„ Historia skazana na zapomnienie – Dzień Sybiraka”
montaż słowno-muzyczny
Narrator I :
Pamięć o przeszłości jest mądrością narodu. Dzięki niej możliwe jest pielęgnowanie tradycji. Przez ostatnie dwa stulecia słowo „Syberia” miało dla Polaków szczególny wydźwięk. Tragiczny los kilku pokoleń Polaków ostatnich stuleci, spowodował, że Syberię nazwano „ziemią przeklętą”, „ krainą gdzie nie ma nadziei. W narodowej świadomości kojarzyła się ona zawsze z poniewierką, cierpieniem, tragedią czy nieludzką ziemią. Ale nie tylko. Okazało się, że właśnie na Syberii dochodziło do wewnętrznych przewartościowań, pozytywnych przemian czy wyboru właściwej drogi.
Narrator II :
Modlitwa i miłość do ojczyzny pozwalały Sybirakom zachować człowieczeństwo. Postawa otwartości podnosiła ich na duchu. Mamy moralny obowiązek pamiętać o tych, którzy stracili życie, którzy przeszli przez piekło zesłania. Młode pokolenie ma niewystarczającą wiedzę na tematy związane z dziejami Syberii.
Obecnie nastały nowe czasy. Dziś w wolnej Polsce możemy publicznie przywoływać zbiorową pamięć o bolesnych wydarzeniach sprzed sześćdziesięciu lat. W przedstawieniu wykorzystaliśmy wiersze i pieśni Sybiraków oraz „Rotę” – M. Konopnickiej; pieśń „ Ojczyzno ma”; Boże coś Polskę i inne.
Recytator I:
„ Ojczyzno nasza. Ziemio ukochana.
W trzydziestym dziewiątym cała krwią zalana’
Nie dość, że Polskę na wpół rozebrali
Jeszcze Polaków na Sybir wysłali... ...
O Polsko nasza, Ziemio nasza święta
Gdzie twoje Syny, gdzie twoje orlęta
Dzisiaj w Sybirskie tajgi przyjechali
Czy kiedy Ciebie będziem oglądali...
...Zima , śnieg straszny w lesie, ciężka praca
Głód i tęsknota ciężko nas przygniata
Tyfus okrutny wśród ludzi się szerzy
Co dzień to więcej pod sosnami leży...
(Jonkajtys Marian- „ Ojczyzna”)
Pieśń „ Ojczyzno ma”
Recytator II i III ( chłopiec i dziadek)
Kim Ty jesteś?- Sybirakiem
Sybirakiem dlaczego – Bom Polakiem!
Czemu byłeś tak daleko?
Za dziewiątą górą, rzeką?
Miałeś dziadku tam mieszkanie
I jedzenie i posłanie?
Miałem wnuku łagier w lesie,
Pryczę z drzewa, kromkę razowego chleba,
Wodę, która w rzece płynie,
A nad sobą błękit nieba.
Jestem wnuku Sybirakiem,
Ale polskim Białym Ptakiem
Który z gniazda był wyrwany
I na Sybir aż zagnany.
Ale przecież dziadku drogi?
Przecież Cię bolały nogi
Kiedy szedłeś tak daleko,
Za dziewiątą górę, rzekę!
Tam na tej nieludzkiej ziemi,
Sercem byłem między swymi,
Pracowałem i cierpiałem
Zwyciężyłem i przetrwałem.
(Autor nieznany- „ Rozmowa wnuka z dziadkiem”)
Recytator IV :
- Losem rzuceni w step szeroko,
Gdzieś na skraj świata,
Spędzamy smutni i stęsknieni
Tułacze lata
- Męka co wkop nas otacza
Żalem huczy w duszy,
A życie nasze , które tu ulata
Gorsze katuszy!
- Choć serce gore, mieni się
Tajemną tęczą
I z nieba blask swój rozsiewa,
Nam w duszy ciemno.
- Nikt nas nie pocieszy, nikt nie rozweseli
Żarty swoimi,
I zawsze smutno, tęskno nam będzie
Gdy tu będziemy.
- I jeszcze cierpieć przyjdzie nam wiele,
I przecierpimy,
Aż przyjdzie chwila, że znów do domu
Swego wrócimy.
(Autor nieznany – „ Losem rzuceni”)
Pieśń „ Rota”
Recytator V :
Choć Ciebie Polsko dawno nie widziałem
I nie słyszałem jak szumią Twe zdroje
To jednak kocham Cię nad wszystko w świecie
I tęskni do Ciebie małe serce moje.
Ty Polsko! Kochasz przecież wszystkie dzieci!
I ja Cię kocham ma Ojczyzno droga!
I jak najprędzej chce wrócić do Ciebie,
I co dzień proszę Pana Boga
(Autor nieznany – „ Do Polski”)
Recytator VI :
Po sześciu latach niewoli,
Po sześciu latach tułaczki i znoju.
Pod obcym niebem i wśród obcej roli,
Gdzie człowiek nie znał świąt i spokoju.
Po sześciu latach wracamy do kraju,
A serca nasze jednym bija tętnem,
Wracamy jak te ptaki z wyrazu,
A dzień powrotu- dla nas wielkim świętem!
I choć ozięble przyjęli nadludzie
Jednak gościnnie przyjmuje przyroda
I nam znużonym po znoju i trudzie!
Nowych zapałów i sił nowych doda!
(Autor nieznany- „ Po sześciu latach”)
Pieśń „ Hymn Związku Sybiraków”
Recytator VII:
Do ciebie piszę młody człowieku,
Żeby Cię przestrzec o zakłamaniu.
Bo może słuchasz, bo może czytasz?
Nie wiem, czy zawsze prawdę wyczytasz?
Czy Ty byłeś w Magadanie?
Majdanie Workujcie cos słyszałeś?
Ja nie byłam, lecz Ci powiem,
Co mówili, ci co z Kołymy powrócili.
To wszystko „ Nieludzka Ziemia”
Daleka północ, daleki wschód
To punkt rozstań – do Gułagów,
Na zniszczenie nas- Polaków
Wielka Tajga, same lasy,
Wszystko było przeciw Tobie,
Bóg, przyroda, no i Człowiek.
O Katyniu i Miednoje
To na pewno już słyszałeś.
Tam jak kwiatów jest
Usłanych – oficerów polskich grób
Żołnierz polski z wielkim sercem,
Szedł do walki pobić wroga,
Ale tez krwawiło serce,
Na bezmyślność, na szyderstwo.
Nikt już teraz nie napisze,
Że to Polak- syn tej ziemi,
Walczył szczerze, oddał życie.
Jego walka. A zwycięstwo?
Trzeba przeżyć tę mordęgę
Całe, wielkie poniżenie,
Mieć nadzieję, zebrać siły,
Na Wątpliwe ocalenie.
To wszystko było, to już minęło,
Lecz trzeba wiedzieć, no i pamiętać!
Gdzie była prawda.
Gdzie fałsz a gdzie uznanie?
Do Ciebie mówię Wielki Tułaczu!
Żeś jest szczęściarzem- boś przeżył.
Żeś jest szczęściarzem – boś się pogodził.
A teraz wołaj głośno do Boga,
Żeby nam tego nigdy nie wrócił.
(Autor nieznany- fragmenty wiersza „ Nieludzka ziemia”)
Pieśń „ Boże coś Polskę”
Opracowała:
Jolanta Kwiatkowska
