Przedszkole Specjalne, Teatr Kruszynki
"Teatr powinien oświetlac to, co ukryte."
Peter Brook
Teatr jest wyjątkowym miejscem. Miejscem, gdzie króluje piękno i dobro. Miejscem, gdzie najważniejsze są nasze uczucia, emocje i przeżycia. Miejscem, gdzie możemy je dzielic z innymi. Jest to tak bardzo ważne dla każdego człowieka bez względu na jego płec, wiek czy sprawnośc fizyczną. Szczególną rolę teatr odgrywa w terapii małego, niepełnosprawnego dziecka. Pomaga odkrywac i rozwijac to co w nim najlepsze.
Teatroterapia w niezwykły sposób wpływa nie tylko na dziecko ale również na jego rodzinę i społeczeństwo.
Najmłodszy wiek w rozwoju człowieka jest wiekiem naturalnej ekspresji teatralnej. Pierwszą sceną i widzami dla małego dziecka są rodzice, dziadkowie. Dla nich dziecko robi "pa-pa", "kosi-kosi", mówi pierwsze słowo czy wierszyk. Są to ważne wydarzenia zarówno dla niego jak i jego najblizszych.Dziecko czuje się wtedy kimś wyjątkowym, podziwianym i oklaskiwanym. Daje mu to wiarę w siebie , jest motorem i zachętą do dalszego działania.
W znacznie trudniejszej sytuacji jest dziecko niepełnosprawne. Ma ono mało okazji by byc najlepszym wśród rówieśników ! Każda najprostsza umiejętnośc naturalnie zdobywana przez rowieśników wymaga od niego i osób z nim pracujących ogromnego trudu. Codziennej, systematycznej pracy psychologów, pedagogów, logopedów i rehabilitantów. Zwieńczeniem tych wszystkich działań jest możliwośc pojawienia się małego aktora na dużej, prawdziwej scenie.
Zanim jednak mały aktor pojawi się na scenie, terapeuci krok po krok pomagają mu budowac jego świat. Pokazują drogi bezpiecznego porusznia się w nim i komunikowania z innymi.
Pierwszymi najważniejszym krokiem jest oddzielenie siebie od otaczającej rzeczywistości. Prowadzone przez terapeutę dziecko odkrywa siebie, że ta postac w lustrze to "JA". Moja głowa, oczy , ręce które klszczą, nogi które tupią.Poznanie własnego ciała i kontrola nad jego ruchem prowadzi do ukształtowania własnej tożsamości.
Ruch pozwala wykształcic orientację w przestrzeni, w tym co go otacza. Uczy umiejętnego korzystania z niej. Buduje poczucie bezpieczeństwa.
Dziecko uczy się poprzez naśladowanie. Jest ono główną drogą do zdobywania wiedzy i umiejętności. Najpierw proste gesty, ruchy potem całe sekwencje ruchowe aż do pelnych ról.Dziecko zaczyna rozumiec granice swojego działania.
Terapeuta ucząc konkretnych zachowań rozwija jego sprawnośc ruchową i manualną. Ruch jest naturalnym środkiem komunikowania.Dziecko uczy się zauważac innych, poznawac i rozumiec ich zachowania, przekazywac swoje potrzeby. Pomaga w nawiązaniu kontaktu z ludźmi.
Aby ruch spełniał swoją celową rolę nie może byc chaotyczny i przypadkowy. Główną rolę w usystematyzowaniu ruchu na scenie odgrywa muzyka. Muzyka "prowadzi" ruch, reguluje jego intensywnośc i aktywnośc.Terapeuci uczą dostosowania rodzaju ruchu do muzyki. Po pewnym czasie muzyka sama "zaprasza" do tańca, marszu, biegu czy zatrzymania i relaksu.
W tajemniczy sposób muzyka pomaga panowac nad aktywnością i ruchem u dzieci nadpobudliwych. Pod okiem terapeutów jak zaczarowane poddają się jej regułom. Nawet najbardziej rozbieganae zatrzymują się przy odpowiednich dźwiękach czy sygnałach. Muzyka w widowisku wiąże się z akcją, buduje nastrój, pomaga zrozumiec i przeżywac treśc, prowadzi małego aktora.
Kolejnym, ważnym elementem w teatroterapii niepełnosprawnego dziecka są emocje. Uczenie ich odczytywania, nazywania, okazywania i kontrolowania zachowań. Rozróżnianie śmiechu i płaczu, radości i smutku. Rozumienie uczuc własnych i drugiej osoby. Reagowanie na emocje innych, współczucie, pocieszanie smutnego. Dziecko uczy się w czytelny sposób wyrażac własne emocje.
Niezwykle znaczenie ma to w przypadku dzieci autystycznych. Dzieci te na codzień "zagubione w rzeczywistości", z zaburzoną komunikacją i społeczną integracją, prowadzone przez terapeutę krok po kroku wchodzą w świat ról.Zapominają o lękach. Ich maskowate twarze stają się zdolne do ekspresji. Na scenie zaczynają zauważac innych, współpracowac z nimi. Rozwijają się społecznie. Odnajdują swoje miejsce w grupie rówieśniczej. Sprawdzianem, barierą trudną do pokonania jest przeniesienie wszystkich zdobytych umiejętności na nowy grunt, w obce miejsce i ludzi.
Trzymane do tej pory pod kloszem opiekuńczych rodziców i terapeutów wypływają na szerokie wody. Pod okiem i wsparciem najbliższych ludzi stopniowo pokonuja lęk przed ogromna nową przestrzenią, światłem, obcym dźwiękami. Zdobyte wczesniej poczucie własnej siły i mozliwosci pomaga im odnaleźc się w nowej sytuacji. Odkrywają siebie dla innych. Aplauz otoczenia, podziw daje im poczucie własnej wartości. Oklaski w trakcie przedstawienia, po kolejnych scenach są niezastapionym zastrzykiem energii do dalszego działania.Dają siłę i motywację do podejmowania trudu codziennej terapii i pokonywania wszelkich trudności.
Podziw publiczności jest również bardzo ważny dla rodziców dziecka niepełnosprawnego.Są wreszcie naprawdę z niego dumni. Do tej pory tak często ranieni brakiem akceptacji otoczenia a nawet krytyką. Wszędzie ich dziecko było gorsze, wszędzie źle: u lekarza, na placu zabaw , u znajomych. Teraz jest wreszcie "normalne".
Teraz widac , że ich codzienny trud i praca zespołu terapeutów nie poszedl na marne. Długo czekali na pierwsze sukcesy dziecka. Najpierw musieli nauczyc się cieszyc z małych osiągnięc, dostrzeganych często tylko przez nich i terapeutów. Wreszcie ich dziecko jest podziwiane przez wszystkich. Odniosło spektakularny sukces.To prawdziwe święto dla całej rodziny.
Na scenie, w pięknej scenografii i kostiumie ich maleństwo prezentuje to, co w nim najlepsze. To, co zdobyło z pomocą tylu ludzi, ciężką i mozolną pracą. Dla nich to też zastrzyk energii i motywacja do dalszej pracy. Publicznośc, obcy ludzie nie patrzą wreszcie na niepełnosprawne dziecko przez pryzmat jego niedoskonałości. Dostrzegają to, co w nim wyjątkowe i niepowtarzalne.Doznają nowych przeżyc i wrażeń.
Oklaskują prawdziwe piękno i dobro o którym tak często zapominamy w codziennym, zapędzonym życiu.
Instruktorzy teatru"Kruszynki"
Agnieszka Sieńko
Beata Sprawka
Jagoda Naja |
