Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Komunikacja w bibliotece

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 2886 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

 

Do podzielenia się swoimi uwagami na temat komunikacji w bibliotece skłoniła mnie lektura książki Małgorzaty Kisilowskiej o znamiennym tytule "Już nie wiem, jak mam do ciebie mówić... czyli komunikacja w bibliotece"(1).

Zajmuję stanowisko nauczyciela bibliotekarza opiekuna czytelni Biblioteki Kolegium Nauczycielskiego w Gliwicach. Czytelnicy, z którymi codziennie się spotykam mają bardzo zróżnicowany poziom wiedzy na temat informacji, które chcą pozyskać. Jeżeli znają autora czy tytuł książki po złożeniu zamówienia otrzymują prezencyjnie zamówioną literaturę. Zdarza się, że pomimo przeszkolenia bibliotecznego, zapoznania się z aparatem informacyjnym biblioteki nie potrafią wprost podać tematu, na który chcą otrzymać literaturę, bądź też podają bardzo zawężone zagadnienie nie zawsze wiedząc, jakiego działu wiedzy ono dotyczy. W takich sytuacjach stosując zasadę "po nitce do kłębka" pytam o przedmiot, na który mają przygotować literaturę a także o wykładowcę.

Często, szczególnie dotyczy to słuchaczy I roku naprowadzam pytających na nadrzędną dziedzinę wiedzy, z którą dane zagadnienie jest związane. Staram się (nie studiowałam przecież pedagogiki specjalnej ani psychologii) a taki jest główny profil zbiorów czytelnianych rzetelnie realizować zgłaszane prośby a także udzielać odpowiedzi w odpowiednio grzecznej formie.

Praca bibliotekarza jest pracą usługową, a zwłaszcza polegająca na stałych dyżurach w czytelni, gdzie właściwie bez przerwy mam do czynienia z różnymi formami komunikacji. Wymaga to od każdego bibliotekarza, a szczególnie nauczyciela bibliotekarza wiedzy (pełnimy funkcję wychowawczo-kształcącą), polegającą na pomocy w wychowaniu oraz zdobywaniu przez słuchaczy wykształcenia. Nie bez znaczenia jest także postawa i zachowanie bibliotekarza dającego przykład właściwego postępowania, również w kontaktach z drugim człowiekiem.

Aby prawidłowo zrealizować zamówienie muszę czytelnika wysłuchać i to w sposób skuteczny, tak by obie strony były usatysfakcjonowane. W książce "Sztuka skutecznego porozumiewania się"(2), autorzy piszą o czterech krokach skutecznego słuchania. Są nimi:

1. Słuchanie aktywne wymagające naszego udziału - zadawania pytań czy dzięki temu udzielania informacji zwrotnych. Pomocą służy nam tu umiejętność parafrazowania, czyli powtórzenia własnymi słowami tego, co zrozumieliśmy z wypowiedzi pytającego, tym samym pozwala nam upewnić się czy właściwie zrozumieliśmy pytanie. Dalej - precyzowanie, niezbędne do uściślenia informacji na interesujący czytelnika temat. W tym momencie bibliotekarz jest gotowy do udzielenia informacji zwrotnej w przypadku czytelni w sposób natychmiastowy, zaraz po pełnym zrozumieniu komunikatu. Słuchacz dostaje do ręki książki, w których może znaleźć poszukiwane materiały.

2. Słuchanie empatyczne - oznaczające wczucie się w sytuację drugiego człowieka, umiejętność słuchania z odpowiednim nastawieniem. Zdarzają się różne sytuacje, słuchacze bywają sfrustrowani, potrzebują książkę, którą mieli rok temu i zupełnie nie pamiętają autora ani tytułu, ale pamiętają kolor okładki, który po kilku zadanych pytaniach, przejrzeniu kolorów grzbietów książek (podprowadzam pod regał) okazuje się być tą właśnie książką tylko, że w innym kolorze. Mówię wówczas, zgodnie z prawdą, że też mam pamięć wzrokową - myślę, iż taka drobna uwaga rozładowuje sytuację.

3. Słuchanie otwarte - polega na wysłuchaniu w całości komunikatu, dopiero potem na jego ocenie. W sytuacjach, kiedy słuchacz nie oddaje w umówionym terminie książki (tak zwane wypożyczenia na noc) staram się dotrzeć do danej osoby i wysłuchać powodów, dla których taka sytuacja ma miejsce, bo powody są naprawdę zróżnicowane od zwykłego zapomnienia do śmierci kogoś bliskiego, a więc nie mam prawa oceniać z góry czy nastawiać się negatywnie do danej osoby.

4. Słuchanie świadome - najogólniej rzecz ujmując polega na porównaniu treści komunikatu ze swoją wiedzą oraz na obserwacji i wsłuchaniu się w spójność wypowiedzi. Uważam, że uczę się też od słuchaczy, często to ja proszę o wyjaśnienie pewnych pojęć, potem dzielę się w ten sposób zdobytą wiedzą z innymi pytającymi czytelnikami.

Tak, więc podstawowymi cechami bibliotekarza pełniącego dyżur, podczas którego ma stały kontakt z czytelnikiem jest przede wszystkim cierpliwość i zaangażowanie, trzeba umieć skoncentrować swoją uwagę na wypowiedzi czytelnika. Nieodzownymi elementami są tu - postawa ciała, skierowanie się w kierunku osoby mówiącej, często wyjście poza ladę nie tylko po to, aby podać zamówioną literaturę, kontakt wzrokowy czy wreszcie mimika twarzy. Ogromne znaczenie ma także kultura osobista, a więc uprzejmość, grzeczność wynikające z szacunku dla drugiej osoby i chęć jak najlepszego obsłużenia czytelnika. Szczególnie w czytelni bywam często zobligowana do narzucenia odpowiedniego zachowania jak np. wyciszenie, uspokojenie - ale mówię o tym w kulturalny sposób.

W bibliotece Kolegium miałam i mam do czynienia z czytelnikiem niepełnosprawnym. Niepełnosprawność ta dotyczy osób na wózku, niesłyszących lub z niedosłuchem i niedowidzących. Budynek jest dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, to samo dotyczy biblioteki. Układ stołów w czytelni, dostęp do aparatu informacyjnego pozwala czytelnikom na wózku bez problemu poruszać się po placówce. Z osobami niesłyszącymi, bądź z niedosłuchem (na ogół mają aparat słuchowy) przy porozumiewaniu się muszę pamiętać o skierowaniu twarzy w ich stronę tak by mogli bez problemu odczytać z moich ust przekaz słowny. Jeżeli mają aparat słuchowy o skierowaniu twarzy w kierunku ucha, w którym znajduje się aparat i tak przekazać swoją wypowiedź. Osoby takie bardzo często mają wypisane na kartce, bądź na rewersie swoje pytania lub zamówienia. Zdarza mi się za pomocą gestów, mimiki twarzy przekazać komunikat pozawerbalny. Osobom niedowidzącym z reguły ktoś towarzyszy, pomagam im wypisać rewers, zwracając szczególną uwagę na miejsce, w którym mają się podpisać. We wszystkich tych przypadkach, a na to wyczuliła mnie praca w Kolegium (uczą się tu przyszli pedagodzy specjalni) pamiętam że wszyscy są tacy sami tylko w niektórych przypadkach trzeba inaczej przekazać komunikat.

Komunikacja w bibliotece, praca usługowa bibliotekarza - wszystko to, co związane jest z wykonywaniem zawodu, o którym piszę została niedawno opublikowana w wypracowanym przez lata przez naszą organizację zawodową SBP - Kodeksie etyki bibliotekarza. Postanowienia kodeksu mają z zasady charakter ogólny, oparte o prawo moralne jak i naturalne. Wszystkie te cechy, które większość nas bibliotekarzy stara się okazywać, a więc uprzejmość, grzeczność, kultura osobista, wyrozumiałość i umiejętność słuchania drugiego człowieka są niezbędne by w bibliotece komunikacja przebiegała w sposób prawidłowy.

Wartości etyczne zawarte w kodeksie są niezbędne dla współczesnej misji zawodu bibliotekarza, musimy pamiętać, że reprezentujemy przecież placówkę, w której pracujemy. Miło jest słyszeć, a miałam ogromną satysfakcję słyszeć to wielokrotnie, że nasza biblioteka jest miejscem, do którego z przyjemnością wraca się i to nie tylko po skorzystanie z literatury, ale i po to by spotkać się z pracownikami biblioteki.

Przypisy
1 - M. Kisilowska: Już nie wiem, jak mam do ciebie mówić... czyli komunikacja w bibliotece. Warszawa 2001
2 - M. McKay, M. Davis, P. Fanning: Sztuka skutecznego porozumiewania się. Gdańsk 2002

Bibliografia:
1 - M. Kisilowska: Już nie wiem, jak mam do ciebie mówić... czyli komunikacja w bibliotece. Warszawa 2001
2 - M. McKay, M. Davis, P. Fanning: Sztuka skutecznego porozumiewania się. Gdańsk 2002

Maria Kołodziejczyk
Biblioteka Kolegium Nauczycielskiego
w Gliwicach

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie