3. List do Koryntian –
apokryficzny
list przypisywany
św. Pawłowi
, w
Kościele Ormiańskim
uważany za kanoniczny.
Utwór był nieznany w
Europie
aż do
XVII wieku
, kiedy to poznano go poprzez przekład armeński. W
XIX wieku
odkryto przekład łaciński, zaś w
XX wieku
przekład koptyjski. W
XX wieku
odkryto także oryginalny tekst grecki, nieznacznie różniący się od funkcjonujących w Kościele Ormiańskim przekładów.
3. List do Koryntian znany był od starożytności na wschodzie. W
IV wieku
został uznany za kanoniczny przez część
kościołów wschodnich
, m.in. przez
Syryjski Kościół Prawosławny
i był wielokrotnie cytowany. W późniejszych wiekach większość kościołów wschodnich usunęła list z kanonu. Obecnie za kanoniczny uznaje go jedynie
Apostolski Kościół Ormiański
.
Teologia
Teologia utworu jest bardzo prosta, jednak wyraźnie ortodoksyjna i skierowana przeciwko
gnostycyzmowi
,
adopcjonizmowi
i
doketyzmowi
.
Antygnostycki charakter przyczynił się do małego rozpowszechnienia listu i powstania niewielu jego rękopisów.
Autorstwo
Autor utworu jak i środowisko w którym powstał pozostają nieznane. Przyjmuje się, że tekst powstał nie dalej jak w połowie
II wieku
. Pierwotnie powstał jako samodzielny tekst, później włączono go jako część apokryficznych
Dziejów Pawła
.
Część badaczy uważa, że 3. List do Koryntian jest autentycznym listem
św. Pawła
[].
Bibliografia
- Apokryfy Nowego Testamentu, t. 2, Apostołowie. Część 1, pod redakcją
Marka Starowieyskiego
, Kraków 2007, s. 418-450.