Temat : Muzyka renesansu i jej największe osiągnięcia
Prowadzący : mgr Iwona Anna Godlewska
Klasa : II gimnazjum
Cel ogólny : Zapoznanie uczniów z pojęciem polifonii jako głównej zdobyczy muzyki renesansu
Cele operacyjne :
- uczeń zna cechy muzyki renesansu
- potrafi wyjaśnić pojęcia: polifonia, harmonia
- zna czołowych kompozytorów polskiego renesansu
- dokonuje analizy słuchowej utworów muzycznych
- potrafi zagrać na flecie fragment tańca pt. „Hajducki”- Mikołaja z Krakowa
Metody : analityczno – percepcyjna, problemowo odtwórcza, grupowa, indywidualna
Formy pracy : percepcja muzyczna, gra na instrumencie (flet)
Ocena wypracowanych wniosków : klasa wypracowała wspólnie wniosek, który zapisano w zeszycie przedmiotowym w postaci stwierdzenia iż: „największym osiągnięciem muzyki renesansu było powstanie i rozwój muzyki wielogłosowej, tzw. polifonii opartej na współbrzmieniach między dźwiękami, które nazywamy harmonią.”
Środki dydaktyczne : odtwarzacz CD, plansze – cechy muzyki średniowiecza i cechy muzyki renesansu, modele nut, flet prosty sopranowy, płytoteka do „ Zeszytów Muzycznych” gimnazjum E. Wachowiaka, płytoteka własna
Przebieg zajęć :
I. Wprowadzenie:
Każda epoka historyczna miała swoje założenia estetyczne oparte na stosunku człowieka do życia, religii, przyrody i sztuki, której jedną z dziedzin jest muzyka . To ona właśnie odzwierciedlała zawsze ducha epoki i powstawała z zapotrzebowania odbiorcy.
Nas interesuje dzisiaj muzyka renesansu choć nie sposób pominąć osiągnięć jakie przyniosła ze sobą muzyka wieków średnich.
II. Zapoznanie z celami i tematem lekcji
III. Rozwinięcie
- zagranie na fletach fragmentu „Bogurodzicy”
- przypomnienie cech muzyki średniowiecza (jednogłosowość, śpiew a capella, modlitwa wyrażona śpiewem, chóry męskie, melizmatyczność pieśni, utwory anonimowe, utwory w języku łacińskim)
- wyjaśnienie pojęcia „odrodzenie” jako nazwy zamiennie stosowanej na określenie literatury, malarstwa, muzyki wieku XVI ( nawiązanie do sztuki krajów starożytnych - Grecji, Rzymu)
- analiza słuchowa utworu pt. „Pan króluje” – Mikołaja Gomółki - wyłonienie cech :
a)odróżniających utwór od poznanych wcześniej utworów muzyki średniowiecza: utwór wielogłosowy, wykonywany przez chór męsko - żeński, utwór z tekstem polskim, znamy autora utworu
b) podobnych do utworów średniowiecznych: śpiew a capella, muzyka o charakterze religijnym, melizmatyczność pieśni
- podsumowanie analizy :
Muzyka renesansu rezygnuje z niektórych osiągnięć średniowiecza, ponieważ dla dalszego rozwoju muzyki wiele z nich okazało się bezużyteczne. Na ich miejsce pojawiają się rzeczy nowe, ale bardzo istotne i ważne. Przyniosą one w przyszłości zdecydowany rozwój muzyki wokalnej i instrumentalnej.
- wprowadzenie i omówienie pojęć: polifonia i harmonia
- analiza zapisu nutowego tańca „Hajducki” – Mikołaja z Krakowa
- zagranie w/w tańca w polifonii dwugłosowej przez wybranych uczniów
- próba zagrania tańca w układzie trzygłosowym
- analiza zapisu nutowego wybranego fragmentu tańca ( czytanie nut głosem, zagranie melodii na fletach przez klasę)
- wysłuchanie tańca” Hajducki” w wersji instrumentalnej odtwarzacza CD
- zapis notatki z lekcji w zeszycie przedmiotowym:
Najważniejszym osiągnięciem muzyki renesansu było powstanie i rozwój muzyki wielogłosowej, tzw. polifonii. Zwiększenie ilości głosów do 4 i więcej doprowadziło do powstania harmonii – opartej na współbrzmieniach między dźwiękami. Czołowymi kompozytorami tego okresu byli Mikołaj Gomółka i Mikołaj z Krakowa. W renesansie rozwinęła się muzyka świecka w postaci muzyki dworskiej i instrumentalnej.
Wysłuchaliśmy utworów: - „Pan króluje” Mikołaja Gomółki - „Hajducki” Mikołaja z Krakowa
IV. Zadanie pracy domowej
V. Ocena pracy uczniów
Opracowała:
Iwona Anna Godlewska
