Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Charakterystyka psychofizycznego rozwoju dziecka

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 19541 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

    Życie ludzkie zaczyna się z chwilą poczęcia i podlega ciągłemu rozwojowi fizycznemu i psychicznemu. Wraz z wiekiem rozwijają się formy aktywności i zachowania jednostki. Istnieje wiele propozycji podziałów na okresy i fazy rozwojowe.
      Maria Żebrowska biorąc pod uwagę zmiany w świadomości dziecka, zmiany w zakresie jego działalności i zachowania oraz odmienność form i sposobów oddziaływania wychowawczego na dziecko wyróżnia 6 stadiów:

  • niemowlęctwo (od urodzenia do 12 miesięcy),
  • wiek po niemowlęcy (drugi i trzeci rok życia),
  • wiek przedszkolny (od 3 do 7 lat),
  • młodszy wiek szkolny (od 7 do 11-12 lat),
  • wiek dorastania (od 12-13 do 17-18 lat),
  • okres młodzieńczy (od 17-18 do 24 lat).
       W miarę dojrzewania dziecka, jego ciało staje się coraz większe. Rozwój fizyczny czasami ulega zahamowaniu, lecz nigdy się nie cofa.
     Rozwój psychiczny jest bardziej złożony. Frances L. wyróżnia w życiu dziecka 2 okresy: okres równowagi i okres nierównowagi. Twierdzi on, że okresy równowagi wewnętrznej, jak i w stosunkach z ludźmi i światem zewnętrznym, przeplatają się z okresami, kiedy dziecko nie czuje się dobrze z samym sobą i wydaje się być w konflikcie z innymi.
     A zatem, etapy, przez które każde dziecko musi przejść w czasie swego rozwoju są podobne dla wszystkich. W każdej fazie pojawia się swoisty zespół właściwości wieku, które przejawiają się jednak i rozwijają zawsze indywidualnie, czyli u każdej jednostki nieco inaczej, w innych proporcjach, rytmie i tempie. Dlatego też granice chronologiczne okresów rozwoju psychicznego są zawsze względne i rozległe w czasie, a tylko kolejność stadiów pozostaje stała. Aby wejść na najwyższe piętro, trzeba przejść przez kolejne etapy rozwoju. Pamiętać jednak należy, że sposób, w jaki poszczególne dzieci je pokonują jest różny. Okres nazwany młodszym wiekiem szkolnym trwa od wstąpienia dziecka w wieku 7 lat do szkoły, do ukończenia przez nie IV klasy w wieku 11 lat. Wyodrębnienie tego okresu rozwojowego wiąże się ze specyfiką rozwoju psychicznego i fizycznego dziecka w pierwszych latach pobierania przez niego nauki.
     Zmiany dokonujące się w tym czasie są szczególnie znaczące i szybkie. Niezwykłe wydarzenie, jakim jest rozpoczęcie nauki w szkole, wiąże się z systematyczną pracą i obowiązkami. Jest to początek zupełnie nowego etapu w życiu dziecka. Przystosowanie się do wymagań, jakie stawia szkoła jest niezbędnym warunkiem dalszych jego postępów w rozwoju umysłowym i społecznym. Zmienia się podstawowa forma działalności dziecka, jaką jest zabawa, a rozpoczęcie obowiązku szkolnego wiąże się z pracą w gronie rówieśników.
      Wstępując do szkoły dziecko jest już bardziej odporne na choroby w porównaniu z poprzednim okresem. Jest więc silniejsze. Kościec oraz mięśnie i układ nerwowy także się już wzmocniły. Zaznacza się wzrost zainteresowania aktywnością ruchową. Wiele dzieci w tym okresie pływa, chętnie uczęszcza na dodatkowe zajęcia fizyczne. Na zajęciach praktyczno -technicznych dziecko uczy się szycia, majsterkowania, dbałości o porządek w miejscu pracy.
     Dużemu rozwojowi ulegają funkcje sfery intelektualnej, niezbędne do opanowania umiejętności czytania i pisania, takie jak: analiza i synteza wzrokowa, analiza i synteza słuchowa oraz kinetyczno-ruchowa. Orientacja dziecka w rzeczywistości wiąże się ściśle z bezpośrednim działaniem i percepcją najbliższego otoczenia. Coraz bogatsze doświadczenie odnosi się do konkretnych faktów i zdarzeń. Doświadczenia istotne dla rozwoju mogą być zdobywane za pomocą różnych konkretnych form aktywności. Rozwija się, u dziecka w młodszym wieku szkolnym, świadome i celowe spostrzeganie prowadzące do intencjonalnej obserwacji. Jednak zdumiewająca spostrzegawczość i zdolność zauważania szczegółów "nie idzie w parze" z umiejętnością odróżnienia ważnych cech zjawiska od jego drugorzędnych własności.
     Wraz z procesami spostrzegania i obserwacji rozwija się uwaga. Jest ona skierowana na przedmioty i zjawiska z wewnętrznego otoczenia. Stopniowo rozwija się też uwaga dowolna, poprzez doskonalenie się takich cech, jak zdolność do koncentracji, przerzutność, pojemność i czas trwania. Znaczy to, że dziecko świadomie koncentruje uwagę na treści lekcji i podtrzymuje ją własnym wysiłkiem woli, nawet wówczas, gdy dany rodzaj zajęć nie jest dla niego ciekawy.
     Wiele zależy tu od nauczyciela, gdyż on właśnie organizuje uwagę uczniów, kieruje ich spostrzeżeniami. Młodszy wiek szkolny zwany jest w psychologii "wiekiem pamięci". Jest to uzasadnione tym, że tempo rozwoju zdolności zapamiętywania treści werbalnych i wizualnych jest bardzo duże. Pod wpływem nauki szkolnej wzrasta szybkość, trwałość, pojemność i skuteczność zapamiętywania. Rozwija się pamięć natychmiastowa i odroczona, zmienia się więc charakter uczenia się. Uczniowie stopniowo opanowują logiczne sposoby zapamiętywania i reprodukowania materiału, czyli pamięć dowolna zaczyna dominować nad mimowolną. Doskonali się mowa dziecka jako narzędzie społecznej komunikacji. Dokonują się w niej rozmaite zmiany ilościowe i jakościowe, pojawiają się nowe jej formy i rodzaje.
     Najważniejszym osiągnięciem dziecka w tym względzie jest przyswojenie umiejętności czytania i pisania. Po raz pierwszy w życiu dziecko uczy się gramatyki. Poznaje trudny i skomplikowany system języka ojczystego, który dotychczas przyswoiło sobie tylko od strony praktycznej. Ucząc się czytać i pisać analizuje dźwięki mowy, a także składa je w sylaby i wyrazy. Z rozwojem mowy pisanej wiąże się także nauka ortografii. Mały uczeń musi zatem opanować wiele reguł ortograficznych i wyćwiczyć je w praktyce. W zakresie mowy ustnej dziecko poddaje się wymogom na lekcji. Uczy się odpowiadać na zadane mu pytania, zgłasza się do odpowiedzi, gdy ma ochotę. Wypowiada się zwięźle i jasno, stara się nie odbiegać od tematu, a rozwijać go w sposób coraz bardziej logiczny.
      Dla rozwoju mowy ucznia i procesu przyswajania wiadomości ogromne znaczenie ma myślenie. Jedno z najbardziej podstawowych, jakościowych przeobrażeń, jakiemu myślenie ulega, polega na tym, że staje się ono samodzielną, wewnętrzną czynnością poznawczą, operującą pojęciami, realizowaną w słowach i przebiegającą zgodnie z zasadami logiki. Takie myślenie nazywamy słowno-logicznym, abstrakcyjnym, pojęciowym lub symbolicznym. Procesy myślenia są aktywizowane i pobudzane przez stawianie przed nimi zadań. Usiłują je rozwiązać drogą różnych operacji. Możliwa jest już odwracalność operacji myślowych, czyli na podstawie wyniku czynności dziecko potrafi odtworzyć jej punkt wyjścia. Operacje takie noszą nazwę operacji konkretnych.
       Mały uczeń zdolny jest do uogólniania faktów, przedmiotów, stosunków i tworzenia ogólnych pojęć i praw oraz do konkretyzacji uogólnionej wiedzy. Orientacja w otaczającym go świecie jest coraz lepsza. W tym wieku wyobraźnia "współpracuje" z myśleniem logicznym. Ma ona ogromne znaczenie dla kształtowania twórczej postawy w zachowaniu się dojrzewającego człowieka. Postępy w rozwoju umysłowym dziecka wiążą się ściśle ze zmianami jakościowymi w jego inteligencji. Potrafi ono panować nad swoimi emocjami. Uczucia wyższe, czyli moralne, społeczne, estetyczne są najwyższą formą życia emocjonalnego, dostępnego dzieciom w tym okresie, mają ścisły związek z rozwojem ich osobowości. Dziecko w wieku dziewięciu lat jest ciekawe świata, chętnie uczestniczy w wycieczkach, wyprawach, wspólnym rozwiązywaniu problemów. Nie lubi jednak, aby mu się narzucać. Należy więc szanować jego odrębność, dojrzałość i niezależność. Wykaże się dużymi umiejętnościami i samodzielnością, jeżeli pozostawi mu się dużo swobody. Bierze pewne sprawy bardzo serio, często więc się zamartwia, a nawet załamuje. Dziewięciolatka charakteryzuje utrata wiary w swoje własne zdolności. Kiedy ma zrobić coś, czego nie lubi, narzeka wówczas na złe samopoczucie, pieką go oczy, boli brzuch czy ręce. Są to oczywiście "sposoby" na nieprzyjemne sytuacje, ale nie wolno rodzicom i opiekunom tego lekceważyć. W tym wieku dziecko liczy się już także z opinią rówieśników. Cechuje je wielka wrażliwość. Potrafi przerwać swoje, niekiedy ciekawe zajęcia, by spełnić czyjąś prośbę. Przedkłada aprobatę swojej pracy nad pochwałę czy zapłatę. Jeśli nie jest akceptowane, to stara się zdobyć popularność za wszelką cenę. W miarę jak dziecko dziewięcioletnie zbliża się do "pełnego spokoju" wieku dziesięciu lat, wszelkie zmartwienia, niepowodzenia, skargi i bunt powoli tracą na ważności. Bowiem dziesiąty rok życia, według cytowanego wcześniej Francesa L. Ilga, jest okresem "dużej równowagi". Dziesięciolatek kocha życie takim, jakie ono jest. Jest przyjacielski, bezpośredni i zadowolony z całego świata. Takiej samej postawy oczekuje od innych. Każde dziecko, bez względu na wiek, potrzebuje do prawidłowego rozwoju szacunku, zaufania, życzliwości, uznania, kontaktów z rówieśnikami i bliskimi mu osobami oraz poczucia bezpieczeństwa.

LITERATURA:
  1. Filipczuk H.: Rodzice i dzieci w młodszym wieku szkolnym, Warszawa1985, Nasza Księgarnia.
  2. Ilg F. L. (red.): Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat, Gdańsk1997, Gdańskie Wyd. Pedagogiczne.
  3. Skórzyńska Z.: Psychologia dla rodziców, Warszawa 1990, WSiP.
  4. Żebrowska M.: Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, Warszawa 1976, PWN.
Joanna Śledzik
nauczyciel oddziału przedszkolnego
w Szkole Podstawowej w Lichnowach

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie