Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Wychowawcze i kształcące funkcje gier i zabaw dydaktycznych

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 8148 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Od wielu stuleci podstawowym zadaniem kształcenia i wychowania jest harmonijny rozwój osobowości dzieci i młodzieży. Realizację tego zadania umożliwia wielostronny charakter celów, treści kształcenia, różnorodność metod i form oddziaływania na różne strefy aktywności dziecka: poznawczą, emocjonalno – społeczną, emocjonalno – ekspresyjną oraz motoryczną.
Skuteczność oddziaływań pedagogicznych nauczyciela zależy przede wszystkim od metod nauczania, w związku z tym, jednym z najważniejszych powinności nauczyciela jest poszukiwanie coraz bardziej efektywnych i skutecznych metod kształcenia i wychowania. Jedną z takich metod jest metoda oparta na wykorzystywaniu gier dydaktycznych w procesie kształcenia wczesnoszkolnego, która ma za zadanie zachowanie łączności metodyczno – organizacyjnej między wychowaniem przedszkolnym, za nauczaniem początkowym, dzięki której w znacznej mierze zmniejszy się stres wywołany u dziecka podczas zmiany środowiska i nauczyciela.

OPRACOWAłA: Małgorzata Dobroć

Jednym ze sposobów zachowania łączności metodyczno – organizacyjnej między wychowaniem przedszkolnym a wychowaniem i nauczaniem wczesnoszkolnym jest wykorzystanie zabawy jako jednej z form aktywności dziecka. Począwszy od okresu wczesnoszkolnego głównym rodzajem jego aktywności staje się zorganizowana czynność uczenia się i działania z elementami pracy. Zabawa jednak, jako forma aktywności ludzkiej nigdy nie zanika zupełnie, bowiem najpierw utrzymuje się na szczeblu szkolnym, a następnie w życiu dorosłym obok nauki i pracy. Zmienia się jednakże stopień aktywności zabawowej oraz treść i właściwości zabawy. Istotne są np.: różnice między zabawami okresu przedszkolnego i szkolnego. Podstawowa zmiana polega na przejściu od zabaw z rozwiniętą sytuacją zabawową i ukrytymi w niej prawidłami di zbaw z jawnymi, coraz mniej zaznaczającymi się sytuacjami zabawowymi oraz do zabaw ze stopniowym usuwaniem akcesoriów.
Najbardziej charakterystyczną cechą gier i zabaw dydaktycznych dzieci w wieku wczesnoszkolnym jest element współpracy zespołowej.
W działalności zabawowej w omawianym okresie możemy wyróżnić następujące grupy zabaw:
- zespołowe zabawy i gry ruchowe z prawidłami i elementami rywalizacji,
- zespołowe zabawy tematyczne, tj.: zabawy w role, inscenizacje, dramatyzacje, konkursy, quizy itp.,
- zespołowe zabawy i gry dydaktyczne opracowane specjalnie w celach poznawczych, tzn. rozwiązywania założonych w nim zadań i czynności poznawczych. Zaliczmy tutaj również różnego rodzaju loteryjki, układanki, rebusy, krzyżówki, zagadki. gry stolikowe itp.,
- zabawy konkurencyjne, w których dominują czynności motoryczne.¹
Spośród wymienionych przeze mnie czterech grup typowych dla okresu wczesnoszkolnego przedmiotem zainteresowania są zabawy i gry tematyczne oraz dydaktyczne zwane inaczej poznawczymi. Zabawy te spełniają ważne funkcje poznawcze, kształcące i wychowawcze. Ukierunkowane na cele poznawcze zabawy i gry dydaktyczne oraz tematyczne służą gromadzeniu materiału poznawczego oraz utrwalaniu i operowaniu zdobytymi informacjami. W zabawach poznawczych uczniowie wykonują zadania, do których realizacji potrzebna jest określona wiedza o rzeczach, zjawiskach a także prawidłowościach otaczającej rzeczywistości. Zabawy poznawcze pełnią rolę wspomagającą w zakresie przyswajania sobie przez uczniów istoty poznawanego materiału programowego, także prawidłowości tego procesu oraz sensu dokonujących się /często na oczach dzieci/ przemian.
Zabawy i gry tematyczne i dydaktyczne pełnią również określone funkcje kształcące. Polegają one głównie na doskonaleniu i rozwijaniu procesów i zdolności poznawczo – orientacyjnych uczniów, zwłaszcza ich mowy i myślenia. W uczeniu się przy pomocy zabaw rozwijają się procesy percepcyjno – motoryczne, spostrzegawczość i wyobraźnia, uwaga, pamięć, a także procesy umysłowe, takie jak.: analiza i synteza, porównywanie, klasyfikowanie, abstrahowanie, rozumowanie i uogólnianie. W zabawach ujawniają się zdolności i twórcza fantazja, istnieją możliwości zdobywania umiejętności i nawyków niezbędnych do uczenia się w szkole, a w przyszłości także i w pracy. Główna rola zabaw tematycznych i dydaktycznych, a także gier tkwi jednak w ich funkcjach poznawczych i polega na wzbudzaniu i wzmaganiu wewnętrznej chęci do wykonywania zadań szkolnych i odpowiadających im czynności uczenia się, np.: czynności obserwacyjnych, analityczno – syntetycznych, porównywania wg określonych grup znaczeniowych itp. Podczas uruchamiania określonych procesów i czynności poznawczych następuje u dzieci wzmożenie napięcia umysłowego.
Napięcie to, ze względu na małą jeszcze w tym okresie odporność psychiczną, powoduje u dzieci szybkie znużenie i zmęczenie. Zabawy czyni bardziej interesujące zadania zawarte w w/w przeze mnie czynności i tym samym zapobiega owemu zniechęceniu i znużeniu, co więcej – dodatnio motywuje do pokonywania trudności. Dzięki zespołowemu charakterowi zabawy i gry służą też kształtowaniu poczucia odpowiedzialności za wykonanie zadania, sprzyjają rozwijaniu takich cech charakteru, jak: wola, wytrwałość w osiąganiu celu, umiejętność pracy, współpracy i współdziałania w zespole i dla zespołu. Wzajemne interakcje między członkami grupy biorącymi udział w zabawie powodują wzrost aktywności indywidualnej i grupowej. Aktywność ta w zespołowej zabawie tematycznej i dydaktycznej skierowana jest na poszukiwanie i tworzenie oraz zastosowanie opanowanych informacji. Element współdziałania i współpracy w zespole wyraża się w odpowiednim zaangażowaniu u poszczególnych dzieci ich zasobu wiadomości, uwagi i pamięci, zdolności orientacji i fantazji twórczej.
Biorąc pod uwagę wymienione funkcje społeczno – wychowawcze możemy stwierdzić, że zabawy tematyczne i dydaktyczne stanowią ważny środek wiodący do ukształtowania odpowiednich postaw i nastawień wobec nauki, wobec pracy innych osób oraz wobec otaczającej rzeczywistości społeczno – przyrodniczej. Składnikami tych postaw i nastawień są takie cechy kierunkowe, jak: wrażliwość wobec cudzej krzywdy, uczucia koleżeńskie, altruizm, dyscyplina, nastawienia spostrzeżeniowo – empatyczne, realizowanie społecznie wartościowych zadań, wiedza i doświadczenie dotyczące zaspokojenia potrzeb poznawczych i społeczno – emocjonalnych.
Wychowanie i nauczanie za pomocą zabaw zatem powinni być wychowaniem do nauki i do pracy, natomiast droga od zabawy do nauki i pracy prowadzi od konieczności, którą zabawa czyni czymś pożądanym, do konieczności w pełni uświadomionej. Przedmiotem tej świadomości są odpowiednie prawidła /reguły/ gry lub zabawy oraz sposoby zachowania charakteryzujące stosunek do poznawanych elementów rzeczywistości, jak również do współuczestników zabawy. W uczeniu się przez zabawę występuje akt syntezy między zabawą a uczeniem się.
Ucząc i wychowując zabawy i gry dydaktyczne stanowią ważny i często nie doceniony czynnik integrujący nauczanie i wychowanie, procesy poznawania, działania i przeżywania. Zabawy są nieodzownym elementem takich koncepcji dydaktycznych, jak: nauczanie wielostronne, problemowe, indywidualizujące i uspołeczniające. Należałoby w większym stopniu, niż to miało dotychczas, stosować zabawy poznawcze jako środek optymalizacji procesu dydaktyczno – wychowawczego w ramach lekcji oraz zajęciach pozalekcyjnych.

___________________
¹ W. Okoń. Słownik pedagogiczny. Warszawa 1975,s. 344.

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie