Epitaphium Cretcovii – łacińskie epitafium Jana Kochanowskiego poświęcone zmarłemu 16 maja 1558 roku Erazmowi Kretkowskiemu . Jest to pierwszy opublikowany tekst poetycki czarnoleskiego poety; powstał w 1558 roku^[1], następnie został umieszczony na płycie nagrobnej Kretkowskiego w Padwie .

Około 1560 roku epitafium opublikowano drukiem w dodatku do dzieła De antiquitate urbis Patavii et claris civibus Patavinis libri tres Bernardina Scardeoniusa pt. De sepulchris insignibus exterorum Patavii iacentium w Bazylei . Nie podano wówczas nazwiska autora tekstu, podobnie bez nazwiska autora widnieje on na nagrobku w padewskiej Bazylice św. Antoniego (Basilica del Santo)^[2]. W późniejszych latach epitafium przedrukowano w dziele Monumentorum Italiae ... libri quatour Laurentego Schradera ( Helmstadt , 1592)^[3] i N. Chytraeusa (1594). W zmienionej przez autora wersji został także włączony do zbioru Foricoenia sive epigrammatum libellus (stanowiącego większą całość pt. Elegiarum libri IV) jako 23 utwór. Kochanowski zmienił niektóre łacińskie formy gramatyczne i kilka słów (np. zamiast noverunt – viderunt)^[4]. Odkrycia autorstwa utworu (na podstawie analizy dzieła Scardeoniusa) dokonał Józef Przyborowski w 1857 roku^[5].

Epitafium zbudowane jest z dziewięciu wersów. Sześć pierwszych stanowi charakterystykę kasztelana gnieźnieńskiego, a trzy ostatnie mówią o jego pośmiertnej podróży na Olimp . Tam, będąc w pobliżu bogów, spogląda z góry na troski i żale ludzi. Badacze dowiedli^[6], że poeta zawarł w utworze odniesienia do Starego Testamentu ( Ha 1, 10, Jer 10, 15 i 51, 18, także Koh 21, 23).

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Ziomek: Renesans. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999. . 
• Janusz Pelc: Kochanowski. Szczyt renesansu w literaturze polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001. . 
• Piśmiennictwo staropolskie: hasła osobowe A-M. oprac. zespół pod kierunkiem Romana Pollaka. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1964. 
• Paulina Buchwald-Pelcowa: Dawne wydania dzieł Jana Kochanowskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1993. . 

Zobacz też

• Lista dzieł Jana Kochanowskiego

Linki zewnętrzne

• Fotografia nagrobka