Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Kształtowanie wrażliwości moralnej uczniów klas I – III

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 4808 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Planowana przeze mnie innowacja na temat „Kształtowanie wrażliwości moralnej uczniów klas I – III z zastosowaniem metod problemowych” dotyczy doboru odpowiednich metod i form pracy oraz środków dydaktycznych. Preferuje ona nauczanie poprzez: odwoływanie się w praktyce szkolnej do metod poszukujących, opartych na wielostronnej aktywności podmiotu; dynamizowanie niekonwencjonalnych sposobów myślenia; inspirowanie swobodnej twórczości ucznia. Zakłada się stosowanie metod o charakterze problemowym, konstruowanych na podstawie: tekstów literackich, wydarzeń realnych z życia klasy, rodziny, szkoły, grupy rówieśniczej, kręgu sąsiedzkiego oraz informacji zaczerpniętych z codziennej prasy, audycji radiowych i telewizyjnych oraz Internetu. Głównym celem prezentowanej innowacji jest stworzenie optymalnych warunków wszechstronnego i harmonijnego rozwoju osobowości dziecka, wykształcenie go na człowieka twórczego, umiejącego samodzielnie funkcjonować we współczesnym świecie.
1. Uściślenie terminologiczne


„Innowacja pedagogiczna (łac. innovatio – odnowienie), zmiana struktury systemu szkolnego (dydaktycznego, wychowawczego) jako całości lub struktury ważnych jego składników, w celu wprowadzenia ulepszeń o charakterze wymiernym. Składniki te obejmują m.in. nauczycieli, uczniów, programy i podręczniki, wyposażenie zakładów wychowawczych, środki masowego przekazu i środowisko wychowawcze. Wyrażenie „zmiana struktury” oznacza, że w innowacji pedagogicznej chodzi bardziej o zmiany wzajemnych związków między składnikami systemu szkolnego (lub między elementami jakiegoś składnika), niż o zmianę samych składników (W. Okoń, 1984, s.105).

Wprowadzenie innowacji do nauczania początkowego uzasadnione jest zmianami w sposobie widzenia dziecka i jego możliwości rozwojowych. Dziecko chce nie tylko samodzielnie wykonywać pewne działania, chce w poznawaniu iść własną drogą, stawiać swoje strategie i dochodzić do własnych wyjaśnień. Jako jednostka kreatywna bezustannie bądź to modyfikuje rzeczywistość próbując ją odtwarzać, bądź też tworzy nowe jej obszary.

Uwzględnienie powyższej charakterystyki dziecka w młodszym wieku szkolnym wymaga wprowadzania zmian w procesie edukacyjnym, przede wszystkim w relacjach dziecko – nauczyciel.

Proces edukacyjny nastawiony jest z jednej strony na zapoznanie dziecka z czynnościami algorytmicznymi i wypracowanie czynności rutynowych, przy rozwiązywaniu znanych problemów. Z drugiej strony, uczenie ma przygotować dziecko do radzenia sobie w sytuacjach nowych. Ten rodzaj uczenia, zwany innowacyjnym, oparty jest na antycypowaniu, uczestniczeniu, wyobrażeniach i wartościowaniu.

Nauczyciel powinien nieustannie poszerzać swoją wiedzę, szukać nowych metod i form pracy, unikać stereotypów. Pomysły może czerpać z własnych doświadczeń i obserwacji, z literatury fachowej czy środowiska. Źródłem innowacji mogą być również pomysły dzieci, koncepcje zapożyczone od innych nauczycieli, czy pracowników naukowych.

Najważniejszymi celami innowacji są:

  • udoskonalanie procesu nauczania i wychowania,

  • stworzenie lepszych warunków do wielostronnego rozwoju ucznia.

Szczególnie na poziomie edukacji wczesnoszkolnej nauczanie problemowe jest organizacją nauczania integrującą rozmaite elementy dydaktyczne i wychowawcze, zachodzi również relacja odwrotna. Głównym i decydującym warunkiem rozwijania samodzielności w nauczaniu integrującym, więc i skorelowanym, jest dochodzenie do nowych wiadomości poprzez rozwiązywanie problemów. Stąd też spośród metod eksponowanych w integracji treści kształcenia czołowe miejsce zajmuje nauczanie i uczenie się problemowe, które jest integralnym składnikiem kształcenia wielostronnego.

„Wartość nauczania problemowego, wzbogaconego o zalety korelacji, wydaje się być niedoceniona” (K. Duraj – Nowakowa, 1998).

Korelację szczególnie łatwo zastosować w nauczaniu problemowym, uwidacznia się możliwość łączenia wiedzy z różnych dziedzin podczas rozwiązywania problemów. Owa praktyczna przydatność wiadomości i ich związek z życiem będzie szczególnie uwidoczniony przy pracy nad problemami o charakterze praktycznym (K. Duraj – Nowakowa, 1998).



2. Założenia innowacji


Planowana przeze mnie innowacja dotyczy doboru odpowiednich metod i form pracy oraz środków dydaktycznych. Preferuje ona nauczanie poprzez: odwoływanie się w praktyce szkolnej do metod poszukujących, opartych na wielostronnej aktywności podmiotu; dynamizowanie niekonwencjonalnych sposobów myślenia; inspirowanie swobodnej twórczości ucznia.

Zakłada się stosowanie metod o charakterze problemowym, konstruowanych na podstawie: tekstów literackich, wydarzeń realnych z życia klasy, rodziny, szkoły, grupy rówieśniczej, kręgu sąsiedzkiego oraz informacji zaczerpniętych z codziennej prasy, audycji radiowych i telewizyjnych oraz Internetu.

Głównym celem prezentowanej innowacji jest stworzenie optymalnych warunków wszechstronnego i harmonijnego rozwoju osobowości dziecka, wykształcenie go na człowieka twórczego, umiejącego samodzielnie funkcjonować we współczesnym świecie. Ze względu na specyfikę opisywanej innowacji dominować będą metody rozwijające myślenie twórcze, umożliwiające samodzielne odkrywanie świata i zależności w nim występujących. Na szczeblu edukacji wczesnoszkolnej przewiduje się stosowanie następujących metod problemowych: metody przypadków, sytuacyjnej, gry w pomysły, metody inscenizacji (klasyfikacja wg W. Okonia, 1995) oraz elementów dramy, a także do metody pojedynczego zdarzenia (Władysława Puśleckiego, 1991).

Proces dydaktyczno-wychowawczy w szkole zorientowany jest nie tylko na wyposażenie wychowanków w określony zasób wiedzy i umiejętności, ale również na kształtowanie postaw. Dlatego też w edukacji początkowej należy poruszać problemy moralne. W toku planowej i systematycznej pracy nauczyciela z uczniami mającej na celu wywołanie trwałych, pożądanych zmian w postępowaniu, dyspozycjach i osobowości wychowanka, jednostka przyswaja sobie elementarne zasady postępowania moralnego. Wrażliwość moralna u poszczególnych osób układa się w indywidualną hierarchię wartości moralnych. Jest ona elementem pośrednim w rozwoju moralnym, prowadzącym do postaw i zachowań moralnych (M. Magda, 1999).

Głównym celem tej innowacji jest więc nie tylko stworzenie optymalnych warunków wszechstronnego i harmonijnego rozwoju osobowości dzieci, ale przede wszystkim wykształcenie ich na ludzi wrażliwych moralnie.

A oto propozycje tematów jednostek metodycznych uwzględniających wychowanie społeczno-moralne, które można zrealizować za pomocą metod problemowych.





Temat jednostki metodycznej: W jaki sposób pomagamy rodzicom?



Cele operacyjne wg. B. Niemierko (1986):

  1. Wiadomości

Uczeń:

  • rozumie chęć niesienia pomocy innym,

  • zna podział obowiązków między poszczególnymi członkami rodziny,

  • uświadamia sobie znaczenie rodziny,

  • dostrzega potrzebę podtrzymywania więzi rodzinnej.

2. Umiejętności

Uczeń umie:

  • ułożyć dialog,

  • wyrazić słowem i gestem określoną sytuację,

  • zapisać dialog zgodnie z regułami gramatycznymi i ortograficznymi,

  • posługując się różnymi działaniami matematycznymi rozwiązać zadanie tekstowe,

  • czynnie uczestniczyć w zabawach ruchowych,

  • korzystając z edytora tekstu, uzupełnić opis własnej rodziny,

  • pomóc rodzicom i innym członkom rodziny.

Zasady nauczania wg. C. Kupisiewicza (1985):

  • poglądowości,

  • świadomego i aktywnego udziału uczniów w procesie nauczania – uczenia się,

  • operatywności wiedzy,

  • wiązania teorii z praktyką.

Zasady wychowania wg. M. Kwiatowskiej (1985):

  • zaspokajania potrzeb dzieci,

  • aktywności,

  • indywidualizacji.

Formy realizacji wg. W. Okonia (1970):

  • praca zbiorowa,

  • praca grupowa,

  • praca indywidualna.

Metody nauczania wg. W. Okonia (1987):

  • problemowe ( gra pomysłów, sytuacyjna),

  • waloryzacyjne (inscenizacja),

  • podające (uczenie się przez przyswajanie).

Metody wychowania wg. M. Kwiatowskiej (1985):

  • czynne (metoda kierowania własną działalnością dziecka, zadań dla niego, metoda ćwiczeń),

  • oglądowe (pokaz, przykład osobisty).

Środki dydaktyczne wg. C. Kupisiewicza (1985):

  • wzrokowe (kolorowe koraliki, monety i banknoty z kantoru),

  • środki częściowo automatyzujące proces nauczania (komputer, drukarka).

Przebieg zajęć:

EDUKACJA POLONISTYCZNA

  1. Uczniowie siadają w kręgu i wspólnie odpowiadają na pytania nauczyciela:

  • Komu ostatnio pomagaliśmy?

  • Jak się czuliśmy gdy pomagaliśmy innym ludziom?

  • Czy ostatnio pomagaliśmy rodzicom?

  • Dlaczego powinniśmy pomagać rodzicom w wypełnianiu codziennych obowiązków?

  1. Uczniowie wspólnie z nauczycielem ustalają w jakich sytuacjach mogą pomóc rodzicom.

  2. Nauczyciel dzieli klasę na grupy.

  3. Nauczyciel przypomina co to jest dialog i przedstawia przykłady dialogów.

  4. Uczniowie w grupach układają dialogi na temat sytuacji rodzinnych, w których mogą pomagać rodzicom.

  5. Na podstawie ułożonych dialogów uczniowie przygotowują scenkę rodzajową, którą następnie prezentują klasie.

  6. Uczniowie wspólnie z nauczycielem wybierają najlepszy dialog i zapisują go na tablicy.

  7. Po wspólnej korekcie uczniowie przepisują dialog do zeszytów.



EDUKACJA TECHNICZNA

  1. Nauczyciel przedstawia dzieciom następującą sytuację:

Mama dostała na imieniny sznur korali. Ania wzięła korale mamy do zabawy. Zdarzyło się nieszczęście. Dziewczynka mocniej pociągnęła i zerwała sznurek. Po podłodze potoczyły się jasnoniebieskie, czerwone, żółte i białe kuleczki. Ania bardzo się przeraziła, ale pomyślała, że je pozbiera i nawlecze na nową nitkę. Wkrótce korale były gotowe. Dziewczynka przyjrzała się nim i doszła do wniosku, że można je było ułożyć inaczej.

  • A jakie wy macie pomysły ułożenia korali na nitce?

  1. Uczniowie według własnych pomysłów nawlekają korale na nitkę.



EDUKACJA RUCHOWA

  1. Zabawa ruchowa wyścigi na wesoło.





EDUKACJA MATEMATYCZNA

  1. Uczniowie posługując się monetami i banknotami z kantoru starają się rozwiązać zadanie tekstowe, aby przekonać się czy mogą pomóc rodzicom w robieniu zakupów.

    1. Mama miała 100 zł na zakupy. Kupiła dwie książki po 2 zł, album za 36 zł oraz kalendarz za 15 zł. Ile mamie zostało reszty?

    2. Tata kupił 2 konserwy po 5 zł i wędlinę za 20 zł. Do kasy dał 50 zł. Za resztę pieniędzy kupił owoce. Ile pieniędzy wydał na owoce?

EDUKACJA MEDIALNA

  1. Uczniowie samodzielnie lub z pomocą nauczyciela mają wykonać następujące polecenia:

  • Odnaleźć edytor tekstu w komputerze.

  • W edytorze tekstu w sposób twórczy uzupełnić opis własnej rodziny.

  • Wydrukować napisany tekst.



Przykład tekstu:

Moja rodzina składa się .....................................

Moi rodzice mają ...............................................

Moja mama ........................................................

Mój tata ..............................................................

Mój brat ...............................................................

Moja siostra .........................................................

  1. Zadanie pracy domowej:

Wymień i zapisz w zeszycie cechy, którymi powinien się charakteryzować dobry syn/córka.





Temat jednostki metodycznej: Ustalenie cech prawdziwego przyjaciela, na podstawie książki pt: „O psie, który jeździł koleją”.



Cele operacyjne wg.B. Niemierko (1986):

  1. Wiadomości

Uczeń:

  • wie jakie cechy powinny charakteryzować prawdziwego przyjaciela,

  • rozumie potrzebę posiadania prawdziwego przyjaciela ,

  • wie jak odwzajemnić przyjaźń.

  • zna tabliczkę mnożenia w zakresie 100,

  • zna pojęcia: medal i płaskorzeźba.



  1. Umiejętności

Uczeń umie:

  • wypowiadać się na temat własnych przeżyć i przeczytanej literatury,

  • redagować zdania oceniające,

  • samodzielnie rozwiązywać problem natury moralnej,

  • właściwie zachować się w stosunku do przyjaciela,

  • troszczyć się o zwierzęta,

  • poprawnie zapisać poznane wyrazy z „ą” i „ę”,

  • ułożyć i rozwiązać zadanie tekstowe,

  • wykonać z modeliny płaskorzeźbę,

  • zilustrować ruchem treść piosenki.

Zasady nauczania – uczenia się i wychowania wg. W. Szewczuka (1993):

  • motywacji,

  • aktywności,

  • praktyczności,

  • bezpośredniości,

  • trwałości.

Formy realizacji wg. W. Okonia (1970):

- praca zbiorowa,

  • praca indywidualna.

Metody nauczania wg. W. Okonia (1987):

  • tradycyjna problemowa.

Metody wychowania wg. M. Kwiatowskiej (1985):

  • czynne (kierowania własną działalnością dziecka, zadań stawianych dziecku),

  • słowne (ustny opis).

Środki dydaktyczne wg. C. Kupisiewicza (1985):

  • wzrokowe (Książka autorstwa Romana Pisarskiego pt. „O psie, który jeździł koleją”).









EDUKACJA POLONISTYCZNA

Tok zajęć:

      1. Ustny opis psa Lampo.

      2. Wielozdaniowe wypowiedzi na temat wierności i przywiązania psa do człowieka, jako wyrazu wdzięczności za opiekę.

      3. Wskazanie zdarzeń potwierdzających te cechy u psa Lampo.

      4. Przypomnienie innych wiernych psów występujących w książkach lub filmach.

      5. Zapisanie w zeszytach powiedzeń o psach, np. „wierny jak pies”, „psia służba” itd.

      6. Sformułowanie problemu głównego: „Kogo nazywamy prawdziwym przyjacielem”?

      7. Uczniowie wysuwają propozycje odpowiedzi na pytanie główne, uzasadniając je.

      8. Zapis cech prawdziwego przyjaciela na tablicy.

      9. Wspólne ustalenie (w drodze dyskusji), które z nich są najważniejsze.

      10. Zapisanie najważniejszych cech prawdziwego przyjaciela do zeszytów.

      11. Przepisz, wstawiając w wykropkowane miejsca brakujące litery „ę”, „ą”

Z grup... koleżanek wracałyśmy z ł...ki.

Zacz...ły się zwykłe żarty. Nagle spod miedzy hycn...ł zając. Był pewnie ranny, bo pokuśtykał par... kroków i przystan...ł. Nie goniłam go. A on rozgl…dał się dookoła. Patrzył na duż... żółkn...c... ł...kę, któr... rz...dem szły g...ski do stawu.

      1. Od podanych wyrazów, utwórz wyrazy zdrobniałe:

        1. kąt - ........

        2. dąb - .......

        3. gołąb - .........

        4. gałąź - ..........

        5. pąk - .............

        6. bąk - ........



EDUKACJA MATEMATYCZNA

Zadanie 1

W pociągu z Marittimy do Piombino jechało 15 kobiet i cztery razy więcej mężczyzn.

1. Ilu mężczyzn jechało do Piombino?

2. Ilu pasażerów jechało z Marittimy do Piombino?



Zadanie 2

Z Marittimy do Piombino jest 21 kilometrów. Lampo może przebiec tę odległość dwukrotnie. Ile kilometrów może przebiec Lampo?



EDUKACJA PLASTYCZNA

Modelowanie z modeliny medalu z podobizną psa Lampo.



EDUKACJA MUZYCZNO – RUCHOWA

Nauka piosenki pt. „Pies na medal”.

Ilustrowanie ruchem treści piosenki. Reagowanie na zmiany tempa i dynamiki.



      1. Zadanie domowe:

Wypisz ze słownika do tabeli po pięć rzeczowników, czasowników i przymiotników, w których występują litery „ą”, „ę”.



Rzeczowniki



Czasowniki



Przymiotniki








Bibliografia


Duraj-Nowakowa K., Integrowanie edukacji wczesnoszkolnej, Kraków 1998.

Kupisiewicz C., O efektywności nauczania problemowego, Warszawa 1976.

Kupisiewicz C., Podstawy dydaktyki ogólnej, Wyd. I, Warszawa 1985 .

Kwiatowska M. (red.), Podstawy pedagogiki przedszkolnej, Warszawa 1985.

Magda M., Kształtowanie wrażliwości moralnej uczniów edukacji wczesnoszkolnej, Toruń 1999.

Niemierko B., Pomiar sprawdzający wielostopniowy, Bydgoszcz 1986.

Okoń W., Słownik pedagogiczny, Warszawa 1984.

Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa 1995.

Okoń W., Zarys dydaktyki: wersja programowana, Warszawa 1970.

Puślecki W., Gry problemowe w nauczaniu początkowym, Warszawa 1991.

Szewczuk W., Psychologiczne podstawy zasad wychowania, Warszawa 1972.




autor: Elżbieta Kwapińska

Szkoła Podstawowa im. św. Stanisława Kostki w Łubiance

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie