1 października jest 274. (w latach przestępnych 275.) dniem w kalendarzu gregoriańskim . Do końca roku pozostaje 91 dni.

Święta

• imieniny obchodzą: Ariel , Bawon , Cieszysław , Danuta , Jan , Julia , Krescencjusz , Krescens , Krescenty , Maksyma , Małobąd , Remigiusz , Roman i Teresa .
• Armenia – Dzień Nauczycieli
• Boliwia – Narodowy Dzień Biblii
• Chińska Republika Ludowa – Rocznica Proklamowania ChRL (święto narodowe)
• Cypr , Nigeria – Święto Niepodległości (święto narodowe)
• Kamerun – Święto Zjednoczenia
• międzynarodowe :
  • Światowy Dzień Wegetarianizmu
  • Międzynarodowy Dzień Osób Starszych^[1] (ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1990 roku)
  • Światowy Dzień Ptaków (koordynowane przez BirdLife International )
  • Międzynarodowy Dzień Muzyki ^[2] (ustanowiony przez UNESCO )
  • Międzynarodowy Dzień Walki z Wirusowym Zapaleniem Wątroby^[3] (od 2004 roku, z inicjatywy stowarzyszeń pacjentów i cierpiących na schorzenia wątroby oraz zakażonych WZW C )
  • Światowy Dzień Uśmiechu^[4]
• Polska – Światowy Dzień Wegan (na świecie 1 listopada )
• San Marino – Inwestytura Regenta
• Singapur – Dzień Dziecka
• Tuvalu – 1. dzień Święta Tuvalu (święto narodowe)
• wspomnienia i święta w Kościele katolickim ^[5][6][7], obchodzą:
  • św. Bawon z Gandawy
  • św. Roman Pieśniarz (zw. Roman Melodos)
  • św. Teresa od Dzieciątka Jezus ( doktor Kościoła )

Wydarzenia w Polsce

Niszczyciel ORP Błyskawica w czasie patrolu na Atlantyku

• 1626 – wojna polsko-szwedzka : zwycięstwem Szwedów zakończyła się bitwa pod Gniewem .
• 1798 – założono Towarzystwo Republikanów Polskich .
• 1936 – zwodowano ORP Błyskawica .
• 1939 – kampania wrześniowa :
  • bitwa pod Wytycznem .
  • rząd emigracyjny w Paryżu nadał Warszawie order Virtuti Militari .
• 1944 – 62. dzień powstania warszawskiego : tymczasowe zawieszenie broni.
• 1946 – katastrofa kolejowa na stacji Szczecin Turzyn : 7 osób zginęło, a 15 zostało rannych w wyniku zderzenia dwóch składów.
• 1949 – otwarto dla ruchu odbudowaną po zniszczeniach wojennych ulicę Nowy Świat w Warszawie .
• 1951 – inauguracja pierwszego roku akademickiego na Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie.
• 1954 – Warszawa: uruchomiono pierwszą polską stację radiofoniczną UKF na częstotliwości 97,6 MHz.
• 1982 – została uruchomiona komunikacja trolejbusowa w Tychach .
• 1983 – odsłonięto Pomnik Małego Powstańca w Warszawie .
• 1985 – rozpoczął się XI Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina .
• 1989 – z Warszawy wyjechał do RFN pociąg z 809 wschodnioniemieckimi uchodźcami.
• 1990 – rozpoczął się XII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina .
• 1995 – rozpoczął się XIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina .
• 1996 – powstała sieć komórkowa Plus .
• 2001 – oddano do użytku nowe skrzydło gmachu Biblioteki Jagiellońskiej .
• 2003 – dowódcą Marynarki Wojennej został adm. floty Roman Krzyżelewski . Zastąpił na stanowisku adm. floty Ryszarda Łukasika .
• 2006 – powstała Służba Kontrwywiadu Wojskowego .
• 2009 – ujawniono tzw. aferę hazardową .
• 2010 – start kanału telewizyjnego Fox Polska .

Wydarzenia na świecie

•   331 p.n.e. – Aleksander Macedoński rozgromił wojska władcy Persji Dariusza III w bitwie pod Gaugamelą .
•   366 – Damazy I wybrany papieżem . Rzymianie niezadowoleni z wyboru wybrali antypapieża Ursyna .
•   959 – Edgar I został królem Anglii .
•   965 – Jan XIII wybrany papieżem .
• 1061 – Aleksander II wybrany papieżem .
• 1273 – Rudolf I Habsburg został wybrany na króla Niemiec.
• 1536 – rozpoczęła się dysputa lozańska .
• 1756 – wojna siedmioletnia : bitwa pod Lowosicami .
• 1791 – pierwsze posiedzenie francuskiego Zgromadzenia Prawodawczego (zwanego także Legislatywą).
• 1795 – Francja anektowała Niderlandy Austriackie .
• 1800 – Hiszpania zwróciła Francji zachodnią Luizjanę na mocy traktatu z San Ildefonso .
• 1814 – rozpoczął obrady kongres wiedeński .
• 1859 – włoska wojna wyzwoleńcza : zwycięstwo powstańców w bitwie nad rzeką Volturno .
• 1866 – niemiecki astronom Karl Luther odkrył planetoidę podwójną Antiope .
• 1881 – założono klub piłkarski Girondins Bordeaux .
• 1886 – Nowy Jork , wyspa Bedloe: prezydent Grover Cleveland odsłonił Statuę Wolności .
• 1888 – na wyspę Nauru przybyli pierwsi osadnicy niemieccy.
• 1890 – Kongres Stanów Zjednoczonych utworzył Park Narodowy Yosemite .
• 1908 – rozpoczęto sprzedaż Forda T .
• 1910 – 21 osób zginęło, a kilka zostało rannych w wyniku eksplozji bomby przed budynkiem Los Angeles Times .
• 1914 – I wojna światowa : rozpoczęła się bitwa pod Arras .
• 1916 – Niemcy : przeprowadzono pierwszą w historii zmianę czasu na zimowy .
• 1918 – I wojna światowa: armia arabska wraz z brytyjskim Camel Corps zajęła Damaszek , kończąc kilkusetletnie panowanie tureckie.
• 1924 – katastrofa kolejowa w Moguncji zginęło 15 osób.
• 1930 – w Jerozolimie po raz pierwszy zapalono elektryczne latarnie uliczne.
• 1931 – Hiszpania : kobiety otrzymały prawa wyborcze.
• 1932 – na wodach Kattegatu zatonął polski parowiec SS Niemen .
• 1936 – generał Francisco Franco ogłosił się szefem państwa i głównodowodzącym armii.
• 1938 – oddziały niemieckie wkroczyły do Czechosłowacji i zajęły Kraj Sudecki .
• 1943 – II wojna światowa : wojska amerykańskie wkroczyły do Neapolu .
• 1946 – ogłoszono wyroki wobec przywódców III Rzeszy sądzonych przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze .
• 1949 – Mao Zedong proklamował Chińską Republikę Ludową .
• 1950 – otwarto metro w Sztokholmie .
• 1958 – utworzono Narodową Agencję Aeronautyki i Przestrzeni Kosmicznej (NASA) , zastępując dotychczasowy komitet NACA .
• 1960 – Nigeria i Cypr uzyskały niepodległość od Wielkiej Brytanii.
• 1961 – Kamerun Wschodni i Zachodni połączyły się, tworząc Republikę Federalną Kamerunu .
• 1962 – została wystrzelona pierwsza sonda marsjańska – radziecki Mars 1 .
• 1964 – Japonia : otwarto pierwszą linię superszybkiej kolei Shinkansen .
• 1968 – premiera filmu Noc żywych trupów .
• 1971 – otwarto Walt Disney World na Florydzie .
• 1974 – premiera filmu Teksańska masakra piłą mechaniczną .
• 1977 – brazylijski piłkarz Pelé zakończył karierę sportową.
• 1978 – Tuvalu ogłosiło niepodległość od Wielkiej Brytanii.
• 1982 – Helmut Kohl wybrany na kanclerza Niemiec głosami koalicji CDU / CSU i FDP .
• 1982 – wszedł do sprzedaży pierwszy odtwarzacz płyt kompaktowych Sony CDP-101 .
• 1984 – ukazał się album The Unforgettable Fire grupy U2 .
• 1985 – Operacja Wooden Leg : izraelskie lotnictwo zbombardowało kwaterę główną OWP pod Tunisem . Zginęło 60 Palestyńczyków, a 70 zostało rannych.
• 1994 – Palau uzyskało niepodległość od USA .
• 1999 – Edyta Stein ogłoszona patronką Europy przez papieża Jana Pawła II .
• 2000 – Jan Paweł II kanonizował 120 męczenników chińskich .
• 2000 – w Sydney zakończyły się XXVII Letnie Igrzyska Olimpijskie .
• 2005 – wskutek zamachów terrorystycznych na wyspie Bali zginęło 26 osób, 102 zostały ranne.
• 2006 – wybory parlamentarne w Austrii wygrała Socjaldemokratyczna Partia Austrii .
• 2008 – rosyjski Sąd Najwyższy zrehabilitował cara Mikołaja II i jego rodzinę, zamordowanych przez bolszewików w 1918 roku.
• 2010 – David Lloyd Johnston został gubernatorem generalnym Kanady .

Urodzili się

•   208 – Aleksander Sewer , cesarz rzymski (zm. 235 )
• 1207 – Henryk III , król Anglii (zm. 1272 )
• 1620 – Nicolaes Berchem , holenderski malarz, grafik (zm. 1683 )
• 1639 – Alessandro Stradella , włoski kompozytor (zm. 1682 )
• 1685 – Karol VI Habsburg , cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego (zm. 1740 )
• 1754 – Paweł I Romanow , car Rosji , wielki mistrz Zakonu Maltańskiego (zm. 1801 )
• 1771 – Pierre Baillot , francuski skrzypek , kompozytor (zm. 1842 )
• 1837 – Nicolás Avellaneda, argentyński polityk, prezydent Argentyny (zm. 1885 )
• 1861 – Anna Brigadere, łotewska pisarka (zm. 1933 )
• 1865 – Paul Dukas , francuski kompozytor (zm. 1935 )
• 1869 – Stefania Sempołowska , polska pisarka, pedagog (zm. 1944 )
• 1876 – Franciszek Lisowski , polski duchowny katolicki, biskup tarnowski (zm. 1939 )
• 1880 – (lub 1 stycznia lub 1 listopada ) Szalom Asz , żydowski pisarz (zm. 1957 )
• 1880 – Franciszek Wojda , polski rolnik, polityk, minister (zm. 1951 )
• 1881 – William Edward Boeing , amerykański konstruktor lotniczy, lotnik, przemysłowiec, założyciel Boeing Company (zm. 1956 )
• 1884 – Paul Peikert , niemiecki duchowny katolicki (ur. 1949 )
• 1890 – Adolf Wagner, niemiecki działacz narodowo socjalistyczny , gauleiter Dolnej Bawarii (zm. 1944 )
• 1895 – Hans Schweikart, niemiecki reżyser filmowy, aktor (zm. 1975 )
• 1899 – Ernest Haycox , amerykański pisarz (zm. 1950 )
• 1901 – Stanisława Przybyszewska , polska pisarka (zm. 1935 )
• 1903 – Vladimir Horowitz , amerykański pianista pochodzenia ukraińskiego (zm. 1989 )
• 1904 – Otto Robert Frisch , brytyjski fizyk pochodzenia austriackiego (zm. 1979 )
• 1907 – Franciszka Denis-Słoniewska, polska śpiewaczka, mezzosopranistka (zm. 1992 )
• 1908 – Irena Jaglarz, polska aktorka teatralna (zm. 1983 )
• 1909 – Antoni Wichura, polski aktor (zm. 1969 )
• 1910 – Bonnie Parker , amerykańska przestępczyni (zm. 1934 )
• 1911 – Heinrich Mark , estoński polityk, prezydent Estonii (zm. 2004 )
• 1914 – Maciej Maciejewski , polski aktor
• 1917 – Cahal Brendan Daly , irlandzki duchowny katolicki, kardynał, arcybiskup Armagh , prymas Irlandii (zm. 2009 )
• 1919 – Edmund Boniewicz , polski duchowny katolicki, pallotyn , spowiednik Stefana Wyszyńskiego (zm. 2006 )
• 1920 – Walter Matthau , amerykański aktor (zm. 2000 )
• 1921 – Lonny Chapman , amerykański aktor (zm. 2007 )
• 1921 – James Whitmore , amerykański aktor (zm. 2009 )
• 1923 – Jan Burek, polski aktor, realizator telewizyjny
• 1923 – Mikołaj Sprudin, polski operator filmowy
• 1923 – Stefania Staszewska , polska aktorka (zm. 2004 )
• 1924 – Jimmy Carter , amerykański polityk, prezydent USA , laureat Nagrody Nobla
• 1924 – Ludwik Mika, polski śpiewak (zm. 1996 )
• 1925 – José Beyaert , francuski kolarz szosowy, dwukrotny medalista olimpijski (zm. 2005 )
• 1925 – Eugeniusz Molczyk , polski dowódca wojskowy, generał , wiceminister obrony narodowej , członek WRON (zm. 2007 )
• 1927 – Tom Bosley , amerykański aktor (zm. 2010 )
• 1928 – Laurence Harvey, brytyjski aktor (zm. 1973 )
• 1928 – Willy Mairesse , belgijski kierowca wyścigowy Formuły 1 (zm. 1969 )
• 1928 – George Peppard , amerykański aktor (zm. 1994 )
• 1928 – Ryszard Rydzewski , polski reżyser filmowy
• 1930 – Richard Harris , irlandzki aktor, reżyser filmowy (zm. 2002 )
• 1930 – Philippe Noiret , francuski aktor (zm. 2006 )
• 1932 – Albert Collins , amerykański gitarzysta bluesowy (zm. 1993 )
• 1935 – Julie Andrews , angielska aktorka, piosenkarka
• 1935 – Nikos Chadzinikolau , polski pisarz, poeta, tłumacz pochodzenia greckiego (zm. 2009 )
• 1935 – Antoni Stankiewicz , polski duchowny katolicki, prawnik, dziekan Roty Rzymskiej , profesor Papieskiego Uniwersytetu Gregoriańskiego
• 1936 – Duncan Edwards , brytyjski piłkarz, reprezentant Anglii , ofiara katastrofy lotniczej w Monachium (zm. 1958 )
• 1936 – Stella Stevens , amerykańska aktorka
• 1938 – Jan January Janczak , polski twórca filmów animowanych
• 1938 – Andrzej Paczkowski , polski historyk, laureat Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej , profesor Uniwersytetu Warszawskiego
• 1939 – Karol Lutkowski , polski ekonomista, minister finansów , profesor SGH
• 1940 – Michael Gruber, amerykański pisarz
• 1942 – Jean-Pierre Jabouille , francuski kierowca wyścigowy Formuły 1
• 1942 – Franciszek Trzeciak , polski aktor, reżyser filmowy
• 1943 – Jean-Jacques Annaud , francuski reżyser filmowy
• 1945 – Donny Hathaway, amerykański piosenkarz (zm. 1979 )
• 1945 – Wiesław Wójcik , polski aktor
• 1946 – Anna Bojarska , polska pisarka
• 1947 – Dave Arneson , amerykański autor gier fabularnych (zm. 2009 )
• 1947 – Aaron Ciechanover , izraelski biolog, laureat Nagrody Nobla
• 1947 – Stephen Collins , amerykański aktor
• 1947 – Mariska Veres , holenderska wokalistka zespołu Shocking Blue (zm. 2006 )
• 1949 – André Rieu , holenderski skrzypek , dyrygent
• 1950 – Adam Adamczyk , polski judoka
• 1950 – Tomasz Dietl , polski fizyk, pionier spintroniki , laureat Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej
• 1950 – Randy Quaid , amerykański aktor
• 1952 – Michał Szczepański, polski pisarz, reżyser filmowy
• 1956 – Andrus Ansip , estoński polityk, premier Estonii
• 1956 – Aleksander Trąbczyński, polski aktor
• 1957 – Marcin Daniec , polski satyryk
• 1958 – Marek Kalita , polski aktor
• 1959 – Youssou N'Dour , senegalski wokalista, perkusista
• 1961 – Olga Sawicka , polska aktorka, reżyserka dubbingu
• 1962 – Arkadiusz Niemirski , polski pisarz, satyryk, dziennikarz
• 1964 – Eric Boe , amerykański astronauta
• 1966 – George Weah , liberyjski piłkarz, reprezentant Liberii , piłkarz roku FIFA
• 1972 – Maciej Zientarski , polski dziennikarz motoryzacyjny
• 1974 – Aleksandr Awerbuch , izraelski lekkoatleta, skoczek o tyczce , mistrz świata i Europy
• 1974 – Mats Lindgren , szwedzki hokeista, reprezentant Szwecji
• 1978 – Małgorzata Szapował , polska artystka kabaretu Szum
• 1979 – Paweł Zugaj , polski kolarz szosowy, wielokrotny medalista mistrzostw Polski (zm. 2009 )
• 1981 – Júlio Baptista , brazylijski piłkarz, reprezentant Brazylii
• 1982 – Haruna Babangida , nigeryjski piłkarz, reprezentant Nigerii
• 1983 – Krzysztof Krzywosz , polski lekkoatleta , kulomiot
• 1984 – Laura Pous Tio , hiszpańska tenisistka
• 1987 – Grzegorz Łomacz , polski siatkarz, reprezentant Polski
• 1987 – Natalia Rybicka , polska aktorka
• 1988 – Cariba Heine , australijska aktorka

Zmarli

•   654 – Bawon , święty , belgijski benedyktyn (ur. ok. 589 )
•   686 – Temmu , cesarz Japonii (ur. ok. 631 )
•   959 – Edwin Saski , król Anglii (ur. ok. 941 )
• 1404 – Bonifacy IX , papież (ur. 1356 )
• 1574 – Marten Jacobszoon Heemskerk van Veen , holenderski malarz (ur. 1498 )
• 1578 – Juan de Austria , hiszpański dowódca wojskowy, namiestnik Niderlandów Habsburskich (ur. 1547 )
• 1684 – Pierre Corneille , francuski dramaturg (ur. 1606 )
• 1739 – Dominik Rudnicki , polski poeta, jezuita (ur. 1676 )
• 1808 – Carl Gotthard Langhans , niemiecki architekt (ur. 1732 )
• 1901 – Abdur Rahman Chan , emir Afganistanu (ur. 1844 )
• 1928 – Stanisław Noakowski , polski architekt, malarz, rysownik, historyk sztuki (ur. 1867 )
• 1929 – Antoine Bourdelle , francuski rzeźbiarz (ur. 1861 )
• 1944 – polegli w powstaniu warszawskim :
  • Stefan Kwaśniewski , polski dziennikarz, felietonista, żołnierz AK , uczestnik powstania warszawskiego (ur. 1898 )
• 1945 – Walter Bradford Cannon , amerykański fizjolog (ur. 1871 )
• 1951 – Aleksander Kowalski , polski polityk, działacz komunistyczny, poseł na Sejm PRL (ur. 1908 )
• 1956 – Adam Polewka , polski pisarz (ur. 1903 )
• 1957 – Władysław Ilcewicz, polski aktor teatralny (ur. 1898 )
• 1959 – Enrico De Nicola , włoski prawnik, polityk, prezydent (ur. 1877 )
• 1962 – Henryk Kłoczkowski , polski komandor podporucznik , dowódca ORP Orzeł (ur. 1902 )
• 1968 – Romano Guardini , niemiecki teolog , filozof pochodzenia włoskiego (ur. 1885 )
• 1972 – Louis Leakey , kenijski archeolog , paleontolog pochodzenia angielskiego (ur. 1903 )
• 1974 – Spyridon Marinatos , grecki archeolog (ur. 1901 )
• 1975 – Al Jackson, amerykański perkusista zespołu Booker T. & the M.G.'s (zm. 1935 )
• 1978 – Adam Ciołkosz , polski publicysta, instruktor harcerski , polityk, poseł na Sejm RP , przywódca PPS (ur. 1901 )
• 1979 – Dorothy Arzner, amerykańska reżyserka filmowa (ur. 1897 )
• 1985 – Stanisław Wierzbowski , polski krajoznawca (ur. 1908 )
• 1986 – Barbara Sadowska , polska poetka (ur. 1940 )
• 1987 – Kazimierz Przybyłowski , polski prawnik, profesor Uniwersytetu Lwowskiego i Uniwersytetu Jagiellońskiego (ur. 1900 )
• 1988 – Pavle Vujisić , serbski aktor (ur. 1926 )
• 1989 – Stanisława Fleszarowa-Muskat , polska pisarka (ur. 1919 )
• 1990 – Andrzej Krzanowski , polski kompozytor, akordeonista (ur. 1951 )
• 1990 – Władysław Strumski , polski pisarz (ur. 1922 )
• 1992 – Petra Kelly , niemiecka polityk (ur. 1947 )
• 1993 – Aleksander Przyłucki , polski duchowny neounicki (ur. 1910 )
• 1993 – Helena Makowska-Fijewska , polska aktorka (ur. 1918 )
• 1994 – Stanisław Banaś, polski pisarz (ur. 1921 )
• 1994 – Paul Lorenzen, niemiecki pisarz (ur. 1915 )
• 1996 – Grzegorz Dubowski, polski dziennikarz, scenarzysta, krytyk i realizator filmowy (ur. 1934 )
• 1996 – Karl Johannes Herbert Seifert , niemiecki matematyk (ur. 1907 )
• 2003 – Zbigniew Lengren , polski grafik, rysownik, karykaturzysta (ur. 1919 )
• 2004 – Richard Avedon , amerykański fotografik (ur. 1923 )
• 2004 – Reinhard Hesse , niemiecki dziennikarz, pisarz (ur. 1956 )
• 2004 – Bruce Palmer, kanadyjski basista zespołu Buffalo Springfield (ur. 1946 )
• 2005 – Szymon Jędrzejczak , polski pływak (ur. 1986 )
• 2005 – Román Torán Albero , hiszpański szachista, mistrz międzynarodowy (ur. 1931 )
• 2006 – Wanda Rucińska, polska aktorka (ur. 1919 )
• 2007 – Al Oerter , amerykański lekkoatleta, dyskobol , mistrz olimpijski (ur. 1936 )
• 2010 – Gerard Labuda , polski historyk (ur. 1916 )
• 2010 – Michel Mathieu , francuski polityk (ur. 1944 )

Przypisy