Kuklik pospolity
Kuklik pospolity | Gatunek leczniczy |
Kuklik pospolity (Geum urbanum L.) –
gatunek
rośliny wieloletniej
należący do rodziny
różowatych
. Występuje w Afryce Północnej, Azji, Europie, a jako
gatunek zawleczony
również w Australii i na Nowej Zelandii[2]. W Polsce jest pospolity na całym niżu i w niższych położeniach górskich. Morfologia-
Kłącze
- Czerwonobrunatne, stożkowate. Ma gorzki smak i zapach podobny do goździków.
-
Łodyga
- Wyprostowana, sztywna, miękko owłosiona. Wysokość 30-60 cm.
-
Liście
- Wyrastające na długich szypułkach, miękkoowłosione, dolne – przerywano-lirowato-pierzaste, górne trzylistkowe.
-
Kwiaty
- Żółte, w czasie kwitnienia wzniesione do góry,
kielich
z
kieliszkiem
. Płatki
korony
pięciokrotne, odwrotnie jajowate u nasady klinowate, bez dłuższego paznokcia. Są
przedprątne
, zapylane przez owady, które przylatują do nektaru wydzielanego przez zielony pierścieniowaty
miodnik
.
-
Owoce
-
Niełupki
krótko haczykowato owłosione.
Biologia i ekologia
Bylina
,
hemikryptofit
. Rośnie pospolicie w lasach liściastych i mieszanych, zaroślach, rowach, zrębach, śmietniskach. W ostatnich dziesięcioleciach obserwuje się duży wzrost liczebności i zajmowanie nowych stanowisk.
Roślina azotolubna
. Kwitnie od maja do września. W dojrzałych kwiatach pylniki pręcików są odchylone na zewnątrz, jednak mimo to czasami dochodzi do
samozapylenia
. Owoce rozsiewane są przez zwierzęta (epizoochoria). Haczyk, za pomocą którego nasiona przyczepiają się do sierści zwierząt i ubrań ludzi powstaje z szyjki słupka. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych
gatunek charakterystyczny
dla rzędu (O.) Glechometalia[3]. ZmiennośćTworzy
mieszańce
z kuklikiem sztywnym i
k. zwisłym
[4] Zastosowanie-
Roślina lecznicza
:
-
Surowiec zielarski
: korzeń (Radix Gei urbani, Radix Caryophyllatae); zawiera geinę (glikozyd), garbniki (do 30%), kwasy organiczne (
galusowy
,
kawowy
,
chlorogenowy
),
flawonoid
,
eugenol
(olejek eteryczny).
- Działanie : dawniej stosowano jako środek przeciwbiegunkowy, wzmacniający, ściągający i antyseptyczny w chorobach żołądka i
malarii
. Używany do płukania jamy ustnej, by wzmocnić dziąsła i zęby wykorzystywane jest również jego działanie antyseptyczne.
- Kłącze używane jest do aromatyzowania niektórych gatunków likierów i piw.
Ciekawostki- Odwar z korzenia kuklika nadaje wełnie trwały, rudawozłoty kolor.
- Kłącza ze względu na jego smak i zapach przypominający
goździki
, używano dawniej jako przyprawę.
- Nazwy ludowe: kuklik goździk, ziele goździkowe, benedykt.
Przypisy Bibliografia- František Činčura, Viera Feráková, Jozef Májovský, Ladislav Šomšák, Ján Záborský: Pospolite rośliny środkowej Europy. Jindřich Krejča, #Magdaléna Záborská (ilustracje). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1990. .
- Jindřich Krejča, Jan Macků: Atlas roślin leczniczych. Warszawa: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1989. .
- Tadeusz Traczyk: Rośliny lasu liściastego. Warszawa: PZWS, 1959.
- Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. .
Inne hasła zawierające informacje o "Kuklik pospolity":
Gatunek chroniony
...
Jarząb pospolity
...
Chojnik (Karkonosze)
...
Bór świeży
...
Orzysz (jezioro)
...
Mazurski Park Krajobrazowy
...
Bóbr europejski
...
Polska Czerwona Księga Roślin
...
Szkocja
...
Hieronim ze Strydonu
...
Inne lekcje zawierające informacje o "Kuklik pospolity":
Lasy i leśnictwo w Polsce (plansza 13)
...
Rośliny użytkowe (plansza 18)
...
Rośliny użytkowe (plansza 4)
...
|