Projekt, który zrealizowałyśmy w naszej szkole należy określić mianem miniprojektu, na co wskazywałby czas trwania – miesiąc. Zagadnieniem naszego projektu były Święta Bożego Narodzenia, tematem szczegółowym – międzynarodowe tradycje i zwyczaje związane z tymi świętami.
Wigilia międzynarodowa
Zyta Leszczyńska Marta Sawicka Tamara Sobolewska Barbara Załęsk 1. Piosenka „Jest taki dzień...”
- Przyszła znowu ta noc – noc polskiej Wigilii. Noc pachnąca świerkiem , sianem i opłatkiem. Noc, podczas której świat chrześcijański nie śpi.
Wszystko jest tak jak przed rokiem na szybach srebrne kwiaty i ten sam obraz w ramach okien świat biały jak opłatek.
- Ta noc przychodzi co roku i przynosi tę samą wielką radość, zwiastowaną przez anioła: narodził się nam Zbawiciel! Co dziś znaczy dla nas przesłanie tej nocy? Czy potrafimy się jeszcze uradować tą wiadomością?
- Wiersz pt. „Wieczór wigilijny”
To właśnie tego wieczoru, Gdy mróz lśni jak gwiazda na drodze, Przy stołach są miejsca dla obcych, Bo nikt być samotnym nie może.
To właśnie tego wieczoru, Gdy wiatr zimny śniegiem dmucha , W serca złamane i smutne Cicha wstępuje otucha.
To właśnie tego wieczoru Od bardzo wielu wiekówPod dachem tkliwej kolędy Bóg się rodzi w człowieku.
5. Kolęda „Bóg się rodzi...”
6. Ponad dwa tysiące lat temu Anioł Pański ogłosił ubogim pasterzom: „Nie bójcie się! Oto zwiastuję wam radość wielką, która będzie udziałem całego narodu: dziś w mieście Dawida narodzi się wam Zbawiciel, którym jest Mesjasz Pan. A to będzie znakiem dla was: znajdziecie Niemowlę owinięte w pieluszki i leżące w żłobie”.
I nagle przyłączyło się do anioła mnóstwo zastępów niebieskich, które wielbiły Boga słowami : „Chwała na wysokości Bogu, a na ziemi pokój ludziom Jego upodobania”. Gdy aniołowie odeszli od nich do nieba, pasterze mówili nawzajem do siebie: „Pójdźmy do Betlejem i zobaczmy, co się tam zdarzyło i o czym Pan oznajmił”. Udali się też z pośpiechem i znaleźli Maryję, Józefa i Niemowlę, leżące w żłobie. Gdy Je ujrzeli, opowiedzieli o tym, co im zostało objawione o tym Dziecięciu A wszyscy, którzy to słyszeli, dziwili się temu, co im pasterze opowiadali. Lecz Maryja zachowywała wszystkie te sprawy i rozważała je w swoim. A pasterze wrócili, wielbiąc i wysławiając Boga za wszystko, co słyszeli i widzieli, jak im to zostało powiedziane.
Ubóstwo i bezdomność narodzonego Syna Bożego to także znak naszych czasów. Te poważne bolesne problemy dotykają także współczesnego człowieka. Dlatego tak ważna jest ludzka pomoc, solidarność i wrażliwość.
Święta Bożego Narodzenia są pięknym przykładem pojednania i bliskości wśród ludzi. Dlatego pragniemy zaprosić wszystkich do wspólnego świętowania i poczucia już dziś atmosfery świąt Bożego Narodzenia.
- Zastanawiacie się pewnie, czy ludzie w innych krajach też obchodzą te Święta?
Oczywiście. Jednakże każde państwo ma swoje zwyczaje.
Są dziś z nami zagraniczni goście : z Francji, Włoch, Hiszpanii, Niemiec, Grecji i Anglii. Gospodarzem wieczoru jest Ola z Polski. Goście opowiedzą jakie świąteczne zwyczaje panują w ich stronach.. Zapraszam do wigilijnego stołu.
- Ola trzyma opłatek i mówi:
Jest w moim kraju zwyczaj, że w dzień wigilijny, Przy wzejściu pierwszej wieczornej gwiazdy na niebie Ludzie gniazda wspólnego łamią chleb biblijny, Najtkliwsze przekazując uczucia w tym chlebie.
Łamię się z wami dziś opłatkiem białym, Wy wszyscy moi dalecy czy bliscy, Wy, co za błędnej gwiazdy ideałem Po świecie się rozproszyli całym, Łamię się z wami dziś opłatkiem białym.
Pamiętaj – będą ludzie samotni , opuszczeni, niepotrzebni nikomu. I nikt z nimi słowa nie zamieni , nie zaprosi do wspólnego domu. Weź do ręki biały opłatek , choćbyś nawet nie miał go z kim dzielić. (bierze do ręki opłatek) Życz szczęścia całemu światu , niech się wszystkie serca rozweselą.
Do ust zbliża się opłatek biały, a serce bije jakby mocniej. Słyszę swój szept nieśmiały i matki szept „wśród ciszy nocnej ”- podzielić się opłatkiem. Powiedz mi cóż to znaczy? To dobrze życzyć innym, i wszystko przebaczyć.
Zawsze, ilekroć się uśmiechniesz do swojego brata i wyciągniesz do niego rękę – jest Boże Narodzenie;
Zawsze, kiedy milkniesz, by innych wysłuchać, kiedy rezygnujesz z siebie i przebaczasz – jest Boże Narodzenie;
Zawsze, kiedy rozpoznajesz w pokorze, jak bardzo znikome są twoje możliwości i jak wielka jest twoja słabość – jest Boże Narodzenie.
- Narrator: Tylko w Polsce występuje zwyczaj łamania się opłatkiem- symbolem chleba. Na stołach w rodzinach prawosławnych znajduje się prosfora. W innych krajach zwyczaje te nie są znane.
10. Ola: Święta Bożego Narodzenia obchodzone są już od czwartego wieku. Ważne jest, aby palił się ogień ( zapala świecę na stole) i dla nikogo nie zabrakło miejsca przy stole.
W Polsce dodatkowo zostawia się jedno wolne miejsce przy wigilijnym stole dla strudzonego wędrowca, który być może zapuka do naszych drzwi.
Na stole powinno znaleźć się trochę sianka na pamiątkę tego, że mały Jezusek urodził się właśnie na sianku. Siano jest symbolem ubóstwa i świadczy również o tym, że Jezus narodził się dla wszystkich ludzi, zarówno tych biednych, samotnych, jak i bogatych.
(Podchodzi do choinki) i mówi: Jedną z najmłodszych tradycji świątecznych jest strojenie choinki.
Obyczaj stawiania choinki przyjął się dopiero na początku XX w. Zielone drzewko wigilijne według symboliki kościelnej miało oznaczać wieczną zieleń, nadzieję nieba. Świece na drzewku mają przypominać przyjście na świat światłości świata-Jezusa Chrystusa.
Francuz: Pierwsze drzewka pojawiły się właśnie u nas, czyli we Francji. Wielką jodłę- symbol boskiego drzewa ustawiano w centrum miasta.
N: A kiedy choinki pojawiły się w domach?
Francuz: Trochę później. Małe jodełki wieszaliśmy najpierw pod sufitem. Po pewnym czasie pojawił się zwyczaj stawiania choinki na podłodze. Na czubku drzewka koniecznie trzeba zawiesić gwiazdę, która symbolizuje gwiazdę betlejemską. (wiesza gwiazdę)
Włoch: U nas we Włoszech choinki przystraja się owocami, cukierkami i pierniczkami.
H: W Hiszpanii choinki dekorujemy kolorowymi kokardkami i gwiazdkami.
N: W Niemczech na świąteczne drzewko zawiesza się świeczki i drewniane zabawki.
G: Wyobraźcie sobie, że w Grecji nie ma choinki.
N: E...co to za święta bez choinki?
G: Miejsce choinki zastępuje kolorowo przyozdobiony statek- najważniejszy symbol bożonarodzeniowy w tym kraju. (Pokaz modelu statku i ozdobienie go.)
N: Ale dziwne, a gdzie układa się prezenty?
G: W Grecji nie obchodzi się Wigilii i nie ma św. Mikołaja. Dopiero 25 grudnia najbliżsi ofiarują sobie drobne upominki.
N: Co kraj, to obyczaj. Ale na szczęście nie jesteśmy teraz w Australii, bo panuje tam taki upał, że święta spędza się na plaży.
11. Polak: My tu gadu, gadu a potrawy stygną. Zapraszam na polską wieczerzę. Mamy tu postne dania: barszcz z uszkami, smażonego karpia, pierogi z kapustą i grzybami, kluski z makiem i kompot z suszonych śliwek. Potraw tych powinno być 12, gdyż liczba ta symbolizuje 12 apostołów. Aby zapewnić sobie obfitość pokarmów na cały rok, trzeba skosztować każdej z nich. Częstujcie się.
Na wieczerzę wigilijną potrawy powinny składać się ze wszystkich płodów: pola (dlatego na stole jest chleb) , sadu (owoce suszone w kompocie), ogrodu (kapusta), lasu (grzyby) i wody (ryby)
* opłatek –oznacza zgoda i jedność
* chleb –oznacza dobrobyt i początek nowego życia
* ziarno zbóż oraz wypieki z mąki – zapewniają pomyślność w nadchodzącym roku; samo zboże uznawane było za źródło życiodajnej mocy
* ryba – przypomina o chrzcie, zmartwychwstaniu i nieśmiertelności; była też symbolem odradzania się życia
* kapustę – wiązano z życiodajną siłą sprawiającą, że po zimowym uśpieniu cała przyroda ponownie odrodzi się na wiosnę
* groch – chronił przed chorobami; w połączeniu z kapustą gwarantował urodzaj
* grzyby – ułatwiały nawiązywanie kontaktu ze światem zmarłych
* potrawy z miodu – miały zapewnić biesiadnikom przychylność sił
nadprzyrodzonych
12. H: My w Hiszpanii jemy zupę migdałową, gęś, a na deser chałwę.
W: We Włoszech jemy rybę, ale jest to przeważnie węgorz. Potem jest indyk nadziewany kasztanami.
A: W Anglii jada się pieczoną szynkę oraz indyka z brukselką. Naszą specjalnością jest pudding, jakiego nie ma na całym świecie.
F: O, przepraszam, we Francji też mamy coś niepowtarzalnego. Kolacja wigilijna składa się z ostryg, gęsiej wątróbki, łososia, białej kiełbasy i sękacza. Sękacz to symbol sękatego polana, które płonie na kominku podczas wieczerzy wigilijnej.
N: Pewnie jesteście ciekawi co na Wigilię jadamy w Niemczech? Otóż - sałatkę śledziową, gęś z czerwoną kapustą, a na deser piernik na miodzie.
13. A: rozglądając się: A gdzie są kartki świąteczne? Nikt do was nie napisał?
P: Ależ tak, dostaliśmy ich wiele, ale nie stawiamy ich tak jak wy Anglicy , na kominku.
A: No, cóż, to my je wymyśliliśmy i zapoczątkowaliśmy zwyczaj ich wysyłania.
14. P: Zróbmy małą przerwę i zaśpiewajmy kolędę. Słowo KOLĘDA wywodzi się z łacińskiego słowa KOLENDAE, co znaczy pierwszy dzień miesiąca. Dawniej kolędami nazywano pieśni ludowe związane z obrzędami Nowego Roku i obyczajem składania życzeń pomyślności w gospodarstwie i w domu. Później miejsce tych pieśni zajęły inne, związane tematycznie z Bożym Narodzeniem. Pierwsze zapisane kolędy powstały na przełomie XV i XVI wieku. Najwięcej kolęd powstało w XVII i XVIII wieku.
Na innej ziemi, wśród innych ludzisą takie jak ty- małe dzieci. Tę samą kolędę będą śpiewały, ta sama im gwiazda zaświeci.
Piękną kolędą, którą chyba wszyscy znamy jest kolęda „Cicha noc”
Śpiew kolędy w trzech językach: ~w jęz. pol. ~w jęz. ang. ~w jęz. niem.
15. N(lub P): Chyba już czas na prezenty. Zobaczmy co przyniósł Mikołaj.
Wchodzi Mikołaj i mówi:
Mikołaj: Oj pamiętam te dobre czasy, kiedy to prezenty były lekkie i nieduże. Wkładałem wtedy do worka słodycze, owoce, orzechy, małe zabawki. Teraz rozmiary i ilość prezentów stale rosną: dzisiaj nie mieszczą się one pod choinką lub w ogromnych skarpetach. Podarunki mają zachęcić dzieci do posłuszeństwa i dlatego w niektórych krajach zjawiam się z ponurym i groźnym towarzyszem. ( pokazuje rózgę)
~Niemiec: Mikołaj? Dziwne. Pochodzę z takiego rejonu Niemiec, gdzie prezenty rozdaje sam Jezus, ale Jego rolę gra mała dziewczynka. ( wchodzi dziewczynka)
~Anglik: Ale tylko Anglicy pamiętają, żeby dla utrudzonego rozdawaniem prezentów Mikołaja zostawić pod choinką kawałek ciasta. ( stawia pod choinką kawałek ciasta)
~we Włoszech dzieci czekają na prezenty, które przynosi Babbo Natale, czyli Święty Mikołaj. Jednak tylko grzeczne dzieci otrzymują upominki, niegrzeczne dostają węgielki, czyli czarne cukierki od czarownicy Befane.
( wchodzi Befana z talerzem, na którym leżą czarne cukierki) i mówi:
Grzecznym dzieciom dam prezenty, a niegrzecznym dam węgielki.
~Narrator: Ostatnio oglądałem ciekawy program telewizyjny „Europa da się lubić”. Bardzo podobały mi się zwyczaje w Hiszpanii.
~ A co jest ciekawego w Hiszpanii ? Także jakaś czarownica przynosi prezenty?
H: Nie, tam prezenty przynoszą trzej królowie. Ale jest też inny piękny zwyczaj. W Boże Narodzenie Hiszpanie odwiedzają kościoły. Stoi tam tak zwana „urna losu”. Jest to skrzynka, do której ludzie wrzucają karteczki ze swoimi imionami i nazwiskami. Następnie losuje się dwie kartki. Wylosowana para powinna być przez najbliższy rok parą najlepszych przyjaciół.
Podchodzi do urny i losuje 2 karteczki z imionami i nazwiskami 2 uczniów z naszej szkoły. Ogłasza: Uwaga! Uwaga! Parą najlepszych przyjaciół z naszej szkoły w nadchodzącym 2005 roku będą .......... Wylosowani uczniowie wychodzą na środek, otrzymują czekoladowe serduszka i siadają w wyznaczonym miejscu.
16. No cóż, pomimo tego, że w każdym kraju kto inny przynosi prezenty, chociaż jadamy inne potrawy i śpiewamy kolędy w różnych językach, to stanowimy przecież jedną, wielką rodzinę.
17. Kładę na talerzu ten opłatek biały- znak pokoju i dusz zbratania, byśmy tu wszyscy o tym pamiętali, że to jest wieczór pojednania.
Wszyscy wychodzą zza stołu, biorą się za ręce i wyznaczone osoby mówią:
Niezależnie od tego, w jakim kraju mieszkamy i jaki język znamy:
Życzymy wszystkim, by w tę noc betlejemską,
w noc szczęśliwego rozwiązania
wszystko nam się rozplątało:
węzły, konflikty, powikłania.
Bóg się rodzi moc truchleje –chodźcie z nami serca wznieść! Przez śnieżyce, przez zawieję, Ogłaszajmy dobrą wieść!
Niech idzie światem dobra wieść Na lądy i na morza Wielkiemu Bogu dając cześćNiech idzie światem dobra wieśćJako złocista zorza.
Niech się uciszą serca te, Co smucą się i płaczą! Słoneczne dla nich błysły dnie – Niech się ucieszą serce te I szczęście swe zobaczą.
A owa gwiazda, co tak lśni Na jasnym niebios progu, Niech wróży sercom nowe dni I szczęśliwego roku. - ( mówią wszyscy razem)
Zapraszamy wszystkich do wspólnego zaśpiewania z nami pięknej polskiej kolędy: „Wśród nocnej ciszy”.
SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROJEKTU, KTÓREGO CELEM BYŁO PRZYGOTOWANIE UROCZYSTOŚCI SZKOLNEJ PT.: MIĘDZYNARODOWA WIGILIA
Metoda projektu jest często określana jako metoda badawcza i jest skierowana na maksymalne wykorzystanie aktywności ucznia. Zagadnienia realizowane tą metodą przybliżają wiedzę z pogranicza wielu przedmiotów i ułatwiają postrzeganie świata jako całości, a nie jako oderwane od siebie zjawiska.
Projekt, który zrealizowałyśmy w naszej szkole należy określić mianem miniprojektu, na co wskazywałby czas trwania – miesiąc. Zagadnieniem naszego projektu były Święta Bożego Narodzenia, tematem szczegółowym – międzynarodowe tradycje i zwyczaje związane z tymi świętami. Wzięli w nim udział uczniowie klas IV-VI oraz nauczycielki: Barbara Załęska (język polski), Zyta Leszczyńska (religia), Anna Sosnowska (sztuka), Marta Sawicka (język angielski) i Tamara Sobolewska (język angielski).
Pomysł realizacji tego projektu powstał w związku z zainteresowaniem naszych uczniów tradycjami panującymi w krajach Unii Europejskiej. Nawiązanie do kultury narodów europejskich w połączeniu z miłą dla dzieci tematyką bożonarodzeniową społeczną, stanowiło ciekawy i atrakcyjny sposób realizacji zadań edukacyjnych. Oprócz wartości merytorycznych projekt miał również niekwestionowaną wartość zakładał bowiem dużą samodzielność realizujących go zespołów, ale także współpracę zarówno uczniów jak i nauczycieli. Miał on także wartość estetyczną, wymagał bowiem odpowiedniej oprawy plastycznej. Dzieci lubią zabawę : taniec, śpiew, twórczość plastyczną, teatralną. Stwierdziliśmy, że wykorzystując to wszystko w pracy dydaktyczno – wychowawczej, można w sposób naturalny kształtować wiedzę. Projekt ten pozwolił na rozwój wielu umiejętności m.in. podział pracy, współpraca w grupie, współodpowiedzialność za efekty pracy, korzystanie z różnych źródeł informacji, prezentacja wyników pracy, zdobywanie doświadczeń. Nasz projekt jest także źródłem wiedzy o samych twórcach, ich zainteresowaniach, sposobie pracy, umiejętnościach i zdolnościach. Zatem, jest to nie tylko forma aktywizowania uczniów, ale i ich poznawania. Dzięki tej metodzie uczniowie samodzielnie zrealizowali duże przedsięwzięcie. Nauczyciele bezpośrednio nie angażowali się w jego realizację. Naszym zadaniem było czuwanie nad prawidłowym przebiegiem pracy oraz udzielanie niezbędnych wskazówek. Innymi słowy, motywowałyśmy uczniów do działania, zachęcałyśmy, wskazywałyśmy ciekawe źródła informacji, pomogłyśmy zaprojektować dekorację sali, kształtowałyśmy w uczniach poczucie celowości ich pracy. Rozpoczynając przygotowanie uroczystości metodą projektu, uwzględniłyśmy też bardzo ważną, naszym zdaniem, integrację między uczniami klas 4-6. Doświadczenie, jakie posiadamy w tym zakresie pozwala nam śmiało stwierdzić, że ze względu na niepodważalną wartość oraz bezcenne efekty pracy metodą projektu, zasługuje ona na upowszechnienie. Gorąco zachęcamy do wprowadzenia i szerokiego stosowania projektu organizując nie tylko imprezy szkolne, ale i zajęcia dydaktyczne z poszczególnych przedmiotów.
CEL GŁÓWNY Zapoznanie uczniów z tradycjami i zwyczajami Świąt Bożego Narodzenia w wybranych krajach UE.
CELE SZCZEGÓŁOWE
· samodzielne poszukiwanie potrzebnych informacji z wykorzystaniem;
dostępnych źródeł wiedzy (literatura, Internet);
· selekcja materiału pod kierunkiem nauczycieli (nauczyciel jako „źródło informacji” i rzeczoznawca);
· kształcenie umiejętności planowania, dyskutowania, wspólnego rozwiązywania problemów;
· nabycie umiejętności pracy w grupie, współdziałania, współpracy z innymi odgrywania ról;
· nauka wyraźnego mówienia z odpowiednią modulacją głosu;
· wykonanie estetycznych i pomysłowych prac plastycznych;
(pocztówek z życzeniami noworocznymi w językach wybranych krajów UE, dekoracja Sali);
· przygotowanie uczniów do wystąpień publicznych;
· kształtowanie postawy poszanowania kultury innych narodów;
· rozwijanie u uczniów zdolności i kreatywności;
· uwrażliwianie na inne zwyczaje świąteczne;
· rozwijanie odpowiedzialności za wykonanie powierzonych zadań i umiejętności zaprezentowania ich na forum szkoły;
· przygotowanie do realizacji własnych pomysłów.
METODY I FORMY PRACY
· burza mózgów (prezentacja pomysłów);
· poszukiwanie informacji;
· nauczanie przez działanie; wchodzenie w role – przedstawienie teatralne;
· praca w grupach;
· praca indywidualna.
PLANOWANE EFEKTY PROJEKTU
· uczeń zna tradycje bożonarodzeniowe z wybranych krajów UE;
· uczeń szanuje odmienność kulturową innych narodów;
· uczeń potrafi samodzielnie wyszukiwać potrzebne mu informacje, a następnie selekcjonuje zebrany materiał, gromadzi i opracowuje go;
· uczeń umie zgodnie i twórczo współpracować w grupie;
· uczeń chętnie bierze udział w wystąpieniach publicznych.
Zyta Leszczyńska Marta Sawicka Tamara Sobolewska Barbara Załęska
|
