Przedstawiam przykładową analizę przypadku ucznia szkoły podstawowej mającego trudnosci w nauce wynikające z nadpobudliwosci.
Katarzyna Sadowska
nauczyciel nauczania zintegrowanego MZS-Szkoła Podstawowa nr2 w Czeladzi
ANALIZA PRZYPADKU ROZPOZNAWANIA I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMU WYCHOWAWCZEGO
Praca z dzieckiem nadpobudliwym mającym trudności w nauce.
1. Identyfikacja problemu.
Analiza dotyczy ucznia klasy drugiej szkoły podstawowej. Uczeń nie jest akceptowany przez rówieśników z powodu nadmiernej nadpobudliwości .Chłopiec ma również problemy
z wymową ( jąkanie się ) .
Trudności w kontaktach z rówieśnikami uwidoczniły się poprzez :
- dokuczanie i przeszkadzanie innym na zajęciach
- pojawianie się negatywnych emocji w stosunku do rówieśników
- izolowanie się od rówieśników w czasie pracy grupowej
Innymi objawami wskazującymi na istnienie problemu są trudności w czytaniu i pisaniu. Ponadto chłopiec ma również obniżoną sprawność manualną .
Uczeń pochodzi z pełnej rodziny. Częste kontakty z matką potwierdziły moje przypuszczenia że chłopiec nie jest całkowicie akceptowany w grupie rówieśniczej. Jednocześnie poznałam sytuację rodzinną dziecka. Chłopiec ma kilkanaście lat starszego brata, ojciec przebywa na kontrakcie, rzadko jest w domu, natomiast matka chłopca jest bardzo poważnie chora
( rak). Cały problem związany z wychowywaniem chłopca spadł na jej „ barki”.
2. Geneza i dynamika zjawiska .
Na podstawie dokumentów, wywiadu z nauczycielem przedszkola oraz rozmowy z matką należy stwierdzić, że w wieku przedszkolnym chłopiec był bardzo żywy i nadpobudliwy
w stosunku do swoich rówieśników ; miał trudności w zabawach manipulacyjnych
( np. nawlekanie koralików ) ; w ćwiczeniach sprawnościowych ( utrzymywanie równowagi na ławeczkach ) ; źle trzymał ołówek , rysował niechętnie , a jego prace były ubogie w kolory
i treść. Jednocześnie chłopiec miał kłopoty w zapinaniu ubrań, sznurowaniu butów,często zakładał je odwrotnie .
Na początku klasy pierwszej chłopiec nadal miał problemy z utrzymywaniem porządku na ławkach, z koncentracją uwagi , panowaniem nad swoimi emocjami . Często przeszkadzał w prowadzeniu zajęć, nie kończył rozpoczętej pracy. Miał własne zasady postępowania niezgodne z przyjętymi regułami. Często odmawiał oraz unikał współpracy z grupą, zaczepiał i dokuczał rówieśnikom , nie widział problemu sam w sobie. Jednocześnie pojawiły się problemy z nauką czytania i pisania.
Trudności w czytaniu
- trudności w dzieleniu dłuższych wyrazów
- pomijanie interpunkcji
- trudności w zrozumieniu czytanego tekstu
- pomijanie wyrazów lub ich dodawanie
- zniekształcanie wyrazów
Trudności w pisaniu
- prace pisemne na niskim poziomie graficznym i estetycznym
- nieprawidłowe rozmieszczanie liter , mylenie liniatury
- liczne błędy w przepisywaniu tekstu ,opuszczanie wyrazów i zdań
- liczne błędy ortograficzne i gramatyczne
- niewłaściwe łączenie liter , nie trzymanie się liniatury
Ponadto :
· uczeń ma wadę wymowy ( jąkanie) ,co wpływa na jakość prac pisemnych
i ustnych
· ma trudności z orientacją przestrzenną
· prace manualne na niskim poziomie (ubogie w szczegóły, schematyczne, niestaranne , często niedokończone)
· uczeń ma trudności z wycinaniem ,klejeniem, składaniem całość
· uczeń jest niesystematyczny , często zapomina przynosić potrzebne rzeczy
· na ławce chłopca panuje ciągły bałagan
· obniżony poziom koordynacji wzrokowo – ruchowej
3.Znaczenie problemu
Na podstawie posiadanej wiedzy, rozmów z pedagogiem szkolnym oraz ukończenia kursów na temat „ Dziecko z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej w szkole masowej”,
„ Strategia postępowania wobec przemocy i zachowań agresywnych w szkole „ stwierdziłam iż uczeń jest dzieckiem z symptomami ryzyka ADHD.
Skuteczne pokonywanie nadpobudliwości psychoruchowej zależy od wczesnego jego wykrycia. Dlatego duży ciężar odpowiedzialności spoczywa na nauczycielach edukacji wczesnoszkolnej, którzy po wykryciu i zaobserwowaniu najdrobniejszych symptomów, powinni objąć dziecko ćwiczeniami korekcyjno – kompensacyjnymi w celu wyciszenia
i udzieleniu niezbędnej pomocy w dalszym prawidłowym funkcjonowaniu w zespole klasowym.
Uznałam, że jest to poważny problem, który ma decydujący wpływ na dalsze losy chłopca
w szkole oraz niekorzystnie wpływa na jego efekty uczenia się .
4 .Prognoza
a) negatywna
W przypadku nasilenia się problemu i braku interwencji nauczyciela, trudności w nauce
i samoakceptacji mogą się pogłębiać i wpływać negatywnie na dalsze losy chłopca.
b) pozytywna
Po przeprowadzeniu podanych niżej działań, spodziewam się iż uczeń :
· poprawi relacje z rówieśnikami
· będzie potrafił rozwiązywać problemy bez użycia agresji i negatywnych zachowań
· będzie stosować się do zasad i reguł obowiązujących w zespole klasowym
· będzie obiektywnie oceniać własne zachowanie
· usprawni technikę czytania i pisania
· podniesie wiarę we własne możliwości i umiejętności
5.Propozycja rozwiązań
W celu rozwiązania istniejącego problemu postanowiłam przeprowadzić rozmowy z :
- uczniem w obecności matki i pedagoga szkolnego
- przeprowadzić rozmowy i pogadanki w klasie w celu wyjaśnienia problemu
- indywidualnie pracować z uczniem na zajęciach korekcyjno – kompensacyjnych
Ważna sprawą jest również uświadomienie rodziców chłopca ( matki) ,że problemy w nauce wynikają prawdopodobnie z nadpobudliwości i dlatego warto zasięgnąć opinii specjalistów Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej , logopedy oraz innych specjalistycznych placówek
Po ewentualnym przeprowadzeniu diagnozy należy podjąć działania w szkole i w domu zgodnie z otrzymanymi zaleceniami.
Bez względu na wyniki badań należy zastosować następujące działania :
- prowadzić ścisłą współpracę z domem rodzinnym
- objąć ucznia zajęciami korekcyjno – kompensacyjnymi
- dostrzegać najdrobniejsze postępy i sukcesy ucznia
- dostosować wymagania edukacyjne i tempo pracy do potrzeb chłopca
- wskazywać dziedziny działalności , których uczeń mógłby się wykazać
- zachęcać dziecko do pracy w grupie i udziału w imprezach klasowych
6.Wdrożenie oddziaływań
Uczeń został dwukrotnie przebadany w Poradni Pedagogiczno – Psychologicznej.
W wyniku pierwszego badania przeprowadzonego jeszcze w przedszkolu stwierdzono ,
że dziecko nie osiągnęło dojrzałości szkolnej i w związku z tym zostało odroczone .
Po licznych rozmowach i prośbach wychowawcy klasy oraz pedagoga szkolnego z matką dziecka ,która niechętnie wyrażała zgodę na ponowne przebadanie syna , drugie badanie przeprowadzono w klasie drugiej. Na podstawie opinii z PPP , stwierdzono że u ucznia sprawność intelektualna , abstrakcja myślenia logicznego oraz pamięci bezpośredniej
i długotrwałej występuje na poziomie niższym niż przeciętna. Zasugerowano również, że uczeń kwalifikuje się na zajęcia wyrównawcze oraz wymaga indywidualnego programu, nadzoru i stałego wsparcia ze strony nauczyciela. Problem chłopca nie został całkowicie zdiagnozowany ponieważ badanie pedagogiczne i spotkanie rodziców z psychologiem nie odbyło się.
W związku z istniejącym problemem opracowałam indywidualny plan pracy z chłopcem na zajęcia korekcyjno – kompensacyjne, zatwierdzony przez metodyka. Atmosfera w czasie zajęć jest pogodna i życzliwa, ćwiczenia przeprowadzane są w formie zabawy dostosowane oczywiście do tempa pracy chłopca.
7.Efekty oddziaływań
Na widoczne efekty pracy należy jeszcze poczekać. Jest to proces długotrwały . Chłopiec po rocznych ćwiczeniach poprawił stosunki z rówieśnikami (stał się mniej agresywny ), chętniej pracował w grupie , starał się przestrzegać liniatury w zeszycie, zdobył większą samodzielność w wykonywaniu podstawowych czynności , poprawił technikę czytania
i rozumienia tekstu. Jednak dalsza praca z uczniem w klasie III jest niemożliwa związku z trudną sytuacją rodzinną chłopca ( śmierć matki ).Uczeń od września 2004 r został przeniesiony do innej szkoły. |
