Goździk pyszny
Goździk pysznyDianthus superbus subsp. longicalycinus Goździk pyszny (Dianthus superbus
L.
) –
gatunek
rośliny należący do rodziny
goździkowatych
. Roślina rzadka w środowisku naturalnym. Od gatunku tego pochodzi wiele
mieszańców
uprawianych jako rośliny ozdobne[2]. Rozmieszczenie geograficzneWystępuje w Europie i Azji od Japonii poprzez
Sachalin
, południowo-wschodnią Azję, Syberię i Europę po
Półwysep Iberyjski
(tutaj ma tylko oderwane stanowiska w
Pirenejach
i
Górach Kantabryjskich
)[3]. W Europie rośnie głównie w północno-wschodniej i środkowej jej części, sięgając po
Bałkany
i północną część
Półwyspu Apenińskiego
[3]. W
Polsce
występuje głównie na niżu i rzadko w niższych położeniach górskich. Najliczniej występuje w dolinie
Wisły
koło Krakowa a także
Warszawy
, m.in. na
Bagnie Całowanie
[4] oraz na
Podkarpaciu
. Morfologia-
Łodyga
- Wzniesiona, prosta i rozgałęziająca się, zielonawa lub zielonosina. Wysokość 20-50 cm. Oprócz pędów kwiatowych tworzy również
pędy płonne
.
-
Liście
-
Ulistnienie
naprzeciwległe. Liście równowąskolancetowate, całobrzegie, ostro zakończone, bez
przylistków
, o szerokości 3-5 mm, jednonerwowe.
-
Kwiaty
- Duże, do 6 cm średnicy. W liczbie przeważnie od kilku do kilkunastu wyrastają na szczytach rozgałęzionej łodygi.
Kielich
sztywny, długości 20-28 mm i szerokości 3-4 mm, o działkach zrośniętych w rurkę, bladozielony lub różowy. Otoczony jest kilkoma łuskami podkwiatowymi o długości dochodzącej do ¼ długości kielicha. 5 płatków korony o kolorze od białego do różowego, pociętych dalej niż d połowy długości z niepodzieloną częścią środkową.
Słupek
z dwoma szyjkami.
-
Owoc
-
Torebka
otwierająca się 4-ząbkami.
Nasiona
miseczkowate o długości do 3 mm.
Biologia i ekologia
Bylina
,
hemikryptofit
. Kwiaty wonne,
przedprątne
, kwitną od czerwca do września,
zapylane
są przeważnie przez
motyle
[5]. Siedlisko: wilgotne
łąki
,
torfowiska
, skraje
lasów
. Najwyższe jego stanowisko w Polsce znajdowało się na polanie Molkówka (910 m n.p.m.) u podnóży
Tatr
, jednakże od dawna nie zostało potwierdzone[3]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych
gatunek charakterystyczny
dla
łąk trzęślicowych
[4][6].o związku (All.)
Molinion caeruleae
[7][4][8]. Liczba
chromosomów
2n
= 30[9]. Zmienność OchronaGatunek objęty w Polsce
ścisłą ochroną gatunkową
. Umieszczony na
Czerwonej liście roślin i grzybów Polski
[11] w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia: V). Jest zagrożony w wyniku zmian w jego siedliskach; osuszania terenów, zaorywania łąk i zmiany tradycyjnego sposobu gospodarowania na łąkach. Przypisy- ↑ Stevens P.F.:
Caryophyllales
(
ang.
). Angiosperm Phylogeny Website, 2001–. [dostęp 2009-10-07].
- ↑ zbiorowe: Rośliny ogrodowe. Könemann, 2005. .
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Czerwona księga Karpat Polskich. Kraków: Instytut Botaniki PAN, 2008. .
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Marcin Kutera: Ochrona czynna na torfowisku "Bagno Całowanie". Otwock: ZPKMChiB, 2007.
- ↑ Rostafiński Józef, Seidl Olga. Przewodnik do oznaczania roślin. PWRiL, Warszawa, 1973
- ↑ Zbigniew Nawara: Rośliny łąkowe.Flora Polski. Warszawa: Multico, 2006. .
- ↑ Matuszkiewicz Władysław. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa, 2006. .
- ↑ Zbigniew Nawara: Rośliny łąkowe.Flora Polski. Warszawa: Multico, 2006. ISBN 13:978-83-7073-397-1.
- ↑ 9,0 9,1 Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. .
- ↑
Germplasm Resources Information Network (GRIN)
. [dostęp 2010-02-05].
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. .
Bibliografia- Szafer Władysław, Kulczyński Stanisław, Pawłowski Bogumił. Rośliny polskie. PWN, Warszawa, 1953.
- Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 2006. .
Inne hasła zawierające informacje o "Goździk pyszny":
Mazurski Park Krajobrazowy
błotny
kruszczyk rdzawoczerwony
tajęża jednostronna
gnieźnik leśny
żłobik koralowy
rosiczka okrągłolistna
pływacz zwyczajny
i
pływacz średni
pełnik europejski
kosaciec syberyjski
mieczyk dachówkowaty
Goździk pyszny
dzwonecznik wonny
orlik pospolity
lilia złotogłów
sasanka otwarta
i
sasanka łąkowa
zawilec wielkokwiatowy
dzwonek boloński
ciepłolubny
miodownik ...
Polska Czerwona Księga Roślin
...
1344
...
1351
...
1346
...
Beskid Żywiecki
...
Welfowie
...
Francuski kalendarz rewolucyjny
...
Kabała
...
Łąka
i związane z nimi rzadkie gatunki – m.in.
kosaciec syberyjski
,
mieczyk dachówkowaty
,
Goździk pyszny
, oman wierzbolistny. Łąki te podlegają ochronie siedliskowej w obszarach
Natura ...
Inne lekcje zawierające informacje o "Goździk pyszny":
211. Kształtowanie się szaty roślinnej Polski (plansza 3)
...
015. Początki Rzymu i wojny punickie (plansza 6)
...
Bajka też prawdę Ci powie (plansza 13)
...
|