My, rodzice często mamy problemy ze swoimi dziećmi. Najczęściej skarżymy się na to, że nas nie słuchają, nie robią tego, o co ich prosimy. Często nie jesteśmy w stanie wyegzekwować od nich dobrego zachowania, a tak przecież zależy nam na dobrym wychowaniu naszych pociech. Często ogarnia nas z tego powodu frustracja i sprawia, że jesteśmy sami przepełnieni złymi emocjami w stosunku do swoich dzieci.
Aby skłonić dziecko do współdziałania stosujemy najczęściej takie metody jak: obwinianie, przezywanie, straszenie, rozkazy, moralizowanie, ostrzeżenia, postawę męczennika, porównania, sarkazm, proroctwa. Cofnijmy się w czasie, wyobraźmy sobie, że jesteśmy dziećmi słuchającymi, co mówi do nas rodzic. Zastanówmy się, jakie jest działanie tych słów na nas i zapiszmy nasze myśli.
Okazuje się, że często niechcący niszczymy poczucie godności osobistej dziecka, pozostawiamy go ze złymi uczuciami. Czy jest jakaś alternatywa? A.Faber i E.Mazlish podają nam 5 metod, które mogą być pomocne, oczywiście nie w każdym przypadku.
Aby zachęcić dziecko do współpracy:
1. Opisz, co widzisz lub przedstaw problem.
Zamiast: jesteś taki nieodpowiedzialny, zawsze zapominasz zakręcić wodę opisz: Kamil, woda w wannie za chwilę się przeleje.
2. Udziel informacji.
Zamiast: kto pił mleko i zostawił butelkę na wierzchu? udziel informacji: dzieci, mleko kwaśnieje, gdy nie jest w lodówce.
3. Powiedz to jednym słowem.
Zamiast: dzieci, proszę was i proszę, żebyście ubrały piżamy, a wy rozrabiacie. Zgodziłyście się oglądać telewizję w piżamach. Nie widzę, żeby któraś z was to zrobiła.
Powiedz to jednym słowem: dzieci, piżamy.
4. Porozmawiaj o swoich uczuciach.
Zamiast: jesteś niegrzeczny, zawsze przerywasz
Porozmawiaj o swoich uczuciach: nie lubię, kiedy zaczynam coś mówić i nie mogę skończyć.
5. Napisz liścik.
Przed pójściem do pracy matka przytwierdziła do telewizora kartkę z takim napisem: "Zanim go włączysz - pomyśl - czy zrobiłem już lekcje? Czy uczyłem się?"
Może nie będzie nam łatwo stosować te metody w życiu, gdyż musimy się sami przestawić. Ale chyba warto spróbować. Zaletą tych metod jest to, że można je ze sobą łączyć.
Ćwiczenie dla rodziców
Oto najczęściej stosowane przez dorosłych metody, aby skłonić dziecko do współpracy. Wyobraź sobie, że jesteś dzieckiem i napisz, co odczuwasz.
1. Obwinianie i oskarżanie: Ślady twoich palców są znowu na drzwiach! Czy nigdy nie możesz zrobić czegoś dobrze? Ile razy mam ci mówić, że masz używać klamki?
Jako dziecko odczuwam .................................
2. Przezywanie: Daj, naprawię ten rower. Sam wiesz, jaki z ciebie mechanik od siedmiu boleści.
Jako dziecko odczuwam .................................
3. Straszenie: Jeżeli jeszcze raz dotkniesz tej lampy, dostaniesz klapsa.
Jako dziecko odczuwam .................................
4. Rozkazy: Ciągle nie wyniosłeś śmieci? Zrób to natychmiast... Na co czekasz? Rusz się!
Jako dziecko odczuwam .................................
5. Wykłady i moralizowanie: Czy sądzisz, że to ładnie zabrać mi książkę? Widzę, że nie zdajesz sobie sprawy, jak ważne są dobre maniery. Musisz zrozumieć, że jeżeli oczekujemy od ludzi uprzejmości, musimy być także uprzejmi dla nich. Nie chciałbyś, aby ktoś wziął coś od ciebie, prawda? Nie powinieneś więc brać komuś innemu.
Jako dziecko odczuwam .................................
6. Ostrzeżenia: Nie wspinaj się tam! Chcesz spaść? Włóż sweter, bo nabawisz się przeziębienia.
Jako dziecko odczuwam .................................
7. Postawa męczennika: Czy widzisz te siwe włosy? To przez ciebie. Wpędzisz mnie do grobu.
Jako dziecko odczuwam .................................
8. Porównania: Dlaczego nie możesz być bardziej podobny do brata? On zawsze wykona swoją pracę przed czasem.
Jako dziecko odczuwam .................................
9. Sarkazm: Czy to twoje zadanie domowe na jutro? Czyżby twój nauczyciel znał chiński, ja nie mogę tego przeczytać.
Jako dziecko odczuwam .................................
10. Proroctwa: Okłamałeś mnie w sprawie twojej karty ocen, prawda? Wiesz, co z ciebie wyrośnie? Ktoś komu nikt nigdy nie zaufa.
Jako dziecko odczuwam .................................
Dla szybkiego przypomnienia....
Aby zachęcić dziecko do współpracy:
1. Opisz, co widzisz, lub przedstaw problem.
"Na łóżku leży mokry ręcznik"
2. Udziel informacji.
"Ten ręcznik moczy mój koc."
3. Powiedz to jednym słowem:
"Ręcznik"
4. Opisz, co czujesz.
"Nie lubię spać w mokrym łóżku."
5. Napisz liścik.
"Proszę, odwieś mnie na miejsce, abym mógł wyschnąć".
Opracowano na podstawie książki: A. Faber i E. Mazlish "Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały. Jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły."
mgr Teresa Pakura
Szkoła Podstawowa nr 34 w Rybniku | 
