiądz jest także narażony na mechanizm korozji zwany
sezonowym pękaniem
. ZastosowanieMosiądze z dodatkiem cyny nazywane są "złotem mainnheimskim", znalazły one zastosowanie do wyrobu sztucznej biżuterii (80-90% Cu, 7-20% Zn, do 9% Sn) Mosiądz manganowy MM59 (CuZn40Mn) jest używany do produkcji
polskich monet obiegowych
o nominałach 1, 2 i 5 groszy[1]. Z mosiądzu są również monety
II Rzeczpospolitej
o nominale 2 i 5 groszy z roku
1923
(pozostałe roczniki bito z
brązu
). Zobacz też
stop metali
,
brąz
,
tombak
. Przypisy
Inne hasła zawierające informacje o "Mosiądz":
Astrolabium
...
Kopiejka
...
Hrywna
...
Dziesięć najpiękniejszych eksperymentów z fizyki
...
Miedź
...
Stop metali
...
Cynk
...
Józef Gosławski
...
Balas
...
Epoka brązu
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Mosiądz":
Mieszaniny (plansza 28)
e height=434 width=770 >
Mosiądz to stop miedzi i cynku, łączonych ze sobą w różnych proporcjach. ...
Metale i niemetale (plansza 12)
zawierającym miedź i cynę. Jest stosowany do odlewania dzwonów, pomników i rzeźb.
Mosiądz to stop miedzi i cynku. Ma zastosowanie przy wyrobie części maszyn, ...
Metale i niemetale (plansza 11)
e height=380 width=770 >
Tabela ilustruje właściwości Mosiądzu (stopu miedzi z cynkiem) oraz czystych metali. Gęstość i temperatura ...
|