Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Rozwój fizyczny i motoryczny dzieci w okresie starszym szkolnym

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 14299 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Właściwa diagnoza rozwoju fizycznego i motorycznego ma duże znaczenie dla prawidłowego kierowania procesem wychowania fizycznego. Znając tę diagnozę można prognozować możliwości rozwojowe. Im wcześniej nauczyciel jej dokona, tym łatwiej i celniej można sterować procesem rozwoju dziecka.

Rozwój jest nieodłączną właściwością każdego żywego organizmu. Wszystkie żywe istoty ulegają stałym przekształceniom progresywnym lub regresywnym, a tempo tych zmian jest zależne od indywidualnych właściwości genetycznych, warunków środowiska zewnętrznego i od trybu życia.
Przez rozwój fizyczny rozumiemy całokształt procesów biologicznych (biofizycznych i biochemicznych), które są charakterystyczne dla organizmów żywych. Rozwój ten dotyczy zarówno aparatu ruchu, a więc kośćca, stawów, mięśni i układu nerwowego, jak i innych układów organizmu oraz kształtowania się tych właściwości funkcjonalnych, które nazywamy motoryką.
Rozwój motoryczny dziecka wyraża się w tym, że wraz ze wzrastaniem, różnicowaniem i dojrzewaniem jego narządów pojawiają się nowe ruchy, dziecko uczy się złożonych czynności, a jego motoryczne zachowanie jest coraz bardziej celowe i inteligentne. Rozwój ruchów dziecka jest jednak tylko zewnętrznym wyrazem złożonych procesów i mechanizmów, które są powiązane z licznymi funkcjami organizmu i zmieniających się w ontogenezie.
Okres szkolny starszy, zwany także okresem dojrzewania, płciowego, zaczyna się około 12 roku życia, lecz indywidualne odchylenia są stosunkowo duże; u chłopców zaczyna się on zwykle około dwa lata później niż u dziewcząt. Okres ten trwa do zakończenia dojrzewania płciowego. Obserwuje się wtedy całkowity zanik grasicy, zmniejszanie czynności tarczycy, a zakończenie rozwoju gruczołów płciowych, przy zaznaczeniu przewagi ich działania w stosunku do innych gruczołów dokrewnych. Kończy się funkcjonalny rozwój kory mózgowej, a czynność ośrodków podkorowych i wegetatywnych doskonali się. Pod koniec tego okresu układ krążenia zbliża się do rozmiarów właściwych osobnikom dorosłym. Jednak dysharmonia w tempie rozrostu serca i naczyń krwionośnych prowadzi do zaburzeń w krążeniu, a uwzględnienie tego faktu jest szczególnie ważne przy obciążeniu organizmu dziecka wysiłkiem fizycznym.
Okres dojrzewania płciowego rozpoczyna bardzo intensywny przyrost długości ciała, określany przez niektórych autorów jako „skok pokwitaniowy”, a wynoszący średnio rocznie 6 – 9 cm wobec 3 – 4 cm w innych latach. Skok pokwitaniowy doprowadza do zmiany proporcji ciała i innego wyglądu sylwetki. W tym skoku bierze udział każdy mięśniowy i kostny wymiar ciała. U większości osobników przyspiesza się nawet nieco wzrastanie głowy. Szczególnie powiększają się narządy rozrodcze i uderzająco zmienia się wygląd twarzy. Równocześnie zmniejsza się tkanka limfatyczna, a u chłopców także tkanka tłuszczowa podskórna w obrębie kończyn.
Objawy przyspieszonego rozrostu somatycznego, nie równoczesnego dla poszczególnych elementów budowy, doprowadzają do charakterystycznych zmian w wyglądzie dojrzewających osobników. Po przedpokwitaniowym przyroście podskórnej tkanki tłuszczowej i osiągnięciu harmonijnej budowy w młodszym wieku szkolnym, następuje teraz szybki wzrost kończyn oraz stóp i dłoni. Równocześnie z tym zmniejsza się grubość podskórnej tkanki tłuszczowej, co zmienia dotychczasowe proporcje ciała. Dziecko jest w tej fazie pokwitania wychudzone, niezgrabne, dopóki opóźnione nieco powiększanie się ciężaru ciała nie wyrówna tego stanu. Zmiany występują także w innych częściach ciała, chociaż te zmiany somatyczne nie są trwałe. Wkrótce następuje intensywniejszy przyrost ciężaru ciała, wzrost kości, przy czym u chłopców zaznacza się większy wzrost obręczy barkowej, u dziewcząt pasa miednicy, co znacząco zmienia sylwetkę.
W tej fazie rozwojowej notuje się, obok rozrostu kości, również znaczniejsze powiększanie się miękkich tkanek ciała, z wyraźną przewagą umięśnienia u chłopców, a tkanki tłuszczowej u dziewcząt – co jeszcze silniej zaznacza różnice, dymorfizm płciowy. Stopniowo sylwetki chłopców zaczynają się coraz bardziej upodabniać do męskich, a sylwetki dziewcząt do dziewczęcych. Proporcje budowy, nieco zachwiane w pierwszej fazie pokwitania, zaczynają się wyrównywać, głównie na skutek mniejszego przyrostu kończyn, a większego tułowia, i uzyskują ostateczny kształt około osiemnastego roku życia.
Przebieg dojrzewania płciowego ocenia się zwykle na podstawie zmian zachodzących w owłosieniu płciowym, w wielkości oraz wyglądzie narządów płciowych zewnętrznych, a także gruczołu piersiowego, menarche u dziewcząt, a ejakulacji u chłopców.
W okresie dojrzewania aktywność dziecka zwiększa się, często dochodząc do agresywności, znamionuje je nadmierna ciekawość i ambicja (często przewrażliwiona), zwiększa się pobudliwość i znaczna zmienność nastrojów - często występuje przygnębienie, niepewność postępowania itp.
W motoryce dziecka w tym okresie zaobserwować można znaczną niezgrabność ruchów. Zahamowania i konflikty, typowe dla sfery emocjonalnej, obijają się jak w lustrze w ruchach zewnętrznych, które stają się sztywne, kanciaste, niezręczne, skrępowane. Ogólnie znany jest groteskowy obraz „podlotka”, zażenowanego własną niezręcznością, podlotka, który nie wie co zrobić z rękoma i nogami, który wszystko tłucze i o wszystko zaczepia. Jego ciało jest jakby nowym ubraniem, w którym właściciel nie czuje się swobodnie.
Jako cechy charakterystyczne dla tego etapu rozwojowego wymienić można: spadek koordynacji ruchów, celności, precyzji, wzmożenie napięcia mięśniowego, obawę przed ruchem trudnym lub nowym. W tym okresie – mimo niechęci do wysiłku – powraca rozrzutność ruchowa z powodu licznych przyruchów towarzyszących ruchowi zasadniczemu. Często obserwuje się niepokój motoryczny, a nawet utratę kontroli nad ruchami, aż do występowania ruchów mimowolnych, jak przeróżne tiki: grymasy twarzy, potrząsanie głową, ramionami itp.
Na ogół panuje przekonanie, że okres pokwitania powoduje obniżenie odporności organizmu i większą podatność na szkodliwe wpływy zewnętrzne. Ponadto uważa się, że organizm znajdujący się w tym wieku ujawnia nieraz niedostrzegalne dotychczas wady rozwojowe. Jednakże większość objawów charakterystycznych dla tego okresu ustępuje wraz z ustaleniem się równowagi fizjologicznej i dojrzałych proporcji ciała oraz z przyjęciem nowej roli społecznej związanej z okresem młodzieńczym.

Literatura:
1. Bielski J., Życie jest ruchem, Agencja Promo - Lider, Warszawa 1996.
2. Demel M., Skład A., Teoria wychowania fizycznego dla pedagogów, PWN, Warszawa 1986.
3. Drozdowski Z., Antropologia sportowa w zakresie studiów wychowania fizycznego. Podręczniki AWF Poznań Nr12, PWN, Warszawa – Poznań 1984.
4. Przewęda R., Rozwój somatyczny i motoryczny, PWN, Warszawa 1973.

mgr Alina Woźniewicz

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie