Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Dysleksja - specyficzne trudności w czytaniu

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 12656 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Badania przeprowadzone w Polsce i za granicą wykazują, że 10-15% badanej populacji dzieci z niższych klas szkoły podstawowej ma specyficzne trudności w nauce czytania i pisania, uwarunkowane fragmentarycznymi zaburzeniami funkcji percepcyjno-motorycznych.
Większość badaczy jednak pojęciem dysleksji obejmuje nie tylko trudności w czytaniu, ale również współwystępujące z nimi trudności w pisaniu o charakterze dysgraficznym i dysortograficznym. Dysleksja jest, więc zaburzeniem, które przejawia się niemożnością opanowania umiejętności czytania i pisania mimo prawidłowego rozwoju intelektualnego i dobrych warunków środowiskowych, w jakich dziecko się wychowuje.

Dlaczego te trudności występują? Czym są spowodowane?

Wielu specjalistów: lekarzy, pedagogów i psychologów próbowało znaleźć odpowiedź na te pytania. W toku wieloletnich badań i obserwacji ustalono, iż przyczyną owych specyficznych trudności może być:
· Mikrouszkodzenie centralnego układu nerwowego lub zaburzenia jego czynności powstałe w wyniku nieprawidłowego przebiegu ciąży (choroby matki: wirusy, zatrucia, napromieniowania) i porodu (poród przedwczesny, poród przedłużony, zamartwica) oraz urazy doznane we wczesnym dzieciństwie.
· Predyspozycje dziedziczne – bardzo często rodzice lub inni krewni dzieci mieli również problemy z nauką czytania i pisania, byli leworęczni itp.
· Niedokształcenie niektórych okolic kory mózgowej na skutek nadprodukcji hormonów, np. testosteronu.
Najnowsze badania uwarunkowań dysleksji koncentrują się na poszukiwaniu „genu dysleksji”. Poza tym więcej jest chłopców dotkniętych tą przypadłością.
Te pierwotne przyczyny pociągają za sobą powstanie przyczyn wtórnych, bezpośrednio odpowiedzialnych za kłopoty z opanowaniem umiejętności czytania i pisania. Do nich należą przede wszystkim:
* zaburzenia funkcji percepcyjnych: spostrzegania wzrokowego i słuchowego;
* zaburzenia funkcji ruchowych, głównie motoryki rąk;
* zaburzenia koordynacji wzrokowo- ruchowej;
* zaburzenia uwagi i funkcji językowych;

Objawy dysleksji:
W pisaniu: trudności w pisaniu ze słuchu,
- mylenie liter b-p, d-b, d-g, u-n, m-w, n-w, s-z, dz-c, sz-s, o-a, a-o, ł-l, e-ę, trudności w pisaniu wyrazów ze zmiękczeniami, dwuznakami, głoskami tracącymi dźwięczność, nie różnicowanie e-en-em, ą-om-on, opuszczanie drobnych elementów liter, gubienie liter, opuszczanie końcówek i cząstek wyrazów, przestawianie liter w wyrazach, przestawianie szyku dyktowanych wyrazów, błędy ortograficzne (ó-u, rz-ż, ch-h) wynikające ze słabszej pamięci wzrokowej, zniekształcanie graficznej strony pisma, wolne tępo pisania.
W czytaniu: wolne tempo, błędy w czytaniu (zmiana liter, opuszczanie liter, zmiana brzmienia, nieprawidłowe odczytywanie całych wyrazów), trudności we właściwej intonacji czytanego tekstu, trudności w zrozumieniu treści przeczytanego tekstu (zbytnia koncentracja na technice obniża rozumienie), rozpoznawanie napisów po cechach przypadkowych (zgadywanie), opuszczanie całego wiersza, zmiana kolejności liter i wyrazów, niechęć do czytania, zwłaszcza głośnego.
W nauce innych przedmiotów:
1) trudności w rysowaniu (np. błędne rozplanowanie rysunku, zbyt silne lub zbyt słabe naciskanie ołówka, błędny kierunek odwzorowania),
2) trudności w nauce języków obcych (rozbieżność między mową a pisownią wyrazów),
3) trudności w uczeniu się pamięciowym (tabliczka mnożenia, nauka wierszy, ciągi słowne, np. nazwy miesięcy, dni tygodnia),
4) trudności w nauce geografii (np. niewłaściwa orientacja w stronach świata),
5) trudności w nauce geometrii (np. trudności w różnicowaniu kształtów, zakłócenia orientacji i wyobraźni przestrzennej itp.),
6) trudności występujące na lekcjach wychowania fizycznego (błędne rozumienie instrukcji ćwiczeń spowodowane słabą orientacją w schemacie ciała i przestrzeni, obniżona sprawność ruchowa).
Symptomem charakterystycznym dla dyslektyka jest nierównomierna koncentracja uwagi i wolne tępo pracy (nie nadążanie na klasówkach i dyktandach za tempem klasy) oraz błędy w pisaniu, które ujawniają przezwyciężone wady wymowy.
Trudności w czytaniu i pisaniu spowodowane wymienionymi zaburzeniami występują jednocześnie najczęściej u uczniów klas młodszych. Wcześnie ustępują trudności w czytaniu, dłużej (a nawet przez całe życie) utrzymują się natychmiast trudności z poprawną pisownią. U niektórych jednak dzieci trudności w czytaniu pozostają trwałą cechą i przejawiają się bardzo wolnym tempem czytania i słabym rozumieniem czytanego tekstu. Uczeń- dyslektyk dotkliwie odczuwa swoje trudności w klasach starszych, ponieważ musi się wówczas uczyć wielu przedmiotów za pomocą czytania i pisania. Okres dorastania stwarza też nowe problemy związane ze zwiększeniem pobudliwości, trudnością z koncentracją uwagi, szybką męczliwością, które dodatkowo utrudniają naukę.
Wyniki badań wykazują, że dysleksja nie mija z wiekiem. Część młodzieży dyslektycznej częściej powtarza klasy w szkole średniej, zmienia szkoły, popada w konflikt z nauczycielem. Niepowodzenia prowadzą niejednokrotnie do obniżonej samooceny, depresji, nerwic i zachowań aspołecznych. Uczniowie nie potrafią przezwyciężać swoich trudności dyslektycznych w szkole podstawowej rezygnują z nauki w szkołach średnich, co zamyka im drogę na wyższe studia.

Formy pomocy:
1. Pomoc nauczyciela i pedagoga szkolnego (indywidualizacja wymagań).
2. Zespoły korekcyjno-kompensacyjne w szkole (terapia pedagogiczna w grupie)
3. Poradnie psychologiczno-pedagogiczne i poradnie Polskiego Towarzystwa Dysleksji (diagnoza i terapia pedagogiczna indywidualna lub grupowa, dzieci i młodzieży).
4. Klasy terapeutyczne w masowych szkołach podstawowych.
5. Oddziały dłuższego pobytu i intensywnej terapii.

Formy ćwiczeń w czytaniu:
Dzieci dyslektycznych nie można zmuszać do głośnego czytania.
W pracy terapeutycznej stosuje się następujące formy ćwiczeń:
* czytanie całościowe sylab i wyrazów,
* czytanie wyrazów, zdań i tekstów sylabami,
* czytanie sylab i wyrazów w krótkich ekspozycjach,
* czytanie naprzemienne sylab, wyrazów i zdań – tzn. nauczyciel czyta na przemian z dzieckiem – jedną sylabę czyta dziecko, drugą nauczyciel,
* czytanie selektywne głośne i ciche (wybiórcze),
* czytanie z przesłoną (w okienku),
* ćwiczenia w rozumieniu treści.

Ćwiczenia w pisaniu:
1. Ćwiczenia w pisaniu powinny następować po ćwiczeniach czytania i obejmować ten sam materiał dydaktyczny (opracowane sylaby, wyrazy czy zdania powinny być następnie przepisane, napisane z pamięci lub ze słuchu).
2. Od początku i przez cały okres ćwiczeń należy zwracać uwagę na prawidłowość kierunku kreślenia liter, zwłaszcza owali (odwrotnie do ruchu wskazówek zegara), rozpoczynając od miejsca 2 na tarczy.
3. Przy wprowadzaniu nowych liter należy stosować wzory sprzyjające ich połączeniu.
4. Nie należy zbyt długo pracować na pojedynczych literach, ponieważ sprzyja to utrwalaniu nawyków literowania, głosowania przy czytaniu i pisaniu.
5. Wdrążać dziecko do autokontroli (poprzez stałe zastanawianie się nad poprawnością zapisu i sprawdzanie tej poprawności).
6. Wszystkie błędy powinny być poprawione. Niewłaściwy sposób to wymazywanie błędów, dlatego w początkowym okresie nauki wskazane jest pisanie ołówkiem.
7. Prawidłowa postawa przy pisaniu, zwłaszcza ułożenie ręki u dzieci leworęcznych (tzn. przedramię, dłoń i narzędzie pisarskie powinny znajdować się w jednej linii poniżej linii pisma).
8.Ćwiczenia w pisaniu nie mogą trwać zbyt długo.
9. Należy stosować:
- zasadę stopniowania trudności,
- zasadę indywidualizacji,
- zasadę systematyczności.
Dyslektycy to dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych, które nie potrafią podołać wymaganiom programu obowiązującego w danym kraju. Potrzebują pomocy pedagogicznej w formie szczególnego programu nauczania, metod nauczania dostosowanych do ich potrzeb, ograniczeń i możliwości oraz specjalnie przygotowanych pedagogów, których niestety brakuje.
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty stanowi, iż system ten zapewnia dostosowanie treści, metod i form organizacji nauczania do możliwości psychofizycznych uczniów, a także umożliwia im korzystanie z opieki psychologicznej i specjalnych form pracy dydaktycznej. Ponadto ustawa określa podstawowe formy działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły, a wśród nich zajęcia korekcyjno- wyrównawcze dla uczniów mających trudności w nauce oraz inne zajęcia wspomagające rozwój dzieci i młodzieży z zaburzeniami rozwojowymi.
Rozporządzenie z dnia 25 maja 1999 r. określa, iż pomoc psychologiczna i pedagogiczna w szkole oraz innych palcówkach opiekuńczo-wychowawczych udzielana jest w formie zajęć dydaktyczno-wyrównawczych i zajęć specjalistycznych: korekcyjno-kompensacyjnych, socjoterapii logopedycznych, oraz innych zajęć o charakterze terapeutycznym.
Rozporządzenie MEN z dnia 19 kwietnia 1999 r. w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów mówi o dostosowaniu wymagań do możliwości ucznia, u którego stwierdzono specyficzne trudności w uczeniu się lub deficyty rozwojowe uniemożliwiające sprostanie wymaganiom edukacyjnym wynikającym z programu nauczania. Ponadto MEN już w 1994 r. przedstawiło swoje stanowisko dotyczące oceniania pisemnych prac z języka polskiego w sytuacji orzeczenia dysortografii i /lub/ dysgrafii ucznia. Ocena pisemna prac z języka polskiego jest wówczas oceną uwzględniającą szeroki zakres wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania tego przedmiotu. O wystawieniu oceny niedostatecznej nie może decydować jeden rodzaj błędów, uwarunkowanych określoną dysfunkcją. W recenzji pracy nauczyciel zobowiązany jest uwzględnić informację o typach błędów stwierdzonych przez poradnię i roli tego orzeczenia w indywidualizowaniu oceny pracy pisemnego egzaminu. Ocena ta dotyczy również pisemnych prac z języka polskiego w czasie egzaminów wstępnych do szkół ponadpodstawowych oraz egzaminu dojrzałości. Ponadto nauczyciel klasyfikuje ucznia dyslektycznego na podstawie wypowiedzi ustnych, a prace pisemne ocenia przede wszystkim na podstawie treści. Ocena powinna dotyczyć przede wszystkim poprawności wypowiedzi ustnych i strony merytorycznej prac pisemnych; również w klasach starszych powinno się w zasadzie stosować dodatkowo ocenę opisową.

Jak postępować z dyslektykiem? – Wskazówki dla rodziców.
1. Uważnie należy obserwować trudności dziecka w pisaniu i czytaniu, a w przypadku wątpliwości należy jak najszybciej skontaktować się z poradnią psychologiczno-pedagogiczną.
2. Nie traktować dziecka jakby było chore czy leniwe, spróbować dopingować je do pokonania swoich trudności ewentualnie pod kierunkiem specjalisty.
3. Nie zmuszać dziecka do rezygnacji z zabawy.
4. Skłonić dziecko do wykonywania codziennie ćwiczeń (ok. 30 minut).
5. Kontrolować i egzekwować wykonanie ćwiczeń, chwalić i nagradzać za wysiłek.
6. Zaakceptować dziecko, stawiać mu wymagania dostosowane do jego możliwości.
7. Starać się być życzliwym i wyrozumiałym, wspierać dziecko w pokonywaniu trudności w pisaniu i czytaniu.
O dysleksji mówi się w ostatnich latach coraz częściej i coraz więcej jest dzieci cierpiących na tego typu zaburzenia. Nadal wiedza o nich jest zbyt mała i to zarówno wśród nauczycieli, jak i wśród rodziców. Konieczne jest, zatem upowszechnienie tej wiedzy, aby każde dziecko mogło jak najwcześniej otrzymać właściwą pomoc i rozwijać się na miarę swoich możliwości.


Bibliografia:
1. Barczak W.: Dziecko z trudnościami w nauce. Czy można mu pomóc? „Życie Szkoły” nr 4/2001
2. Dąbrowska M.: O dysleksji. „Programy Opiekuńczo- Wychowawcze” nr 17/2001
3. Jankowska M.: Trudności uczniów w pisaniu i czytaniu. „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” nr 10/2001
4. Mazur D.: Dziecko z trudnościami w czytaniu i pisaniu. Leniwe, niezdolne czy …dyslektyczne? „Życie Szkoły” nr 4/1999.
5. Wójtowicz E.: Czy dysleksja jest chorobą? „Życie Szkoły” nr 10/1997.
6. Zając R.: O dzieciach „ryzyka dysleksji” w świetle obserwacji sześciolatków. „Życie Szkoły” nr 10/1995.



Opracowały: B. Bogdańska – n-lka SP w Bemowie Piskim
M. Plona – n-lka SP w Bemowie Piskim
B. Dąbrowska- n-lka SP w Bemowie Piskim

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie