Największym osiągnięciem nauczyciela na lekcji jest umiejętność zainteresowania ucznia przedmiotem i utrzymanie na odpowiednim poziomie jego ciekawości poznawczej. Często zdarza się tak, że klasa idealnie zachowuje się na lekcji, lecz nie angażuje się w proces dydaktyczny i jest znudzona jej przebiegiem. Najczęściej ma to miejsce, gdy werbalizm przeważa nad działaniem. Wiedza jest często naładowana niezrozumiałymi kategoriami poznawczymi, w małym stopniu lub w ogóle nieodniesiona do pojęć znanych, naturalnych. W tej sytuacji obniża się aktywność ucznia .Stara się on zapamiętać właściwe odpowiedzi, operując często niezrozumiałymi dla niego pojęciami i symbolami. Tym samym traci on stopniowo zaufanie do swoich możliwości i kompetencji. Zmiana tych postaw i przyzwyczajeń, często dość głęboko zakorzenionych, jest niezwykle ważna. Wykonywanie czegoś ciągle w ten sam sposób nie może dawać odmiennych wyników.
Dlatego tak ważne jest odejście od schematyzmu na lekcji i autorytatywnego nauczania na rzecz bardziej partnerskiego stosunku do uczniów, polegającego na kierowaniu ich samodzielnym uczeniem się. Postulat zwiększenia autonomii uczniów w procesie nauczania i uczenia się języków obcych jest jednym z przejawów zmian we współczesnej dydaktyce języków obcych. Jedną z cech charakterystycznych tych zmian jest przesuniecie uwagi z nauczyciela na ucznia. – na jego zdolności, potrzeby i strategie uczenia się. Uczeń będzie przyswajał sobie język szybciej i skuteczniej w atmosferze dającej mu poczucie bezpieczeństwa, a także świadomość własnej wartości.. Jednym ze sposobów osiągnięcia takiej atmosfery jest metoda stacji, którą można wykorzystać jako formę utrwalania i powtarzania przerobionej partii materiału.
Metodę stacji można określić najprościej jako pracę ucznia na przygotowanych wcześniej stanowiskach zawierających zadania wykonywane w dowolnej, wybranej przez niego kolejności. Oprócz wspomnianego wcześniej utrwalania i powtarzania uzyskujemy efekt samokontroli, gdyż po wykonaniu zadań uczeń sam sprawdza efekty swojej pracy na przygotowanej oddzielnie tzw. stacji kontrolnej. Metoda stacji daje wiele korzyści zarówno dla ucznia, jak i nauczyciela.
Oto najważniejsze z nich:
- Każdy uczeń wybiera sobie lub odnajduje własną drogę uczenia się
- Każdy uczeń pracuje w swoim własnym tempie.
- Każdy uczeń może (przynajmniej częściowo) sam określić punkty ciężkości w swojej pracy.
- Każdy uczeń rozpoznaje pracując metodą stacji własne strategie uczenia się: ćwiczy je i wypróbowuje różne techniki
- Stanowiska pracy są dla ucznia miejscem ćwiczenia odpowiedzialności za siebie i kierowania samym sobą.
- Nauczyciel ma podczas lekcji więcej czasu na obserwację
- Nauczyciel spełnia bardziej rolę doradcy niż kierującego pracą ucznia
- Dzięki możliwości samokontroli sam materiał „przejmuje” rolę sprawdzania i poprawiania.
- Kolejne stacje są urozmaicone pod względem form socjalnych i dostępu do materiału nauczania.
- Stanowiska pracy są zawsze tematycznie powiązane. Uczenie się to przechodzenie przez kolejne etapy sensownie ze sobą połączone.
- Stacje dają różnorodne możliwości udziału uczniów w planowaniu i organizowaniu lekcji - dobór ćwiczeń, zadania na kolejnych stacjach.
Praca metodą stacji wymaga następujących etapów:
- Nauczyciel na forum klasy przedstawia zadania. Należy mieć plan stacji, listę zadań i listę obecności.
- Uczniowie mają kartki , na których odhaczają rozwiązane zadania. Ważną rolę spełnia arkusz samokontroli, który znajduje się na oddzielnej stacji, gdzie uczniowie. sami sprawdzają poprawność rozwiązań.
- Uczniowie rozwiązują kolejne zadania w dowolnej kolejności i w dowolnym czasie. Zmiana stacji odbywa się dopiero po wykonaniu poprzedniego zadania. odwiedzone stacje uczeń zaznacza na liście stacji.
- Uczniowie, którzy szybciej niż inni rozwiązali zadania, mają możliwość otrzymać dodatkowe zadania na oddzielnej stacji .
- Po zakończeniu zadań następuje faza refleksji: gdzie miałem problemy, gdzie poradziłem sobie, gdzie trwało najdłużej.
- Panuje odwrotna niż zwykle zasada: Im więcej zadań, tym łatwiej dla uczniów
Praca metodą stacji jest doskonałą okazją zaangażowania do pracy uczniów, którzy sami mogą opracować kolejne zadania. Uczeń nie rozwiązuje wówczas zadania przygotowanego przez siebie.
Teresa Kołodziejska
Gimnazjum Nr 1
Leszno |
