Jestem nauczycielką matematyki w liceum w Goleniowie. Od dawna słyszy się, że matematyka jest trudnym przedmiotem oraz, że uczniowie mają problemy z jej nauką. Nie jesteśmy elitarną szkołą lecz szkołą powiatową, która przyjmuje uczniów z całego rejonu. Wobec tego przekrój umiejętności matematycznych jest bardzo różny. Często w zespole nauczycieli matematyki zastanawiałyśmy się (same kobiety) jak zachęcić uczniów do udziału w konkursach oraz do bliższego zainteresowania się tą dziedziną. Nie jest to łatwe, gdyż zawody matematyczne są na wysokim poziomie (starują tylko najlepsi) i ewentualne niepowodzenia nie zachęcają uczniów do dalszego uczestnictwa. Brakowało nam konkursu, w którym mogliby brać udział jednocześnie najlepsi i słabsi uczniowie, ale żeby był doceniony wysiłek i jednych i drugich. Dlatego na jednym z posiedzeń zespołu, po wspólnej burzy mózgów i zebraniu wszystkich pomysłów narodził się pomysł Maratonu Matematycznego. Od początku jestem jego główną organizatorką, ale bez pomocy moich koleżanek: Marioli Wojtczak i Grażyny Augustyniak Sowały, które od samego początku zaangażowały się w prace nad przygotowaniami, w tym roku nie obchodziłybyśmy jego V edycji. Maraton jest połączeniem zabawy z nauką, co w szkole średniej z braku odpowiedniej ilości godzin, nie jest łatwe do zrealizowania na lekcjach. Od samego początku założenia były jasne, przyjmujemy wszystkich uczniów, którzy zobowiązują się przestrzegać nasz regulamin. Ocena z matematyki w tym przypadku nie była dla nas żadnym kryterium.
Pierwszy Maraton był egzaminem dla całej szkoły, dla uczniów, dla nas organizatorów, dla dyrekcji, dla pozostałych pracowników. Na początku trzeba było określić jasne zasady i ramy konkursu. Musiałam rozdzielić zadania pomiędzy nauczycieli i pozostałych pracowników. Odpowiedzialność jaka na mnie spoczywała była duża, ale było to jednocześnie wyzwanie, które pozwoliło przekroczyć ramy samego nauczania. Przyjęliśmy kilka reguł:
a) Aby słaby uczeń nie bał się wystartować, więc trzeba jakoś go zmobilizować. Wobec tego startują drużyny 3-osobowe, a uczniowie spośród siebie wybierają kapitana drużyny. Uczniowie sami decydowali o systemie pracy, mogli razem rozwiązywać wszystkie zadania po kolei lub dzielić się nimi, a dopiero potem wspólnie rozwiązywać te, z którymi indywidualnie mieli problemy. Uczy to współpracy, odpowiedzialności, komunikacji w grupie a przy okazji starają się sobie wzajemnie przekazać jakąś wiedzę.
b) Wszyscy uczniowie, którzy przekroczą wyznaczony limit punktów zostaną nagrodzeni. Jest to ważna rzecz, gdyż wszyscy startujący czują, że ich trud i wysiłek został doceniony. W ostatnim Maratonie limit ten wynosił 110 punktów (każde zadanie jest warte 1pkt.). Myślę, że rozwiązanie tylu zadań zasługuje na nagrodę, oczywiście w zależności od miejsca wartość nagrody maleje i czasami może to być długopis i jakiś notes, ale jaką frajdę potrafi sprawić! Zaraz pojawi się pytanie skąd wziąć tyle nagród? Cóż jest to duży wysiłek dla organizatorów, gdyż to ja z koleżanką wystosowałyśmy wiele pism, wydeptałyśmy dużo ścieżek z prośbami o ufundowanie nagród i przyznaję, że nie jest proste i często odmawiano nam. Szukanie sponsorów zaczynamy dużo wcześniej niż resztę organizacji, ale mamy już takich, na których możemy liczyć każdego roku.
c) Atutem jest też miejsce i pora: przez pierwsze 3 lata Maraton trwał 24 godziny, a ostatnie 2 lata w godzinach od 18-ej w piątek do 10-tej rano w sobotę. Samo otoczenie, ze jest to budynek szkolny w nocy jest zazwyczaj rzadkie. Mamy wyznaczone odpowiednie sale, a w każdej znajduje się 4, 5 drużyn. Uczniowie przychodzą ze śpiworami (jeśli poczują się zmęczeni, to zawsze mogą zrobić sobie przerwę), własnym prowiantem, maskotkami, to sprawia, że atmosfera jest bardziej przyjazna. W tym czasie budynek szkoły jest zamknięty i uczniowie nie mogą go opuszczać dopóki nie pojawią się prawni opiekunowie. Warto nadmienić, ze mamy wyznaczoną osobną salkę, gdzie są rozłożone materace i uczniowie mogą się położyć spać. Przez cały czas trwania obecna jest pani pielęgniarka, a rodzice muszą wyrazić zgodę na uczestnictwo.
d) Wiele problemów sprawia dyscyplina uczniów. Przyznaję, że po każdym kolejnym Maratonie do naszego regulaminu trafiają nowe punkty, ale i od nas wymaga to też zaangażowania. Co roku pomagają nam inni nauczyciele i prze cały czas trwania konkursu dyżurują po korytarzach, zaglądają do sal. Startujący muszą widzieć, że nie są zostawieni sami sobie, obowiązują wszystkie szkolne regulaminy. Nawet wprowadziliśmy punkty ujemne za odstępstwa i stwierdzam, że w tym roku uczniowie wyjątkowo spokojnie się zachowywali i nie stwarzali większych problemów.
e) Poziom trudności zadań jest różny, ale zazwyczaj staramy się dobierać takie zadania, aby mogli je rozwiązać uczniowie niezależnie od poziomu klas, stąd wiele jest zadań logicznych. Poza tym pora, o której są rozwiązywane wymusza od nas odpowiedni dobór zadań do list (o godzinie 3 nad ranem nawet proste zadanie może sprawić problemy). Przykładowa lista zadań w załączniku.
Krótkie podsumowanie: w każdym Maratonie startowały 3-osobowe drużyny, które miały do rozwiązania zadania podzielone na listy, w każdej po 15. Rozwiązania podawali na kartach odpowiedzi wpisując wynik. Startujący mogli korzystać z kalkulatorów, tablic matematycznych, podręczników.
W tym roku zorganizowałyśmy jubileuszowy już V Maraton Matematyczny, został on na stałe wpisany do kalendarza imprez naszej szkoły i okazuje się, że angażuje największą liczbę uczniów. Przyjęłyśmy więc, że będzie on miał także i nowe akcenty: dwie listy językowe, tzn. jedna lista zadań w języku angielskim a druga niemieckim. Oprócz zestawu 465 zadań umieściłyśmy także 10 zadań specjalnie punktowanych. Były związane z historią matematyki, znajomością swoich profesorów, czy nawet ułożenie wiersza o matematyce.
A teraz mała statystyka. Zgłosiło się 75 drużyn (z czego 5 nie stawiło się), co było rekordem jak do tej pory. Uczniowie rozwiązywali 465 zadań plus zadania dodatkowe. Do końca dotrwało 64 drużyny. Najlepsza drużyna z klasy trzeciej matematyczno-informatycznej zdobyła 337 punktów, a 55 drużyn przekroczyło próg 110 punktów. W Maratonie startują nie tylko nasi uczniowie, ale i absolwenci naszej szkoły oraz drużyny z gimnazjum. Liczba zużytych kartek do obliczeń nie jest bliżej znana. Większość grona nauczycielskiego jest w jakiś sposób zaangażowana albo w proces organizacji albo opiekując się młodzieżą już w trakcie trwania. Każdego roku przygotowania zaczynamy co najmniej na 3 miesiące przed wyznaczonym terminem, zmęczenie jest duże, ale satysfakcja też ogromna. Impreza odbija się w rejonie dużym zainteresowaniem, zwłaszcza że lokalne media relacjonują ją.
Czy warto wkładać tyle wysiłku i czasu w organizację takiej imprezy? Tak. Pożytek jest duży, niewielu uczniów samodzielnie usiądzie w weekend i rozwiąże co najmniej 100 zadań z matematyki. A mi i moim koleżankom to się udało! Teraz czekam, gdy we wrześniu uczniowie zadadzą mi pytanie: „Pani profesor, a kiedy będzie Maraton?”.
Główna organizatorka Maratonu Matematycznego
Angelika Maeser
Załącznik:
Oto przykładowa lista zadań:
197. Ile wynosi suma cyfr 10046 – 1996 ?
198. Dwie działki o takim samym polu należy ogrodzić siatką. Jedna działka ma kształt kwadratu o boku długości 60m, a druga prostokąta, którego jeden bok ma długość 80m. Ile metrów siatki potrzeba na ogrodzenie każdej z tych działek?
199. W naczyniu znajduje się 5 kg solanki dwunastoprocentowej. Ile kilogramów soli należy dosypać, aby otrzymać roztwór dwudziestoprocentowej?
200. Babcia i dziadek mają razem 120 lat. Gdy dziadek był o 54 lata młodszy, to babcia miała wówczas dwa razy mniej lat niż dziadek. Ile lat ma teraz babcia, a ile dziadek?
201. Pięciu robotników ułoży 400 metrów kabla w 8 dni. Ilu robotników ułoży 600 metrów kabla w 5 dni?
202. W pewnej grupie uczniów średnia wieku wynosi 11 lat. Najstarszy z nich ma 17 lat, a średnia wieku pozostałych wynosi 10 lat. Ilu uczniów liczy ta grupa?
203. Punkt A=(6, -1) należy do wykresu funkcji y = ax + 2. Znajdź wzór tej funkcji.
204. Wysokość trójkąta równobocznego jest krótsza od boku o 2cm. Oblicz długość boku i pole tego trójkąta.
205. W koło o promieniu długości 5m wpisano kwadrat. Oblicz stosunek pola kwadratu do pola koła.
206. Do akwarium z wodą wpadł klocek w kształcie sześcianu o krawędzi długości 2cm. O ile milimetrów podniósł się poziom wody, jeśli podstawa akwarium jest prostokątem o wymiarach 10cm x 20cm?
207. W ostrosłupie prawidłowym czworokątnym wszystkie krawędzie są jednakowej długości, a ich suma wynosi 32cm. Oblicz objętość tego ostrosłupa.
208. W poniedziałek w południe wyrusza żaglowiec w 100-godzinny rejs. W który dzień tygodnia i o której godzinie zakończy rejs?
209. Populacja bakterii podwaja się co godzinę. Ile razy zwielokrotniła się ta populacja w ciągu 10 godzin?
Opracowała Angelika Maeser
|
