Wirtualne państwo, v-państwo (mikronacja,
gr.
mikrós – mały,
łac.
natio – urodzenie, tutaj – nacja) – rodzaj
społeczności internetowej
, zajmującej się symulacją
państwa
w warunkach wirtualnych.
Czasami ogranicza się ona tylko do wybranych sfer, w zależności od zamysłu twórcy. Niektóre mikronacje skupiają się na działalności gospodarczej w systemach opartych na mniej lub bardziej zaawansowanych skryptach, inne z kolei największy nacisk kładą na prowadzenie polityki, tworzenie praw itp.
Historia wirtualnej państwowości
Prawdopodobnie pierwsze wirtualne państwo powstało w
Stanach Zjednoczonych
już na początku lat 80. ubiegłego stulecia i nosi nazwę Królestwo Talossa. Tego typu państwa powstawały głównie na zachodzie, poprzez ogłaszanie "niepodległości" poprzez pojedynczych właścicieli farm (Kingdom of Molossia), czy nawet przez nastolatków w swoim pokoju (Kingdom of Lovely).
Taka forma aktywności zyskała jednak dużą popularność dopiero po rozpowszechnieniu się internetu. Wówczas to w przypadku większości z nich pojawiła się możliwość zostania obywatelem na odległość. Spowodowało to powstanie także pierwszych mikronacji, które nie były związane z realnymi terytoriami i egzystowały wyłącznie w sieci. Wtedy też powstały pierwsze mikronacje w Polsce.
Specyfika polskiego mikroświata
W przeciwieństwie do świata wirtualnego
USA
i
Europy
Zachodniej, w Polsce mikronacje działają wyłącznie w internecie, nie dążą nawet w założeniach do secesji i nie obejmują swoimi granicami ziem realnych. Niewielkie szanse na egzystencję mają również państwa, które są przedsięwzięciami wyłącznie humorystycznymi - próby stworzenia takiej mikronacji, jak Kombinat Jajeczka czy Państwo Świetlików nigdy nie osiągnęły wielkiej popularności.
Micronation a mikronacja
Sealandia leżąca na dawnej betonowej platformie przeciwlotniczej
Specyfikę tę widać choćby w użyciu terminów mikronacja i
angielskiego
micronation
. Choć brzmią one podobnie to jednak mają różne znaczenia. Polskie znaczenie jest bardziej zbliżone do angielskiego virtual country. Pomimo, iż "mikronacja" to
słowo kalka
, w języku angielskim micronation oznacza raczej państwo ogłoszone przez jakiegoś entuzjastę, teoretycznie dążące do
niepodległości
. Przykładem takiego państwa jest tu
Sealandia
, położona na platformie na
Morzu Północnym
. Z kolei, w
języku polskim
słowo mikronacja stało się nie do końca słusznie, ale faktycznie,
synonimem
wirtualnego państwa, funkcjonującego wyłącznie w internecie. W języku polskim na twór, który w angielskim nazywany jest micronation, a istnieje w realnym świecie, nie ma specjalnego terminu, choć czasami używane jest w tym znaczeniu określenie
quasi-państwo
, które jednak odnosi się do nieco innego rodzaju obiektów.
Historia polskich mikronacji
Mieszkaniec polskiej mikronacji z jej flagą.
Zalążkiem ruchu państw wirtualnych w
Polsce
stało się utworzone w
1995
roku Wolne Miasto Evilstone. Jego twórcy co prawda nie zdawali sobie sprawy jeszcze z istnienia ruchu mikronacji, nie określali więc się tym terminem, jednak formalnie projekt ten spełniał większość najczęściej wymienianych cech wirtualnego państwa.
Pierwsze faktyczne polskie wirtualne państwo zostało utworzone przez TomBonda w sierpniu roku
1998
- był to Dreamland.
25 maja
roku
2002
powstała Sarmacja, obecnie jedno z największych państw wirtualnych. W tym samym roku, we wrześniu, powstało również Królestwo Scholandii. Te trzy państwa nazywane były przez długi czas "wielką trójcą wirtualnego świata", obecnie coraz częstsze są głosy przeciwko używaniu tego pojęcia.
Początkowo, istniały dwa rywalizujące rodzaje państw. Pierwszy rodzaj, oparty głównie na wzorach zachodnich, dążył do ograniczenia państwa do roli listy dyskusyjnej, usuwał w cień kwestię stron i przeciwstawiał się próbom symulacji gospodarki, reprezentowany był przez m.in. Leblandię. Do legendy przeszedł tzw. Traktat Brunlandzki, podpisany przez państwa z tej grupy, a który zastrzegał wyłączne prawo posługiwania się określeniem "mikronacja" państwom o stronach opartych wyłącznie na statycznym
HTML
, nie korzystających z
PHP
czy tym bardziej ze skryptów
SQL
na których oparte są w większości systemy gospodarcze. Te państwa często należały do organizacji międzynarodowych skupiających mikronacje zachodnie.
W opozycji do nich stały państwa takie jak Dreamland, a następnie także Sarmacja i Scholandia. Odchodziły one od lansowanej przez pierwszą grupę idei ubogiej oprawy stron internetowych, a także wprowadzały większy zakres
demokracji
, zmniejszając kontrolę obywatela przez władzę. Tym samym bardziej stymulowały one jego aktywność - dlatego też w krótkim czasie wyprzedziły one państwa pierwszej grupy, spychając je w obecnej rzeczywistości politycznej v-świata na całkowity margines.
Generalnie, z postępem czasu, pojawia się coraz więcej państw demokratycznych, a istniejące państwa również w tym kierunku ewoluują. Zwykle jednak, choć nie zawsze, istnieje w takim państwie przynajmniej jedna postać lub funkcja, która trzyma pieczę nad stronami internetowymi i miejscami publicznymi danego państwa, mająca, w teorii, możliwość przejęcia pełnej władzy, co jednak zdarza się rzadko - przykładem może być tu los Republiki Baridas, która po przeprowadzeniu referendum przekształciła się w Królestwo.
Zobacz też
Bibliografia
- J. Górnikiewicz: Wychowanie obywatelskie w wirtualnych państwach Internetu. W:
W. Strykowski
, W. Skrzydlewski: Media i edukacja w dobie integracji. Poznań: eMPi2, 2002, ss. 396-404.
- J. Borowski. Wirtualne państwa. „
Wprost
” (2001-02-25).
Linki zewnętrzne
Organizacje i strony między-v-narodowe: