Czym jest moralność?
Moralność organizuje cały proces wychowania. Bywa zwykle ukazywana w kontekście religijnym, a to może sugerować, że dotyczy ona wyłącznie ludzi wierzących i tylko im stawia jakieś wymagania. Tymczasem potrzeba wrażliwości moralnej wynika nie tylko z przesłanek religijnych lecz także z empirycznego faktu, że człowiek jest jedynym bytem na ziemi, który może skrzywdzić samego siebie, popaść w uzależnienia, zaburzenia psychiczne czy stany samobójcze. Potrafi dokonać tego, co przynosi mu oczywistą szkodę, niejednokrotnie powtarza te same błędy, co w konsekwencji powoduje głębokie rozgoryczenie i nienawiść wobec samego siebie. Zdolność człowieka od odróżniania zachowań, które go niszczą i krzywdzą od tych, które służą jego dobru i rozwojowi to wrażliwość moralna. Moralność nie odnosi się zatem jedynie do ludzi wierzących. Jest cechą ludzi inteligentnych, gdyż rzeczą inteligentną jest umieć żyć w świecie faktów, a nie fikcji, czyli być realistą i rozumieć konsekwencje określonych sposobów postępowania.(1)
Moralność to płaszczyzna praktycznej kwalifikacji określonych postaw i czynów ludzi oznaczająca też ocenę tych postaw i czynów, pracy i całego życia człowieka z punktu widzenia określonych poglądów co do dobra i zła, słuszności i niesłuszności, ideałów, wartości, modeli i norm czytelnych przede wszystkim z punktu widzenia etyki.(2)
J. Pieter pisze o moralności jako ogóle norm oraz odpowiednich nawyków społecznie utrwalonych, pośrednio osobistych, związanych ze współżyciem ludzi między sobą.(3)
Moralność nie jest jedną z dziedzin wychowania człowieka, ale stanowi pewnego rodzaju formę, która organizuje cały proces wychowania.
Zdobywanie informacji o tym, co dobre, a co złe odbywa się poprzez obserwację innych ludzi i gromadzenie własnych doświadczeń w trakcie kontaktów społecznych. Komunikaty dotyczące norm moralnych muszą być jednoznaczne i niezmienne. Także wymagania dotyczące ich przestrzegania muszą być konsekwentnie egzekwowane.
Każde świadome działanie człowieka, jest działaniem moralnym. Najważniejszym kryterium, które określa moralną jakość działania jest godność ludzkiej osoby. Działanie, które sprzyja jej rozwojowi, wzbogaca ją duchowo, intelektualnie, osobowościowo-jest moralnie dobre, a jeśli ogranicza - jest złe.(4)
Przypisy:
1 - Dziewiecki M., Odpowiedzialna pomoc wychowawcza, Duszpasterstwo Nauczycieli i Wychowawców, Radom 1999, s.101
2 - Homplewicz J., Etyka pedagogiczna, Warszawa 1996, Wydawnictwo Salezjańskie, s.16
3 - j. w.
4 - Rusecki M. Być chrześcijaninem dziś, Lublin 2004, Redakcja Wydawnictw KUL, s.297
(...)
mgr Beata Garbowska
Zespół Szkół we Fredropolu |
