Startuj z nami!

www.szkolnictwo.pl

praca, nauka, rozrywka....

mapa polskich szkół
Nauka Nauka
Uczelnie Uczelnie
Mój profil / Znajomi Mój profil/Znajomi
Poczta Poczta/Dokumenty
Przewodnik Przewodnik
Nauka Konkurs
uczelnie

zamów reklamę
zobacz szczegóły
uczelnie
PrezentacjaForumPrezentacja nieoficjalnaZmiana prezentacji
Pracujemy metodami aktywizującymi - Przedsięwzięcie

Od 01.01.2015 odwiedzono tę wizytówkę 15969 razy.
Chcesz zwiększyć zainteresowanie Twoją jednostką?
Zaprezentuj w naszym informatorze swoją jednostkę ->>>
* szkolnictwo.pl - najpopularniejszy informator edukacyjny - 1,5 mln użytkowników miesięcznie



Platforma Edukacyjna - gotowe opracowania lekcji oraz testów.



 

Zajęcia twórczości, które wspierają zdolności twórcze dzieci, mają ścisły związek z wychowaniem i aktywnością uczniów. W trakcie trwania takich zajęć dzieci uczą się współpracy z innymi, rozwiązują problemy i zadania w sposób twórczy. Zajęcia twórczości muszą wypełnić lukę edukacyjną w Polsce, co na pewno przyczynie się do harmonijnego rozwoju osobowości uczniów.
Na spotkaniu zespołu przedmiotowo - problemowego we wrześniu 2004 roku przedstawiłam nauczycielom kształcenia zintegrowanego projekt przedsięwzięcia pt. „Pracujemy metodami aktywizującymi”. Wśród zaprezentowanych metod, wychowawcy wybrali sobie te, które chcieliby wykorzystać na zajęciach w swoich klasach. Po przeprowadzonych zajęciach w maju 2005 roku nauczycielki przedstawiły mocne i słabe strony metod aktywizujących oraz podsumowanie. Zostały wypełnione ankiety ewaluacyjne dotyczące pracy nad tymi metodami.

Przedsięwzięcie przewidziane jest do realizacji w ciągu jednego roku nauczania. W przedsięwzięciu wyodrębniłam trzy zakresy działań:
  • zakres działań własnych,
  • współpracę z nauczycielami kształcenia zintegrowanego,
  • udział w kursach doskonalących i warsztatach "Pracujemy metodami aktywizującymi"
Celem przedsięwzięcia jest:
  • planowanie, organizowanie i ocenianie swojej własnej nauki,
  • poszukiwanie, porządkowanie i wykorzystywanie informacji z różnych źródeł oraz efektywne posługiwanie się technologią informacyjną,
  • rozwijanie sprawności umysłowych oraz osobistych zainteresowań,
  • skuteczne porozumiewanie się w różnych sytuacjach, prezentacja własnego punktu widzenia, przygotowanie się do publicznych występów,
  • współdziałanie w zespole i praca w grupie, budowanie więzi międzyludzkich,
  • podejmowanie indywidualnych i grupowych decyzji, rozwiązywanie problemów w sposób twórczy,
  • przyswajanie sobie metod i technik negocjacyjnych rozwiązań konfliktów i problemów społecznych,
Metody aktywizujące w klasach I

1. "Mapa skojarzeń"

Przebieg:
  • zapisz na tablicy pojęcie, które chcesz zdefiniować
  • podziel klasę na 4-5 zespołów. Każdy z nich otrzymuje od Ciebie duży arkusz papieru
  • poproś uczniów aby zapisali pojęcie w środku plakatu, mogą zrobić do niego rysunek
  • wyjaśnij na czym polega kreślenie map skojarzeń.
  • określ czas na wykonanie zadania i zaproś uczniów do pracy.
  • na forum klasy poszczególne grupy prezentują wykreślone mapy skojarzeń. Wykorzystując je, formułujecie definicję.
Ramy organizacyjne:
     Sala przygotowana do pracy w grupach. Duże arkusze papieru w liczbie odpowiadającej liczbie grup. Kolorowe mazaki lub kredki. Szpilki lub pineski.

Czas pracy: 15-20 min.

Konstruując mapy myśli ze swoimi uczniami skorzystaj z następujących reguł:
  • rysunki stosuj na całej przestrzeni mapy,
  • używaj trzech lub więcej kolorów w centralnym rysunku,
  • wykorzystuj efekt przestrzenności w rysunkach i wokół słów,
  • stosuj litery, linie i obrazki różnej wielkości,
  • porządkuj odstępy między elementami mapy,
  • używaj skojarzeń,
  • łącz strzałkami obszary mapy, które chcesz ze sobą powiązać,
  • używaj systemu znaków umownych,
  • pisz przejrzyście, używaj dużych liter,
  • wzdłuż każdej linii pisz tylko jedno słowo,
  • linie muszą być tej samej długości co słowa,
  • linie muszą się ze sobą łączyć,
2. "Myślące kapelusze"

Przebieg:
Pięć kapeluszy różnego koloru symbolizuje sposoby przestrzegania problemu, jego analizy, znajdowania różnych rozwiązań i argumentowania w dyskusji:
  • biały - opierała się na neutralnych faktach, liczbach, danych, argumentuje na płaszczyźnie rzeczowej,
  • czerwony - ukazuje emocje i uczucia, wyraża przypuszczenia (zarówno pozytywne jaki i negatywne)
  • czarny - widzi wszystko w czarnych kolorach, wnosi trudności, wszystko jest dla niego niemożliwe, wydaje negatywne opinie, "advocatus diaboli"
  • niebieski - odznacza się chłodnym dystansem, kontroluje, czuwa nad innymi kapeluszami (wewnętrzny prowadzący dyskusję),
  • żółty - kieruje się optymizmem, myśli pozytywnie, konstruktywnie, widzi świetlaną przyszłość,
  • przygotuj karteczki w pięciu kolorach do rozlosowania, wśród których znajdować się będzie również pięć karteczek w kształcie kapeluszy, każdy innego koloru. Osoby, które wylosują określone kapelusze, są uczestnikami dyskusji, pozostali uczniowie mający karteczki w tym samym kolorze przygotowują argumenty dla swojego reprezentanta (myślącego kapelusza)
  • na tablicy zapisz problem, który będzie przedmiotem dyskusji.
  • uczniowie przygotowują do dyskusji "swój kapelusz"
  • po kilkunastu minutach przygotowań ma miejsce dyskusja, która jest obserwowana przez uczniów nie biorących udziału w grze,
  • na zakończenie dyskusji osoby biorące w niej udział mówią o swoich odczuciach, następnie głos mają obserwatorzy.
Ramy organizacyjne:
     Znaczenie kolorów powinno być opisane na plakacie. Możesz to zrobić również w formie wywieszonych kolorowych kartek, na których określona będzie symbolika kolorów, np. na kartce białej napis "fakty, dane, informacje". Uczniowie mogą też otrzymać duże kapelusze, które mogliby w czasie dyskusji mieć na głowie.

Warianty:
     Pięć osób otrzymuje kapelusze i zajmuje odpowiednią pozycję w dyskusji, po krótkiej fazie samodzielnego przygotowania. Po pierwszej rundzie dyskusji następuje zmiana kapeluszy wśród tych samych pięciu osób i kolejna runda dyskusji. Daje to możliwość zaobserwowania wpływu zmiany kapelusza na zachowanie poszczególnych osób biorących udział w dyskusji, więc ćwiczenie to ma inny cel: kształtuje umiejętności komunikacyjne. Wariant pierwszy ukierunkowany jest bardziej na rozumienie problemów.

3. "Smily"

Przebieg:
     Na plakacie rysujesz schemat służący do oceny lekcji lub określonych kryteriów. Uczniowie zaznaczają mazakiem w wybranym przez siebie miejscu kropkę (do każdego kryterium jedną), która ma być odpowiedzią na zadane przez Ciebie pytanie, np.:
  • temat dzisiejszej lekcji był atrakcyjny,
  • nowe treści były przekazane z sposób zrozumiały dla mnie,
  • atmosfera na lekcji była dobra,
Ramy organizacyjne:
Czas: 15 minut wraz z omówieniem wyników.
     Nie wymaga specjalnych przygotowań ani dużej ilości materiałów piśmienniczych.

Warianty:
     Ewaluacja trzech różnych lekcji. Uczniowie rysują lub przyklejają kropki w odpowiednich kolumnach (lekcja 1, lekcja 2, lekcja 3) odpowiadając na pytanie: Która z trzech ostatnich lekcji była, Twoim zdaniem, najciekawsza?

Ważne!
      Nie należy liczyć kropek. Są dość widoczne dla każdego. Wskazane jest jednak porozmawiać na ten temat wyników - niech skomentują je ci uczniowie, którzy chcą.

Metody aktywizujące w klasach II

1. "Dywanik pomysłów"

Przebieg:
     Problem, który ma być dyskutowany może być zapisany na tablicy, przedstawiony przez ucznia lub przez grupę.
  • daj uczniom czas na bliższe zapoznanie się z sytuacją problemową, pozwól na stawianie pytań, objaśnienie,
  • przedstaw zasady pracy tą metodą,
  • wyjaśnij, że pomysły tworzą indywidualnie i zapisują je mazakami na kartkach. Rozdaj uczniom po 2-3 kartki.
  • poproś uczniów aby po krótkim zastanowieniu napisali swoje pomysły na kartkach, ale tak żeby na jednej kartce znalazł się tylko jeden pomysł. Zwróć uwagę na staranność opisów. Daj czas na zapisanie swoich myśli.
  • następnym etapem jest tworzenie dywanika pomysłów. W wyznaczonym miejscu sali (może to być ściana, podłoga) przypnij duży arkusz papieru, na którym uczniowie będą układać swoje kartki. Poproś ich, aby kolejno podchodzili do plakatu, odczytywali swoje kartki i przywieszali je.
  • po zawieszeniu wszystkich kartek przychodzi czas na ocenę proponowanych rozwiązań. Każdy uczeń otrzymuje jeden punkt i stawia go przy rozwiązaniu, której jego zdaniem jest najlepsze i najtrafniejsze. Poproś o policzenie punktów.
  • rozwiązanie, które uzyskało największą liczbę punktów jest najlepsze. Możesz podyskutować chwilę z klasą na temat tego wyboru.
Ramy organizacyjne:
     Będą Ci potrzebne kartki, najlepiej 1/3 formatu A-4, mazaki, klej lub szpilki, punkty samoprzylepne - "cenówki" (zamiast nich możesz użyć mazaków do stawiania punktów). Jeżeli klasa jest duża (25-30 osób) zmniejsz liczbę kartek do jednej dla ucznia - zaoszczędzisz czas.

Czas: 15-20 minut

Warianty:

     Z dużej klasie możesz dokonać podziału na 3-4 zespoły, które będą pracowały samodzielnie według podanej przez Ciebie instrukcji. Zespoły zbierają pomysły, umieszczają je na plakatach, dokonują oceny punktowej zamieszczonych rozwiązań. Następnie odbywa się prezentacja powstałych dywaników pomysłów, która może być zakończona dyskusją. Dla odróżnienia zespołów możesz przygotować dla każdego inny kolor kartek. W tym wariancie możesz każdemu uczniowi przydzielić po 2-3 kartki. Na zastosowanie tego wariantu potrzeba około 20 minut.

2. "Drzewko decyzyjne"

Przebieg:
     W zależności od założonego celu, przewidzianego toku zajęć, sytuacja wymagająca podjęcia decyzji może być tematem lekcji lub wynikiem pracy nad danym problemem. Praca tą metodą sprowadza się do graficznego zapisu analizy procesu podejmowania decyzji.
  • wspólnie z uczniami nazwij sytuację wymagającą podjęcia decyzji.
  • poproś uczniów o zapisanie jej na tablicy, plakacie.
  • porozmawiajcie chwilę na temat tej sytuacji: dlaczego tak się stało? jakie były powody / przyczyny takiego a nie innego zachowania, postępowania?
  • podziel klasę na grupy ( odliczanie, pory roku, karteczki, itp.) 5-6 osobowe
    • rozdaj uczniom kartę pracy ucznia nr 1
    • wyjaśnij, że wypełnianie karty rozpoczyna się od dołu, tzn. wpisujemy sytuację wymagającej podjęcia decyzji. Następnie wszystkie grupy zastanawiają się, jakie mogą być możliwe rozwiązania zaistniałej sytuacji i wspólnie ustalają trzy najefektywniejsze i najszybsze. Zapisują je na karcie ćwiczeń,
    • kolejnym etapem pracy grup jest analiza skutków (pozytywnych i negatywnych) zaproponowanych rozwiązań, czyli poszukiwanie argumentów "za" i "przeciw" dla każdego rozwiązania,
    • pozytywne i negatywne skutki zapisywane są na karcie ćwiczeń,
    • ostatnim etapem jest określenie celów / wartości wybranego rozwiązania
  • poproś aby każda grupa przedstawiła wyniki swojej pracy. Karty możesz wywiesić w klasie.
  • zaproś swoich uczniów do dyskusji nad wynikami pracy grup
Ramy organizacyjne:
     Metoda ta połączona z dyskusją zajmuje całą jednostkę lekcyjną. Na wypełnienie karty ćwiczeń potrzeba 20-25 minut. Musisz wcielić się w rolę "strażnika czasu" i dokładnie określać ilość czasu potrzebną na wypełnienie kolejnych części karty i pilnować, by grupy go nie przekraczały. Karty pracy ucznia dobrze jest przygotować na dużym papierze, aby wszyscy uczniowie mogli prześledzić tok podejmowania decyzji.

Warianty:
Drzewko decyzyjne możesz tworzyć z całą klasą:
  • przygotowujesz dużą planszę z narysowanym drzewkiem,
  • przy pomocy ‘burzy mózgów’ poszukujecie możliwych rozwiązań,
3. "Smily"

Przebieg:
     Na plakacie rysujesz schemat służący do oceny lekcji lub określonych kryteriów. Uczniowie zaznaczają mazakiem w wybranym przez siebie miejscu kropkę (do każdego kryterium jedną), która ma być odpowiedzią na zadane przez Ciebie pytanie, np.:
  • temat dzisiejszej lekcji był atrakcyjny,
  • nowe treści były przekazane z sposób zrozumiały dla mnie,
  • atmosfera na lekcji była dobra,
Ramy organizacyjne:

Czas: 15 minut wraz z omówieniem wyników.
     Nie wymaga specjalnych przygotowań ani dużej ilości materiałów piśmienniczych.

Warianty:
     Ewaluacja trzech różnych lekcji. Uczniowie rysują lub przyklejają kropki w odpowiednich kolumnach (lekcja 1, lekcja 2, lekcja 3) odpowiadając na pytanie: Która z trzech ostatnich lekcji była, Twoim zdaniem, najciekawsza?

Ważne!
     Nie należy liczyć kropek. Są dość widoczne dla każdego. Wskazane jest jednak porozmawiać na ten temat wyników - niech skomentują je ci uczniowie, którzy chcą.

Metody aktywizujące w klasach III

1. "Piramida priorytetów"

Przebieg:
     Metodą burzy mózgów ustalasz zagadnienia / aspekty do danego tematu (np.: zjawiska atmosferyczne, środowisko naturalne człowieka, demokracja w naszej szkole, wiosenna wycieczka klasowa).
     Uczniowie dzielą się na 3 grupy, każda grupa otrzymuje kartki samoprzylepne i plakat z narysowaną piramidą. Uczniowie w każdej z 3 grup wybierają spośród haseł zebranych burzą mózgów 10 najważniejszych, ich zdaniem, aspektów do danego tematu (np.: d tematy "wiosenna wycieczka klasowa": trasa, atmosfera, noclegi, wyżywienie, krajobraz, pieniądze, termin, kto jedzie, opiekunowie, przewodnik turystyczny) i zapisują je na kartkach samoprzylepnych. Naklejają je teraz w odpowiednich miejscach piramidy priorytetów, kierując się odpowiedzią na pytanie:
     Który z wybranych aspektów jest dla Was najważniejszy?
Teraz z trzech piramid uczniowie stworzą jedną wspólną piramidę priorytetów, reprezentatywną dla całej klasy.

Ramy organizacyjne:

Czas: 10 minut - zbieranie zagadnień
10 minut - wybór, zapisywanie i przyklejanie haseł na kartkach samoprzylepnych do plakatu
15 minut - tworzenie wspólnej piramidy.

2. "Burza mózgów"

Przebieg:
     Metoda polega na podawaniu w krótkim czasie dużej liczby różnych skojarzeń, rozwiązań, które niesie wyobraźnia. Wyjaśnij klasie na czym polega ta metoda, przedstaw zasady w niej obowiązujące. Możesz wywiesić plakat z napisanymi zasadami.
Metoda ma przebieg etapowy:

I. Wytwarzanie pomysłów.
Proces wytwarzania pomysłów możesz inspirować poprzez stawianie pytań lub zagadnień, np.:
  • wymieńcie zastosowania,
  • podajcie możliwe zastosowania,
  • jaki macie pomysł na...?
  • z czym wam się kojarzy..? itp.
Pytania kierujesz do całej klasy. Odpowiedzi zapisujesz sam na tablicy lub prosisz o to jednego z uczniów. Notujesz wszystkie pomysły niezależnie od tego czy są trafne.
     Po zakończeniu wytwarzania pomysłów odczytujesz wszystkie zapisane propozycje. Uczniowie mogą stawiać pytania dotyczące poszczególnych pomysłów, prosić o ich wyjaśnienie i doprecyzowanie. Odpowiedzi udzielają autorzy pomysłów.

II. Ocena i analiza zgłoszonych pomysłów.
Ten etap służy selekcji podanych pomysłów. Możesz dokonać jej w różny sposób:
  • wspólnie z klasą pogrupuj pomysły dotyczące takich samych lub podobnych rozwiązań. Następnie podziel klasę na tyle zespołów, ile powstało grup pomysłów. Zespoły analizują i wybierają najlepsze rozwiązania, przedstawiają sobie wzajemne wyniki pracy. Wspólnie z całą klasą wybierasz najlepsze rozwiązania.
  • dzielisz klasę na zespoły i każdemu z nich przydzielasz z powstałej listy proporcjonalną liczbę pomysłów Zespoły dokonują ich analizy i wybierają jeden spełniający ustalone wcześniej kryteria. Przedstawiają swój wybór klasie wraz z uzasadnieniem. Cała klasa decyduje o wyborze najlepszego rozwiązania.
  • jeżeli klasa jest mała możesz każdemu uczniowi przydzielić po dwa punkty, wyznaczyć czas na zastanowienie się nad przedstawioną listą rozwiązań i polecić dokonanie wyboru dwóch rozwiązań ich zdaniem najlepszych. Suma punktów przy poszczególnych rozwiązaniach decyduje o tym, które będzie wzięte pod uwagę.
III. Zastosowanie pomysłów, rozwiązań w praktyce.
     Cały zespół klasowy pod Twoim kierunkiem pracuje nad opracowaniem zastosowania wybranego pomysłu w praktyce. Możesz także podzielić klasę na zespoły, których zadaniem będzie opracowanie wykorzystania danego rozwiązania.

Ramy organizacyjne:
Będą potrzebne: tablica lub plakat do zapisywania pomysłów, plakat z zasadami obowiązującymi w burzy mózgów. Czas na jej przeprowadzenie 10-20 min., w zależności od wybranego wariantu.

3. "Smily"

Przebieg:
     Na plakacie rysujesz schemat służący do oceny lekcji lub określonych kryteriów. Uczniowie zaznaczają mazakiem w wybranym przez siebie miejscu kropkę (do każdego kryterium jedną), która ma być odpowiedzią na zadane przez Ciebie pytanie, np.:
  • temat dzisiejszej lekcji był atrakcyjny,
  • nowe treści były przekazane z sposób zrozumiały dla mnie,
  • atmosfera na lekcji była dobra,
Ramy organizacyjne:

Czas: 15 minut wraz z omówieniem wyników.
Nie wymaga specjalnych przygotowań ani dużej ilości materiałów piśmienniczych.

Warianty:
     Ewaluacja trzech różnych lekcji. Uczniowie rysują lub przyklejają kropki w odpowiednich kolumnach (lekcja 1, lekcja 2, lekcja 3) odpowiadając na pytanie: Która z trzech ostatnich lekcji była, Twoim zdaniem, najciekawsza?

Ważne!
     Nie należy liczyć kropek. Są dość widoczne dla każdego. Wskazane jest jednak porozmawiać na ten temat wyników - niech skomentują je ci uczniowie, którzy chcą.

MOCNE I SŁABE STRONY

1. Mapa skojarzeń:

Plusy:
  • pomaga w zapamiętywaniu, definiowaniu pojęć,
  • uczy poszukiwania związków między faktami, pojęciami,
  • uczy włączania nowych wiadomości do posiadanej wiedzy,
2. Myślące kapelusze:
Plusy:
  • doświadczenia z tą metodą są zawsze pozytywne,
  • wywołuje wielkie zaangażowanie uczniów,
  • można ją stosować we wszystkich grupach wiekowych,
3. "Smily":
Plusy:
  • metody bardzo proste w przygotowaniu,
  • dzięki nim można się dowiedzieć ciekawych rzeczy,
  • uczniowie chętnie w nich uczestniczą,
  • zabierają mało czasu,
  • można je zastosować w dowolnej części lekcji,
  • urozmaicają zajęcia,
Minusy:
  • metody są trudne w przygotowaniu,
  • nie wnoszą ciekawych elementów do lekcji,
4. Piramida priorytetów:
Plusy:
  • wszyscy uczniowie są zaangażowani,
  • wszyscy czują, że mają wpływ na proces uczenia się, życia klasy itp.
Minusy:
  • trudno zapanować nad dyscypliną czasową, szczególnie w szkole podstawowej,
5. Burza mózgów:
Plusy:
  • w krótkim czasie gromadzona jest duża liczba pomysłów,
  • aktywność wszystkich uczniów,
Minusy:
  • niechęć grupy do wytwarzania pomysłów,
  • przełamywanie oporu grupy zajmuje dużo czasu,
6. Dywanik pomysłów:
Plusy:
  • każdy uczeń ma szansę przedstawienia swojego pomysłu,
  • cała klasa zaangażowana jest w pracę nad poszukiwaniem rozwiązań,
  • uczy samodzielnego podejmowania decyzji,
Minusy:
  • w dużej klasie faza prezentacji zajmuje dużo czasu,
Przedsięwzięcie opracowała Danuta Gawlik, nauczuciel kształcenia zintegrowanego Szkoły Podstawowej nr 10 w Mysłowicach.

Umieść poniższy link na swojej stronie aby wzmocnić promocję tej jednostki oraz jej pozycjonowanie w wyszukiwarkach internetowych:

X


Zarejestruj się lub zaloguj,
aby mieć pełny dostęp
do serwisu edukacyjnego.




www.szkolnictwo.pl

e-mail: zmiany@szkolnictwo.pl
- największy w Polsce katalog szkół
- ponad 1 mln użytkowników miesięcznie




Nauczycielu! Bezpłatne, interaktywne lekcje i testy oraz prezentacje w PowerPoint`cie --> www.szkolnictwo.pl (w zakładce "Nauka").

Zaloguj się aby mieć dostęp do platformy edukacyjnej




Zachodniopomorskie Pomorskie Warmińsko-Mazurskie Podlaskie Mazowieckie Lubelskie Kujawsko-Pomorskie Wielkopolskie Lubuskie Łódzkie Świętokrzyskie Podkarpackie Małopolskie Śląskie Opolskie Dolnośląskie