Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Postawy dzieci uczeszczajacych do świetlicy szkolnej wobec aktywności ruchowej

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 3648 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Wałbrzyska Wyższa Szkoła Zarządzania i Przedsiębiorczości

KIERUNEK: Wychowanie Fizyczne

Małgorzata Pałamarz

POSTAWY DZIECI UCZĘSZCZAJĄCYCH DO ŚWIETLICY SZKOLNEJ WOBEC AKTYWNOŚCI RUCHOWEJ

Praca dyplomowa napisana pod kierunkiem dr M. Jagusza

Wałbrzych 2005

1. WSTĘP

     Każdy człowiek, w tym i dziecko, żyjąc w otaczającym go świecie poddany jest różnym jego wpływom. Stopniowo poszerzając swoje środowisko społeczne zdobywa coraz bogatsze doświadczenie i zaczyna ustosunkowywać się do otaczającej go rzeczywistości. Kształtują się w nim różne postawy, które są jednym z głównych elementów regulujących stosunek człowieka do otoczenia. Postawy wpływają w ten sposób na rozwój osobowości człowieka.
     Stąd poznanie postaw jest jednym z ważnych zadań współczesnej psychologii, socjologii, pedagogiki i wielu innych nauk. Współczesny stan badań nad postawami jest bardzo bogaty i różnorodny. W Polsce zagadnienie postaw doczekało się szczegółowych opracowań. Należy wspomnieć o badaniach J. Jerzaka nad genezą i mechanizmami kształtowania się postaw politycznych współczesnej młodzieży, T. Mądrzyckiego nad postawami światopoglądowymi młodzieży i J. Rembowskiego nad postawami religijnymi . Badania postaw uczniów wobec szkoły prowadziły m.in. U. Balicka, K. Lewandowska . Zagadnienie stosunku uczniów klas młodszych do nauki było przedmiotem badań M Węglińskiej. Badała go na podstawie stosunku do przedmiotów nauczania oraz niektórych czynności szkolnych.
     Uzyskiwane wyniki badań mają istotne znaczenie nie tylko dla teorii wychowania współczesnego człowieka, ale także dla doskonalenia metod oddziaływania pedagogicznego, czyli praktyki pedagogicznej. Mając to na uwadze oraz to, że dziecko jest jednostką, którą najłatwiej jest ukształtować, postanowiłam zająć się problemem postaw dziecka wczesnoszkolnego badając stosunek dzieci uczęszczających do świetlicy szkolnej wobec aktywności ruchowej. Badając to zagadnienie mam nadzieję , że wyniki badań będą mi pomocne w planowaniu aktywności ruchowej na zajęciach świetlicowych i tym samym przyczynią się w pewnym stopniu do kształtowania postaw wobec szeroko rozumianej kultury fizycznej.

2. DEFINICJE POJĘĆ

2.1 POSTAWA ( definicje, komponenty, cechy)
     Zajmując się badaniem postaw dzieci młodszych do aktywności ruchowej należałoby bliżej zapoznać się z podstawowymi pojęciami jakimi są: postawa i aktywność ruchowa.
     Pojęcie postawy ma swoją długą historię w rozwoju psychologii, socjologii, filozofii, pedagogice. Stąd też powstało wiele definicji reprezentowanych przez różne środowiska. Do jednych z nich zaliczymy definicje rozumiane na wzór nastawień. Przedstawicielami takiego stanowiska są m. in.J.M.Baldwin, G.Murphy, G.W.Allport. W tym ujęciu postawa- wyznaczając przebieg reakcji – pełni dość wyraźne funkcje sterownicze. Ich geneza tkwi w doświadczeniach jednostki, które zbiera i utrwala w toku obcowania i działania z rozmaitymi przedmiotami, ustosunkowywania się do codziennych sytuacji czy reagowania na różnorodne bodźce. Postawy według tych koncepcji są ściśle związane z określonymi okolicznościami życia i działaniami poszczególnych jednostek. Do drugiej grupy definicji można zaliczyć te, które ujmują postawę w oparciu o założenia behawioryzmu.
     Behawioryzm odrzuca pojęcia subiektywno – psychologiczne, sprowadzając przedmiot psychologii do badania reakcji i zachowań jednostki. W tradycji behawiorystów zwraca się przede wszystkim uwagę na bodźce reakcji wobec przedmiotów, a w tym także przedmiotów społecznych, oraz na zachowanie jednostki, powtarzające się i konsekwentne tzn. takie, które pojawiają się każdorazowo, ilekroć wystąpi dana sytuacja i które są do siebie podobne. Teorie nawiązujące do koncepcji socjologicznej zwracają uwagę na stosunek jednostki o danej postawie do jej przedmiotu.
     Definicje oparte na współczesnej teorii poznawczej wydają się najbardziej zasadne z dotychczas powstałych koncepcji. Rozpatrują one postawę jako wewnętrzną relację tworzących ją komponentów: emocjonalno-oceniającego lub uczuciowo-motywacyjnego (uczucia), poznawczego ( wiedza) i behawioralnego ( zachowania). W skład komponentu poznawczego postawy mogą wchodzić odpowiednie wiadomości dotyczące przedmiotu postawy, przekonania, przypuszczenia lub wątpienia itp.
     Zasadniczą role pełnią w nim przekonania, które można tu określić jako intelektualny stan o słuszności jakiegoś przedmiotu lub stanu rzeczy. Komponent ten może się kształtować poprzez zmysłowy kontakt z określonym przedmiotem, słowną percepcją, informację o określonym przedmiocie jak również poprzez aktywność umysłową jednostki.
     W skład postaw wchodzą przede wszystkim tzw. uczucia wyższe, które związane są z potrzebami wyższymi, społeczno-psychicznymi. Wszystkie uczucia w tym i radość i czułość, zachwyt, szacunek i ich przeciwieństwa stanowią część komponentu uczuciowo- emocjonalnego. U małego dziecka kształtowanie się postawy bardzo często rozpoczyna się od uwarunkowania emocji, uczuć, czyli tworzenia właśnie tego komponentu.
     Komponent behawioralny stanowi zewnętrzny obraz tego, co przeżywamy, czujemy. Swoją postawę do przedmiotu okazujemy poprzez reakcje werbalne i niewerbalne. Do nich to zaliczymy opinie i działanie.
     Wszystkie wymienione komponenty postaw, posiadają wiele cech wspólnych. Są to np. treść przedmiotowa, kierunek ( znak), zakres, siła, złożoność zwartość, trwałość. Wyodrębnienie tych cech umożliwia dokładniejsze określenie treści oraz zakresu pojęcia postawy. Poza tym, stanowić może kryterium ich podziału. Gdybyśmy chcieli uszeregować postawy osób wobec określonego przedmiotu, to na jednym krańcu kontinuum moglibyśmy umieścić osoby, które posiadają postawy całkiem pozytywne w stosunku do tego przedmiotu, następnie osoby z postawami o coraz mniejszym stopniu przychylności wobec niego, dalej ciąg ten przechodziłby przez punkt zerowy( brak postawy) i prowadził do postaw całkiem negatywnych.
     To uszeregowanie ustosunkowania się wobec określonego przedmiotu wyznacza kierunek postawy, który dotyczyć może każdego z jej elementów. Inny wymiar postawy stanowi jej siła. Na ogół jest tak, że postawy krańcowo pozytywne lub negatywne są bardziej silne niż postawy umiarkowane pozytywne czy negatywne. Istnieje więc pewna zgodność miedzy znakiem postawy a jej siłą. Siła postawy znajduje wyraz we wszystkich jej trzech składnikach. W przypadku postaw silnych znajdzie odzwierciedlenie w silnym wartościowaniu, w tendencji do zdecydowanych potępień przedmiotu postawy lub jednoznacznie pozytywnej tego przedmiotu. Wskaźnikami silnych postaw będą silnie przeżywane emocje.
     Dla charakterystyki odpowiedniej postawy ważne jest określenie jej stopnia zwartości. Zwartość określa się stopniem zgodności między trzema komponentami pod względem złożoności (mówi, na ile rozwinięte są komponenty postawy) oraz wartości, tzn. kierunku i siły. Tak więc określając zwartość postawy, ustala się, czy w jednakowym stopniu są zbudowane poszczególne jej komponenty oraz który z nich i w jakim stopniu dominuje swą złożonością.
     Poza tym należy ustalić, czy i w jakim stopniu poszczególne składniki są dodatnie bądź ujemne i które z nich, w stosunku do pozostałych, są bardziej pozytywne bądź negatywne. Wreszcie należy ustalić jaka jest siła każdego komponentu w stosunku do pozostałych. Tak szczegółowe ustalanie cech badanych postaw nie będzie w tychże badaniach konieczny, ponieważ u dzieci w młodszym wieku szkolnym często mówimy jeszcze o stosunku, nastawieniu do czegoś niż o w pełni ukształtowanych postawach.
     Mając to na względzie na użytek tejże pracy chciałabym posługiwać się definicją, która brzmi w sposób następujący: Postawa to względnie trwały stosunek emocjonalny lub oceniający do przedmiotu, bądź dyspozycji do występowania takiego stosunku, wyrażające się w kategoriach pozytywnych, negatywnych lub neutralnych ( S. Mika).

2.2 AKTYWNOŚĆ RUCHOWA
     Znając teorię postaw nie trudno jest sobie uświadomić jak ważnym i skomplikowanym procesem jest kształtowanie postaw dzieci do aktywności ruchowej. Najprościej aktywność ruchową zdefiniować można jako ,,niezbędną ilość ruchu - ćwiczeń fizycznych - potrzebną do rozwoju i zachowania zdrowia każdego człowieka”. Ruch jest dla dzieci niezbędnym bodźcem rozwojowym uaktywniającym wszelkie procesy zachodzące w organizmie. Dziecko z natury obdarzone jest ustawicznym głodem ruchowym, dlatego też znajduje dużo przyjemności w zabawach organizowanych w ramach różnego typu zajęć. Istotą dobrych ćwiczeń jest zaspokajanie wrodzonej dążności dziecka do ruchu tak, aby w późniejszym okresie swojego życia samodzielnie świadomie podejmowało działania związane z aktywnością ruchową.
     Prawidłowy przebieg procesów fizjologicznych i metabolicznych uwarunkowany jest koniecznością zapewnienia organizmowi człowieka optymalnej lub przynajmniej minimalnej ilości ruchu.
     W cywilizowanym świecie aktywność ruchowa związana z codziennym życiem, jest coraz bardziej minimalizowana. Brak ruchu powoduje zaburzenia procesów metabolicznych i ma również ujemny wpływ na psychikę oraz zdolność odreagowania największa stresów. Naturalna potrzeba ruchu, w dzieciństwie, z wiekiem maleje, lecz ciągle pozostaje ważnym czynnikiem utrzymania zdrowia, młodości i zapobiegania wszystkim chorobom cywilizacyjnym, wynikającym z zaburzeń przemiany materii - (cukrzycy, miażdżycy, chorobom serca i układu krążenia). Brak odpowiedniej aktywności ruchowej wynika z wychowania, braku nawyków rekreacyjnego uprawiania sportu.
      Powodem braku ruchu jest, ograniczenia materialne , spędzania wolnego czasu przed telewizorem lub komputerem, brak powszechnej mody na uprawianie ćwiczeń ruchowych itp. Ruch jest potrzebny dzieciom i młodzieży jak książki, chleb czy lekarstwa. Jest potężnym lekiem zapewniającym człowiekowi prawidłowy rozwój, przedłużenie młodości i twórczą aktywność przez całe życie.
     Ruch jest koniecznym warunkiem tworzenia materialnej formy istnienia człowieka, czyli ludzkiego ciała, według ideału starożytnej Hellady "kolo's kai agatos", czyli "piękny i sprawny". Jest fundamentem rozwoju najcenniejszej właściwości Rodzaju Ludzkiego jaką jest inteligencja.
     To właśnie ruch jest podstawą rozwoju osobowości dziecka. Przez ruch poznaje ono właściwości otaczającego świata, związki czasowo- przestrzenne i przyczynowo - skutkowe. Przez ruch nawiązuje się kontakt z rodzicami i innymi ludźmi, ruchem wyraża siebie, przekształcając później ruch w mowę i myśl.
     Nie trzeba już dziś na szczęście udowadniać jak wielkie jest znaczenie systematycznej aktywności ruchowej dla zdrowia. W dalszym ciągu jednak nie w pełni rozumiana i doceniana jest integrująca rola aktywności ruchowej w budowaniu i realizowaniu modelu zdrowego stylu życia. Owa zaściankowość polega między innymi na tym, że bagatelizuje się lub w ogóle nie dostrzega się znaczenia tej aktywności dla wzmacniania psychiki człowieka, rozwiązywania jego problemów społecznych,duchowych.
     Jeżeli zmierzamy do zamiany statycznego PRIMUM NON NOCERE (przede wszystkim nie szkodzić) na PRINCPII OBSTA (niszcz zło w zarodku) to od razu uświadomimy sobie, że spośród wielu środków najważniejsza jest aktywność ruchowa, bo tylko ona jest w stanie skutecznie wspomagać rozwój fizyczny człowieka a na zasadzie pełnej harmonii także jego rozwój psychiczny i społeczny co z kolei ma oczywisty związek z wszelkiego typu postawami. Ruch to zdrowie.
     Nie ma żadnego innego sposobu wspomagania zdrowia. Ani rozważania intelektualne, czy liczne debaty, ani medytacje ,czy skomplikowane procedury psychoterapeutyczne, najlepsze odżywianie lub leki nie zastąpią w żadnej mierze ruchu."...ruch jest w stanie zastąpić każdy lek, ale żaden lek nie zastąpi ruchu. . . "
     Więc ruch i aktywność fizyczna muszą być najpierw. Są one jakby fundamentem i podstawą zdrowia, więc muszą być najważniejszymi i elementami strategii promocji zdrowia. Popełniamy często błąd uzależniając aktywność ruchową od obiektów sportowych, sprzętu.
      To oczywiście są rzeczy bardzo potrzebne, tyle że tak naprawdę decyduje o podjęciu i kontynuacji ćwiczeń motywacja. Człowiek a zwłaszcza dziecko musi chcieć coś robić. Jest to sfera jego decyzji, która często też zależy od jego bezpośredniego otoczenia:szkoły,lekarza,nauczyciela. Najważniejszą sprawą jest, aby każdy świadomie chciał uczestniczyć w rozwoju własnej kultury fizycznej.
     Aktywność ruchowa jeszcze ciągle nie jest doceniana, chociaż odgrywa ona ogromną rolę jako przeciwwaga mało ruchliwego trybu życia współczesnych społeczeństw. W trakcie aktywności ruchowej ujawniają się potencjalne możliwości dziecka związane ze sprawnością i wydolnością fizyczną oraz zdolnością przystosowania się. Potrzeba zajęć ruchowych uczniów jest większa niż przewiduje to program nauczania. Główną przyczyną jest niedostateczna ilość zorganizowanych zajęć ruchowych, brak czasu wolnego wynikający z przeciążenia nauką oraz niedostatek wiedzy o potrzebie rekreacji.
     To, jakim będzie dojrzały człowiek zależy od wielu czynników, które determinują jego osobniczy rozwój, sprawność i zdrowie. Są to czynniki genetyczne i zewnątrzpochodne - środowiskowe, społeczno - ekonomiczne oraz styl życia człowieka - w tym jego aktywność ruchowa. W obecnym czasie warunki zewnętrzne nie stwarzają współczesnemu człowiekowi naturalnych bodźców, które mogą doprowadzić do najkorzystniejszych dla zdrowia stanów równowagi. Styl życia, który wpływa na zdrowie oraz wpływ środowiska społecznego są głównymi przyczynami występowania chorób. Brak lub zbyt uboga aktywność ruchowa może być przyczyną upośledzonej motoryczności i wydolności fizycznejdziecka. Uboga aktywność ruchowa (fizyczna) powoduje zmniejszenie ilości krwi krążącej i zmniejszenie liczby czerwonych krwinek, co doprowadza do upośledzenia organizmu.
     W ostatnich latach u dzieci występuje coraz więcej chorób cywilizacyjnych wynikających ze zmniejszenia aktywności ruchowej. Są to: miażdżyca, cukrzyca, choroba wieńcowa, otyłość. Zwiększona aktywność przeciwdziała w pewnym stopniu tym chorobom. Stała, systematyczna i optymalnie intensywna aktywność ruchowa stanowi warunek ciągłego podnoszenia na wyższy poziom nie tylko sprawności fizycznej, ale i walorów zdrowotnych organizmu ludzkiego.
     Stąd też bardzo ważne jest, by od najmłodszych lat szkolnych budować w dziecku odpowiedni stosunek do aktywności ruchowej, co w przyszłości przyczyni się do ukształtowania w nim właściwej postawy wobec własnego zdrowia. Mając na uwadze, to że aktywność ruchowa dzieci może przybierać rożne formy, w swojej pracy pedagogicznej zwróciłam szczególną uwagę na takie, które występować powinny w czasie przebywania dzieci w świetlicy szkolnej. Wśród nich wyróżniłam m.in. zabawy ruchowe ze śpiewem, taniec, gry zespołowe, ćwiczenia ruchowe, zawody sportowe, tory przeszkód .

3. ORGANIZACJA BADAŃ

3.1 PROBLEMY I HIPOTEZY
     Warunkiem podejmowania wszelkich badań jest uświadomienie sobie przez badacza problemów, a także hipotez, określających w sposób możliwie precyzyjny cel i zakres planowanych przedsięwzięć badawczych. Następnym krokiem jest dobór odpowiednich metod, technik i narzędzi badawczych, a wreszcie dokonanie analizy zebranego materiału wyciągnięcie wniosków końcowych.
     Dla celów niniejszej pracy korzystałam z teorii metodologii opracowanej przez Jerzego Pilcha, który wyróżnia trzy rodzaje badań : teoretyczne, weryfikacyjne i diagnostyczne. Praca ta ma charakter diagnostyczny. W badaniach tego typu znamy objawy, skutek - poszukujemy przyczyn, źródeł, okoliczności i uwarunkowań; znamy efekt ,,czegoś”, wiemy co chcemy wyjaśnić. .Szukamy odpowiedzi na pytanie,, dlaczego”, ,,co jest przyczyną zdarzenia” Przedmiotem moich badań uczyniłam postawy dzieci młodszych wobec aktywności ruchowej, zaś celem analizę stosunku do zabaw i gier ruchowych, tańców, ćwiczeń fizycznych oraz zawodów sportowych przez dzieci na zajęciach świetlicowych.
     Główny problemem badawczym tej pracy brzmi: Jakie postawy do aktywności ruchowej mają dzieci wczesnoszkolne uczęszczające do świetlicy szkolnej? Rozwinięcie problemu głównego wymaga wysunięcia problemów szczegółowych.
     Brzmią one w sposób następujący:
  1. Jaki jest stosunek dzieci do zabaw ruchowych ze śpiewem i tańców organizowanych przez nauczyciela podczas zajęć świetlicowych?
  2. Jaki jest stosunek dzieci do gier zespołowych prowadzonych przez nauczyciela świetlicy?
  3. Jaki jest stosunek dzieci do ćwiczeń ruchowych, zawodów sportowych, jako form aktywności ruchowych organizowanych na świetlicy.
     Założeniem opartym na prawdopodobieństwie, a wymagającym potwierdzenia jest hipoteza. Nie podczas wszystkich badań istnieje obowiązek stawiania hipotez. W przypadku badań o charakterze diagnostycznym takiego obowiązku badacz nie posiada. Ponieważ praca ta ma właśnie taki charakter, stwierdzono, że postawienie hipotez jest w niej zbyteczne.

3.2 METODA,TECHNIKA, NARZĘDZIE
     Kolejnym etapem badań jest dobór odpowiednich metody, techniki i narzędzia badawczego, które pozwolą na uzyskanie możliwie wszechstronnych i wyczerpujących informacji. T. Pilch określa metodę jako ,, zespół teoretycznie uzasadnionych zabiegów koncepcyjnych i instrumentalnych, obejmujących najogólniej całość postępowania badacza, zmierzającego do rozwiązania określonego problemu naukowego” . Do metod, które wymienia , zalicza: eksperyment pedagogiczny, monografie pedagogiczną, metodę indywidualnych przypadków oraz sondaż diagnostyczny.
     Metodą zastosowaną przeze mnie jest sondaż diagnostyczny, czyli ,,metoda, która pozwala na poznanie określonego zjawiska społecznego, ustalenie jego zasięgu, zakresu poziomu i intensywności, następnie ocenę i w wyniku tego zaprojektowanie modyfikacji, czyli zmian ulepszających negatywne sytuacje życiowe lub ludzi w badanym środowisku albo wzmacniających pozytywne momenty wzajemnych oddziaływań” .
     Technika badawcza to czynność , której wybór jest uwarunkowany przez metodę . Jest wiec ona podrzędna do metody badawczej. Techniką, którą się posłużyłam był wywiad.
     Do realizacji tej techniki badawczej posłużyło mi narzędzie badawcze zwane kwestionariuszem wywiadu, czyli arkusz z opracowanymi pytaniami dla badanych przeze mnie dzieci.

3.3 CHARAKTERYSTYKA BADANEJ GRUPY
     Badanie, którego się podjęłam przeprowadzone zostało wśród dzieci uczęszczających na zajęcia do świetlicy szkolnej w SP nr 5 w Świdnicy. Grupę badawczą stanowiło 45 uczniów klas młodszych, których rodzice pracują, a popołudniową opiekę nad swoimi dziećmi powierzają szkole. Badana grupa obejmowała 16 dzieci z klasy I, 14 dzieci z klasy II i 10 dzieci z klasy III, które na świetlicę uczęszczają systematycznie, (w tym 21 chłopców i 24 dziewczynki).
     Odpowiadały one na pytania zawarte w kwestionariuszu wywiadu, które wcześniej zostały przeze mnie samodzielnie opracowane. Pytania zadawałam uczniom w różnym czasie , najczęściej okazjonalnie, kierując je bezpośrednio do jednego dziecka. Zebranie wszystkich danych odbyło się na przestrzeni jednego tygodnia.

Małgorzata Pałamarz
Szkoła Podstawowa nr5 w Świdnicy Śl.

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie