Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie

Libia

Libia - (ليبيا, Libija), oficjalnie Wielka Arabska Libijska Dżamahirijja Ludowo-Socjalistyczna (الجماهيرية العربية الليبية الشعبية الإشتراكية العظمى, Al-Jamāhīriyyah al-`Arabiyyah al-Lībiyyah aš-Šabiyyah al-Ištirākiyyah al-`Udhmā) – państwo położone w Afryce Północnej, nad zatoką Wielka Syrta (Morze Śródziemne).

Sąsiedzi (długość wspólnej granicy):

  • Egipt (1 115 km)
  • Sudan (383 km)
  • Czad (1 055km)
  • Niger (354 km)
  • Algieria (982 km)
  • Tunezja (459 km)
Długość wybrzeża morskiego: 1 770 km Jednostka monetarna: 1 dinar = 1000 dirhamów.

Stolica: Trypolis (1 500 tys. mieszkańców, 1994).
Większe miasta: Bengazi (650 tys.), Misrata (435 tys.), Sabha (113 tys.).

Historia

Obecna Libia zajmuje trzy odrębne krainy historyczne: Trypolitanię, Cyrenajkę oraz Fezzan. Manem Libii starożytni Grecy, podobnie jak Egipcjanie określali obszary znajdujące się na zachód od Nilu, a Libijczykami ludność tych terenów. Nazwa pochodziła prawdopodobnie od jednego z plemion żyjącego w w Cyrenajce w II tysiącleciu p.n.e. Krainy te zamieszkiwały koczownicze plemiona berberyjskie, następnie od VIII wieku p.n.e. Trypolitania i Cyrenajka stały się terenami kolonizacji Greków i Fenicjan. W latach 106-64 p.n.e. wojska rzymskie opanowały tereny dzisiejszej Libii. Za rzymskiego panowania Libia była wspaniale rozwiniętą zamożną krainą. Jednym z najwspanialszych miast ówczesnej Libii było Leptis Magna, którego ruiny można podziwiać do dnia dzisiejszego. W V wieku opanowali je Wandalowie wyparci w pierwszej połowie VII wieku przez Bizancjum. Od VII wieku tereny obecnej Libii dostały się pod panowanie Arabów (m.in. dynastie Umajjadów, Abbasydów oraz Fatymidów). Od połowy XVI wieku należały do imperium osmańskiego.

W wyniku wojny włosko-tureckiej (1911-1912) terytoria te przeszły pod panowanie Włochów, którzy doprowadzili do zjednoczenia wszystkich trzech krain i utworzenia kolonii o nazwie Libia. Włosi osiedlali w Libii osadników oraz prowadzili italianizację miejscowej ludności. Po zajęciu przez Włochy Trypolisu w 1911 w kraju wybuchło powstanie kierowane przez bohatera narodowego Libii Omara Mukhtara. Walki partyzanckie koncentrujące się głównie w rejonie Gór Zielonych (Al-Dżabal al-Achdar) w Cyrenajce trwały do 1935. W celu zdławieniu powstania Włosi utworzyli w Libii obozy koncentracyjne, w których przetrzymywano łącznie 125 000 osób, głównie mężczyzn mogących stanowić kadrę partyzantki. Pomimo sytuacji w kraju kontynuowana była polityka osadnictwa i w latach 30. w Libii mieszkało już około 100 tysięcy Włochów, którzy stanowili 10% ogółu ludności.

W czasie II wojny światowej Libia stała się miejscem walk między wojskami alianckimi i Osi. Uczestniczyli w nich również Polacy (m.in. pod Tobrukiem). Po zakończeniu wojny Włochy zrzekły się praw do Libii, która początkowo przeszła pod zarząd angielski (Trypolitania i Cyrenajka) oraz francuski (Fezzan). W roku 1951 decyzją ONZ Libia stała się krajem niepodległym, w którym władzę sprawował król Muhammad Idris al-Mahdi.

Rządy królewskie nie cieszyły się wielkim poparciem i 1 września 1969 grupa młodych oficerów, kierowana przez wówczas 27-letniego kapitana Muammara al-Kadafiego, dokonała przewrotu wojskowego i proklamowała utworzenie Libijskiej Republiki Arabskiej. Wkrótce zlikwidowano wojskowe bazy brytyjskie i amerykańskie, zmuszono do wyjazdu 25 000 mieszkających w Libii Włochów oraz przeprowadzono nacjonalizację wydobycia i przetwórstwa ropy naftowej. Kadafi stworzył państwo autorytarne, oparte na ortodoksyjnym islamie, zarządzane przez Kongresy Ludowe. Libia za rządów pułkownika Kadafiego wspierała ruchy narodowowyzwoleńcze w Afryce (Afrykański Kongres Narodowy w RPA, SWAPO w Namibii, FRELIMO w Mozambiku, FROLINAT w Czadzie, POLISARIO na Saharze Zachodniej), w Azji (Organizacja Wyzwolenia Palestyny, MNLF na Filipinach) i w Europie (IRA i ETA) oraz państwa zmagające się z agresją USA jak sandinistowska Nikaragua. W latach 70. Kadafi wydał Zieloną książkę, w której opisał ustrój Libii, mający być alternatywą wobec kapitalizmu i komunizmu.

Dzięki dochodom płynącym z bogatych złóż ropy naftowej Libia stała się krajem niezależnym od Zachodu. Miliardy dolarów uzyskanych z ropy wydano na szkoły, drogi, domy, szpitale, rozwój rolnictwa oraz broń i popieranie ruchów narodowowyzwoleńczych. W roku 1986 w odpowiedzi na sponsorowanie przez Libię zamachów na amerykańskie cele, lotnictwo USA dokonało nalotu na Libię, w którym zginęły dziesiątki ludzi. W roku 1988 nad Lockerbie eksplodował w powietrzu samolot pasażerski amerykańskich linii lotniczych PanAm – zginęło łącznie 270 osób. O zamach oskarżono libijskie służby bezpieczeństwa, czego dowiedziono podczas procesu, który zaczął się w 1999 roku.

W 1992 roku ONZ nałożyła na Libię sankcje. Ograniczenie wymiany międzynarodowej stało się bezpośrednią przyczyną trudności gospodarczych, które doprowadziły do konfliktów politycznych wewnątrz kraju.

12 września 2003 roku ONZ zniosła sankcje w wyniku przyznania się Libii do odpowiedzialności za atak w 1988 roku i zgody na wypłacenie 2,7 miliarda USD odszkodowań rodzinom ofiar zamachu.


Inne hasła zawierające informacje o "Libia":

Herodot ...

Tablica rejestracyjna (RCB)KoreaKorea Południowa (ROK)Korea Północna (KP)Kostaryka (CR)Kuba (C)Kuwejt (KWT) LLaos (LAO)Lesotho (LS)Liban (RL)Liberia (LB)Libia (LAR)Liechtenstein (FL)Litwa (LT)Luksemburg (L) Ł Łotwa (LV) MMacedonia (MK)Madagaskar (RM)Malawi (MW)Malediwy (MV)Malezja ...

1951 ...

1969 ...

1979 ...

1970 ...

Pływanie ...

Języki berberyjskie ...

Edward Gierek ...

Świadkowie Jehowy ...


Inne lekcje zawierające informacje o "Libia":

214b II Wojna Światowa. Działania zbrojne w latach 1939 - 1941 r. (plansza 8) ...

238. Nowa mapa polityczna świata (plansza 6) ...

36. Organizacje międzynarodowe - OBWE, OPA, UA (plansza 17) 2009 10 lipca 2003 6 lipca 2004 24 stycznia 2006 29 stycznia 2007 31 stycznia 2008 31 stycznia 2009 ----------------  RPA Mozambik Nigeria Kongo Ghana Tanzania Libia ...





Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie